Η συμβολή του Αποστόλου Παύλου στην ανάπτυξη του περιεχομένου της θεολογικής διδασκαλίας της Εκκλησίας.

ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ
Η Ορθοδοξία ως κληρονομία
Τίτλος Εργασίας: Η συμβολή του Αποστόλου Παύλου στην ανάπτυξη του περιεχομένου της θεολογικής διδασκαλίας της Εκκλησίας.
Συντάκτης: Κωνσταντίνος Γιώτης
Καθηγητής-Σύμβουλος: Γιώργος Φίλιας
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Εισαγωγή                                     
Κεφάλαιο 1ο
1.1 Ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο της εποχής του Αποστόλου Παύλου.
      Η ζωή του Παύλου                           
1.2 Η ίδρυση της Πρώτης Χριστιανικής Εκκλησίας            
1.3 Οι αποστολικές περιοδείες του Απόστολου Παύλου    

Κεφάλαιο 2ο
2.1 Η Εκκλησιολογία του Απόστολου Παύλου                
2.2 Η σωτηριολογία του Απόστολου Παύλου               

Σύνοψη:                                          
Βιβλιογραφία                                   

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Άνδρες Αθηναίοι, σας θεωρώ θεοσεβέστατους καθ’ όλα. Γιατί, καθώς περιδιάβαινα και κοιτούσα τα ιερά σας, βρήκα και έναν βωμό στον οποίο υπήρχε η επιγραφή «Προς τιμήν του Άγνωστου Θεού». Αυτό, λοιπόν, που εσείς αν και αγνοείτε σέβεστε, αυτό εγώ σας φανερώνω. Ο Θεός που δημιούργησε τον ουρανό και όλα όσα βρίσκονται εκεί, αυτός που είναι άρχοντας του ουρανού και της γης, δεν κατοικεί σε ναούς κατασκευασμένους από χέρια ανθρώπων ούτε από χέρια ανθρώπων υπηρετείται σαν να είχε ανάγκη από κάτι Αυτός, που δίνει στα πάντα ζωή και πνοή και όλα τα αγαθά∙ και δημιούργησε από έναν άνθρωπο όλα τα έθνη των ανθρώπων, για να κατοικήσουν σε ολόκληρο το πρόσωπο της γης, ορίζοντας τις εποχές και τα όρια της κατοικίας τους και όποιος αναζητά τον Θεό θα μπορούσε βεβαίως να Τον ψηλαφίσει και να Τον βρει, γιατί δεν είναι μακριά από καθέναν από μας∙ γιατί μέσα σε Αυτόν ζούμε και κινούμαστε και υπάρχουμε∙ όπως και κάποιοι από τους δικούς σας ποιητές έχουν πει: από τη δική Του γενιά καταγόμαστε.       (Πρ. 17:22-31)

Απόστολος Παύλος, Απόστολος των εθνών, θεμελιωτής της χριστιανικής Εκκλησίας ως «Σώματος του Χριστού» και ηγετικό πρόσωπο στην ανάπτυξη της θεολογικής διδασκαλίας της Εκκλησίας. Στην παρούσα εργασία θα παρουσιαστεί το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο έζησε και έδρασε ο Παύλος, καθώς και η τεράστια συμβολή του στην ανάπτυξη και εδραίωση της θεολογικής διδασκαλίας της Εκκλησίας μέσω των περιοδειών του, αλλά και των επιστολών του σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Έχοντας ως κέντρο της θεολογικής του σκέψης τον Χριστό, εισήγαγε τον όρο Σώμα Χριστού ως δομικό στοιχείο της Εκκλησίας, που αφορά την αγάπη, την αλληλεγγύη και την αλληλοβοήθεια μεταξύ των Χριστιανών. Επίσης, θα εξεταστούν η σημασία που έδινε ο Παύλος στην «Εν Χριστώ» ζωή των πιστών Χριστιανών, καθώς και οι συνέπειες από τη μη τήρηση του Λόγου του Θεού.


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο

1.1 Ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο της εποχής του Απόστολου Παύλου. Η ζωή του Παύλου.

Η περιοχή που έζησε και έδρασε ο Απόστολος Παύλος, η Αγία Γη του Ισραήλ, βρισκόταν υπό ρωμαϊκή κυριαρχία και αποτελούσε μια μικρή, αλλά σημαντική επαρχία της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Γεωγραφικά, αποτελούσε στρατηγικής σημασίας περιοχή, αφού η Ρώμη ήλεγχε τους δρόμους του μεταξιού και του εμπορίου, καθώς και όλη τη Μέση Ανατολή, κυρίως για αμυντικούς σκοπούς. Ήταν λοιπόν φυσικό, η προσπάθειά της για διατήρηση της εξουσίας της στην περιοχή, να επιφέρει την καταπίεση κάποιων κοινωνικών ομάδων με συνέπεια την επιβολή βαριάς φορολογίας στους κατοίκους και της χρήσης βίας στους αδυνάτους, η οποία προκάλεσε αρκετές φορές εθνικές και φυλετικές αντιθέσεις.
Σε επίπεδο πολιτισμού κυριαρχεί ο ελληνικός πολιτισμός, από την εποχή ακόμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ομιλείται καθολικά η ελληνιστική κοινή γλώσσα, πολλές πόλεις έχουν ελληνικά ονόματα με κτίσματα που ακολουθούν την ελληνική αρχιτεκτονική. Ελληνική επίδραση άμεση σε όλα σχεδόν τα επίπεδα, πολιτικό, πολιτισμικό, θρησκευτικό, διατηρείται πριν ακόμα από την εμφάνιση του Χριστιανισμού . Η ραγδαία ανάπτυξη της νέας θρησκείας αύξησε τους φόβους και τις ανησυχίες της Ρώμης με αποτέλεσμα να ξεκινήσουν φοβεροί διωγμοί των χριστιανών για την εξόντωσή τους. Άγνωστος παραμένει ο ακριβής αριθμός των πιστών χριστιανών που έλαβαν τον στέφανον του μαρτυρίου.
Ο Παύλος, του οποίου το ιουδαϊκό όνομα ήταν Σαούλ ή Σαύλος, γεννήθηκε στην Ταρσό της Κιλικίας ανάμεσα στο 5 και το 15 μ. Χ.  από Ιουδαίους γονείς και προερχόταν από τη φυλή του Βενιαμίν. Ήταν ο άνθρωπος που φύλαγε τα ρούχα αυτών που λιθοβολούσαν τον πρωτομάρτυρα Στέφανο και υπήρξε βασικός διώκτης των χριστιανών. Κατείχε την ιδιότητα του Ρωμαίου πολίτη από τον πατέρα του και έλαβε την ιουδαϊκή κατήχηση μέσα σ’ ένα αυστηρό θρησκευτικό περιβάλλον. Σπούδασε το Νόμο (Τορά) στην Ιερουσαλήμ δίπλα σε σημαντικούς ραβίνους, αυτό μαρτυρεί τη συντηρητικότητα του περιβάλλοντος που μεγάλωσε, καθώς και την οικονομική άνεση της οικογένειάς του .
Η μεταστροφή του Παύλου έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια μίας καταδίωξης χριστιανών στη Δαμασκό, όπου εμφανίστηκε ο Θεός στο δρόμο του και με θαυματουργικό τρόπο συντελέστηκε η απόλυτη μεταστροφή και μεταμέλειά του, η οποία οδήγησε στη χριστιανική του βάπτιση. Ο Παύλος αξιώθηκε την εμπειρία της φωνής του Κυρίου μας και την ευλογία της αρχής μιας νέας ζωής βασισμένης στην προσωπική εμπειρία επαφής και συνάντησης με τον Θεό.


1.2 Η ίδρυση της Πρώτης Χριστιανικής Εκκλησίας

Η ημέρα της Πεντηκοστής έχει ορισθεί ως γενέθλιος ημέρα της Εκκλησίας, καθώς εκείνη την ημέρα συνέβη η επιφοίτηση των Αποστόλων από το Άγιο Πνεύμα (εν είδει περιστεράς), προκειμένου να εφοδιαστούν κατάλληλα, ώστε να κηρύξουν τη χριστιανική διδασκαλία παντού και ν’ αρχίσει ο Ευαγγελισμός των εθνών. Σκοπός των Αποστόλων ήταν η εξοικείωση των ανθρώπων με ολόκληρο το λυτρωτικό έργο του Κυρίου, προκειμένου να συμμετέχουν στη νέα πραγματικότητα της Βασιλείας του Θεού και στο νέο κόσμο που εγκαινιάστηκε με τον ερχομό Του . Την εντολή του Κυρίου μας έκανε πράξη ο Απόστολος Πέτρος, όταν μετά την Πεντηκοστή κήρυξε το θέλημα του Θεού στους συγκεντρωμένους Ιουδαίους στην Ιερουσαλήμ, ζητώντας από αυτούς να Τον αποδεχθούν και να βαπτισθούν χριστιανοί.
Συνέπεια αυτών των δύο γεγονότων, της Πεντηκοστής και του κηρύγματος του Αποστόλου Πέτρου, ήταν να δεχθούν το χριστιανισμό και να βαπτισθούν χριστιανοί 3000 άνθρωποι . Με αυτόν τον τρόπο ιδρύθηκε η πρώτη ως Σώμα Χριστού Εκκλησία και ξεκίνησε το οικουμενικό έργο του ευαγγελισμού των εθνών.


1.3 Οι αποστολικές περιοδείες του Απόστολου Παύλου

Το τεράστιο έργο για τη διάδοση του Ευαγγελίου έφερε εις πέρας ο Απόστολος Παύλος. Ονομάστηκε Απόστολος των Εθνών, διότι κήρυξε το λόγο του Θεού μέσω εκτεταμένων περιοδειών σε όλα τα μήκη και πλάτη της ρωμαϊκής οικουμένης. Ίδρυσε και οργάνωσε τοπικές εκκλησίες, μεριμνώντας για τη σωστή διδαχή του Ευαγγελίου και την πιστή τήρηση των χριστιανικών αξιών. Μέσα σε είκοσι περίπου έτη πραγματοποίησε τέσσερις περιοδείες, όπου κήρυξε σε ειδωλολάτρες και Ιουδαίους το Λόγο του Θεού.
Στην πρώτη περιοδεία του επισκέφθηκε και δίδαξε το Χριστιανισμό στην Κύπρο και σε μερικές πόλεις της Μικράς Ασίας μαζί με τον Βαρνάβα και τον Σίλα. Η δεύτερη περιοδεία του ήταν η μεγαλύτερη, καθώς εκτός από τις ίδιες περιοχές της πρώτης περιοδείας, επισκέφθηκε και την Ελλάδα με σημαντικότερους σταθμούς την Αθήνα και την Κόρινθο, όπου έμεινε ενάμιση χρόνο. Κήρυξε στην εβραϊκή συναγωγή της Κορίνθου, όπου δημιούργησε την τοπική χριστιανική εκκλησία, ενώ ιστορικός έχει μείνει ο λόγος που εκφώνησε στην Αθήνα (Πνύκα της Ακρόπολης), όπου δίδαξε στους θεοσεβείς Αθηναίους τον έναν και αληθινό Θεό, τον οποίο εκείνοι δεν γνώριζαν, αλλά τιμούσαν με βωμό αφιερωμένο σε Εκείνον (Άγνωστος Θεός).
Στην τρίτη περιοδεία επισκέφθηκε πάλι την Ελλάδα και την Έφεσο, ενώ στην τέταρτη πήγε στην Ιταλία και ίσως έφτασε μέχρι την ιβηρική χερσόνησο. Το 64 μ. Χ. φυλακίστηκε για δεύτερη φορά στη Ρώμη, ενώ τέσσερα χρόνια μετά μαρτύρησε κατά τη διάρκεια του διωγμού του Νέρωνα .
Το αποστολικό έργο του Παύλου για τη διάδοση του Ευαγγελίου, προφανώς έγινε στην άρχουσα πολιτιστική γλώσσα εκείνης της εποχής, που ήταν η ελληνιστική. Ο Παύλος είχε σπουδάσει ρητορική και ελληνική φιλοσοφία, ενώ γνώριζε και την ελληνιστική κοινή γλώσσα, την επικρατούσα γλώσσα της εποχής. Όμως οφείλουμε να σταθούμε στην έκπληξη και πικρία που εξέφρασε, όταν διαπίστωσε την άρνηση των Ιουδαίων να δεχθούν τη νέα θρησκεία σε αντίθεση με τους Έλληνες εθνικούς, οι οποίοι την αποδέχθηκαν, ώστε να εκπληρωθεί το σχέδιο του Θεού για τη σωτηρία του κόσμου. Το γεγονός της παρουσίας των Ελλήνων κατά πλειονότητα στην Εκκλησία είναι για τον Παύλο η ανατροπή κάθε λογικής και σοφίας, όπως την είχε μάθει στη θρησκευτική του διαπαιδαγώγηση .


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο

2.1 Η Εκκλησιολογία του Απόστολου Παύλου.

Ο Παύλος θεωρείται ο εισηγητής του όρου της Εκκλησίας ως Σώματος του Χριστού. Σκοπός του είναι να αναδείξει τις αρετές του σωστού χριστιανού ανθρώπου, όπως είναι η αγάπη, η αλληλεγγύη και η ενότητα των μελών της Εκκλησίας. Όλοι μέσα στην Εκκλησία του Χριστού είναι ίσοι και εξίσου σεβαστοί, ενωμένοι με την κεφαλή αυτών, τον Χριστό. Όλοι διατηρούν τη μοναδικότητά τους και την αξία τους, με τους πιο δυνατούς να προσφέρουν τη βοήθειά τους στους πιο αδύναμους. Κατά τον Παύλο, τα μέλη ενός σώματος που φαίνονται να είναι πιο αδύναμα είναι και τα πιο αναγκαία . Η ενότητα των μελών της Εκκλησίας αποτελεί το θεμέλιο λίθο στην Παύλεια Θεολογία. Όλοι οι πιστοί μέσω των Μυστηρίων εντασσόμαστε στο Σώμα Χριστού, αφού μέσω του Μυστηρίου του Βαπτίσματος απαλλασσόμαστε από το προπατορικό αμάρτημα και ενσωματωνόμαστε στο Σώμα του Κυρίου μας. Η ένωση των μελών της χριστιανικής κοινότητας επιτυγχάνεται με το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, όπου γινόμαστε κοινωνοί του Σώματος και του Αίματος του Ιησού. Ολόκληρο το σώμα εξαρτάται από την πορεία που υποδεικνύει ο Χριστός ως κεφαλή του σώματος, μέσω της ζωής και της διδασκαλίας Του .
Κατά τον Παύλο αυτός είναι ο λόγος που ο άνθρωπος, ο οποίος είναι κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν του Θεού, έχει μέσα του έμφυτες τις χριστιανικές αρχές και αξίες, δηλαδή, τη δυνατότητα να ξεχωρίζει το καλό από το κακό και να προσεγγίζει την κτίση με σεβασμό και θαυμασμό για την τελειότητά της, αφού αποτελεί δημιουργία του Δημιουργού του. Συνεπώς, η σωτηρία του ανθρώπου μπορεί να προέλθει μόνο από την Εν Χριστώ ζωή εντός της Εκκλησίας και πάντα με τη σύμπραξη του Αγίου Πνεύματος. Παρατηρούμε ότι μόνον η κεφαλή της Εκκλησίας, που είναι ο Χριστός, μπορεί να οδηγήσει στη σωτηρία του ανθρώπου, σε αντίθεση με ό,τι ίσχυε μέχρι τότε για τη σωτηρία μέσω του Νόμου. Ισχύει η επικράτηση της ζωής «εν πνεύματι» και όχι «εν Νόμω» . Αυτό είναι πράγματι εκπληκτικό, αφού από εδώ και στο εξής, δικαίωμα στη σωτηρία θα έχουν όλα τα έθνη επί της γης και όχι μόνον οι Ιουδαίοι, οι οποίοι τηρούν τυπολατρικά το Νόμο.
Ο Παύλος συνέταξε τα πρώτα γραπτά μνημεία της Καινής Διαθήκης, τις Επιστολές, θέλοντας να δώσει απαντήσεις στα διάφορα ερωτήματα και απορίες που έθεταν οι νεοϊδρυθείσες από τον ίδιο Εκκλησίες. Συνέγραψε 14 συνολικά Επιστολές, οι οποίες αποτελούν έναν πολύτιμο ιστορικό θησαυρό για την κατανόηση της Παύλειας θεολογίας. Αρχικά, το σύνολο των πιστών, Έλληνες και Ιουδαίοι, συμμετείχαν αρμονικά στην προσευχή και στη λατρεία μέσα στα πλαίσια των τοπικών εκκλησιών. Αργότερα όμως οι Ιουδαίοι δημιούργησαν μεγάλο θέμα σχετικά με την περιτομή που έχουν υποστεί αυτοί και την κατάσταση της ακροβυστίας στην οποία  βρίσκονται οι εθνικοί. Θεωρούσαν πως ο Χριστιανισμός αποτελούσε συνέχεια του Μωσαϊκού Νόμου και οι αλλοεθνείς πιστοί έπρεπε να υφίστανται ακριβώς ό,τι κι οι Ιουδαίοι. Συνεκλήθη για το λόγο αυτόν μία Αποστολική Σύνοδος (48-49 μ. Χ.) στα Ιεροσόλυμα, όπου αποφασίστηκε πως, αφού η σωτηρία των ανθρώπων επιτυγχάνεται μέσω της πίστεως στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, δεν υπάρχει λόγος να περιτέμνονται και τα άλλα έθνη.
Εξάλλου, ο Παύλος, Ιουδαίος με ελληνική παιδεία και άριστη γνώση της ελληνικής γλώσσας, χρησιμοποιεί στοιχεία της ελληνικής φιλοσοφίας και σκέψης με σκοπό να προσελκύσει τους εθνικούς, ώστε να δεχθούν τον μόνο αληθινό Θεό . Ο ίδιος χρησιμοποίησε κανόνες της ελληνικής επιστολογραφίας (πρόλογο με αποστολέα, παραλήπτη, ανάπτυξη θέματος, επίλογο) για να συγγράψει τις 14 Επιστολές του. Από αυτές αντλούμε πλήθος χριστολογικών στοιχείων και αποσαφηνίσεις όρων και εννοιών. Ξεχωρίζει η προς Ρωμαίους επιστολή, η οποία είναι η σπουδαιότερη σε θεολογικό περιεχόμενο με μεγάλη συγγραφική έκταση και χαρακτηρίζεται ως το Ευαγγέλιο του Απόστολου Παύλου. Ασχολείται με τη δικαίωση του αμαρτωλού ανθρώπου μέσω της μετάνοιας και της ιεράς εξομολογήσεως, πάντα με τη χάρη του Χριστού και όχι με την τυπολατρική τήρηση του Νόμου. Στις επιστολές προς Φιλιππησίους, Κολοσσαείς και Εφεσίους αποσαφηνίζεται η έννοια Σώμα Χριστού με προτροπές για αγάπη, ενότητα και ταπείνωση των μελών της Εκκλησίας. Αναφέρει ως παράδειγμα έπαρσης τον Αδάμ, ο οποίος δημιουργήθηκε «κατ’ εικόνα του Θεού», αλλά θέλησε να κατακτήσει τη θεοποίηση μέσω της ανυπακοής στο θέλημά Του . Στην προς Κορινθίους Α´ επιστολή του ο Παύλος καλείται να αντιμετωπίσει τις έριδες και τη διχόνοια που είχε δημιουργηθεί ανάμεσα στα μέλη της τοπικής Εκκλησίας. Προτρέπει τους πιστούς να αποφεύγουν την πορνεία, τη δημιουργία ομάδων εντός της Εκκλησίας, τα ειδωλόθυτα, καθώς και την προσφυγή στα εθνικά δικαστήρια όταν έχουν ανάγκη, αλλά να επιλύουν μεταξύ τους τις τυχόν διαφορές τους.
Η Εκκλησία της Θεσσαλονίκης ιδρύθηκε από τον Παύλο κατά τη δεύτερη ιεραποστολική περιοδεία του, περίπου το 50 μ. Χ. Πίστεψαν πολλοί άνθρωποι στο κήρυγμά του, αλλά ακριβώς γι’ αυτόν το λόγο συνάντησε την μήνιν των εκεί Ιουδαίων και αναγκάστηκε να φύγει από την πόλη. Στην Α´ προς Θεσσαλονικείς επιστολή του δίδαξε την αγάπη, την ηθική καλλιέργεια, που πρέπει να διέπει τους χριστιανούς, μίλησε για αδιάλειπτη προσευχή και αγαθοεργίες. Ο Παύλος θεωρούσε εικόνα του Θεού τον Χριστό λόγω των δύο φύσεών Του, της θείας και της ανθρώπινης. Ουσιαστικά, με την παρουσία Του στη γη, την ταπείνωση που υπέστη σε συνδυασμό με τον ατιμωτικό σταυρικό θάνατό Του, αλλά και με τη μετέπειτα Ανάστασή Του και κατάργηση του θανάτου, ένωσε ολόκληρη την κτίση, επίγεια και επουράνια. Η φράση εικόνα Θεού έχει σαφώς σωτηριολογικό και εσχατολογικό χαρακτήρα, καθώς δηλώνει τη βαθμιαία ένωση του κάθε πιστού με τον Θεό, διαμέσου του Χριστού, ενώ παράλληλα περιγράφει την επίτευξη της σωτηρίας του, ακολουθώντας το μοντέλο της Εν Χριστώ ζωής . Ο χριστιανός άνθρωπος οφείλει να ζει τη ζωή του, έχοντας ως πυξίδα το έργο και τη διδασκαλία του Χριστού και πάντα με την αρωγή του Αγίου Πνεύματος, ώστε να επιτύχει την εσωτερική του αναγέννηση και την ψυχική του μετάλλαξη. Ο άνθρωπος πρέπει να κατανοήσει και να εκτιμήσει το γεγονός του ερχομού του Μεσσία στη γη, για να μας λυτρώσει από τις αμαρτίες μας και τον θάνατο ως μέγα δώρο του Θεού και απόδειξη της άπειρης αγάπης Του για το δημιούργημά Του. Ο φωτισμός των ανθρώπων από το Άγιο Πνεύμα, κατά τον Παύλο, αποτελεί έμπρακτη απόδειξη της έγνοιας Του για τη σωτηρία μας. Ο φωτισμός και η ενέργεια του Αγίου Πνεύματος στο εκκλησιαστικό σώμα δημιουργεί τη νέα κοινή ζωή, καθώς λειτουργεί προς την κατεύθυνση της επίτευξης της ενότητας των μελών της Εκκλησίας .
Βέβαια, τα προβλήματα για τη δημιουργία και συντήρηση των πρώτων Εκκλησιών ήταν μεγάλα και πρωτίστως οικονομικά. Ο Απόστολος Παύλος έπρεπε να βρει μια λύση, ώστε να βοηθηθούν οι διάφορες τοπικές Εκκλησίες, να στηριχθούν οικονομικά και να μπορούν απερίσπαστες να συνεχίζουν το πνευματικό τους έργο. Έτσι, δημιουργήθηκε ένα πρόγραμμα οικονομικής υποστήριξης μεταξύ των Εκκλησιών, όπου οι οικονομικά ισχυρότερες στέκονταν αρωγές στις οικονομικά ασθενέστερες (Λογεία). Η παύλεια λογεία είχε χαρακτήρα οικουμενικό, εκκλησιολογικό και εσχατολογικό και αποτελούσε απτό παράδειγμα της εκκλησιαστικής ενότητας . Οι πρωτοχριστιανικές Εκκλησίες είχαν ως πρώτο μέλημά τους το κοινωνικό ιδεώδες της ισοκατανομής των υλικών αγαθών ανάμεσα στα μέλη του εκκλησιάσματος. Με τη λογεία επιτυγχάνεται η ανάπτυξη του αισθήματος της ισότητας, της αλληλεγγύης και της αλληλοϋποστήριξης μεταξύ των μελών της Εκκλησίας, καθώς και του αισθήματος της ίσης αντιμετώπισής τους από τον Θεό. Ο Παύλος ζητούσε από τους πιστούς να προσεύχονται ανελλιπώς για τη σωτηρία της ψυχής τους και να μην ασχολούνται με τα εγκόσμια παρά με τα επουράνια. Ο αγαπών τον κόσμον, στερείται της του Θεού αγάπης. Η αγάπη του κόσμου, κατά την Παύλον είναι έχθρα εις τον Θεόν .


2.2 Η σωτηριολογία του Απόστολου Παύλου

Η συμβολή της διδασκαλίας του Παύλου στην ανάδειξη του ορθού μηνύματος του λόγου του Χριστού, κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων της μετά Χριστόν εποχής, υπήρξε κολοσσιαία. Άριστος γνώστης της ιουδαϊκής παράδοσης, αλλά συγχρόνως και μέτοχος της ελληνικής φιλοσοφικής σκέψης, είχε τον τρόπο να προσεγγίσει με ευκολία τόσο τους Ιουδαίους όσο και τους «εθνικούς» Έλληνες. Μελετώντας τις επιστολές του αντλούμε πλούσια χριστολογικά στοιχεία, καθώς και έννοιες σωτηριολογικού περιεχομένου, τα οποία συνέβαλαν στην κατανόηση από τους πιστούς των κανόνων της χριστιανικής κοσμοθέασης. Συνέβαλε ουσιαστικά στην έκφραση του νοήματος του προσώπου του Χριστού από την Εκκλησία, καθώς οικοδόμησε και συστηματοποίησε την παράδοση και τη διδασκαλία που παρέλαβε .
Οι επιστολές του Παύλου αποτελούν τα παλαιότερα θεολογικά γραπτά κείμενα του χριστιανισμού με πρόσημο καθαρά σωτηριολογικό. Πρόκειται για την εκτέλεση του θεϊκού σχεδίου από τον Ιησού με σκοπό τη σωτηρία των ανθρώπων. Στην Προς Θεσσαλονικείς Β´ επιστολή του, αναγνωρίζει τις θλίψεις και τον πόνο των χριστιανών λόγω των φοβερών διωγμών που υφίστανται. Στέκεται όμως στο γεγονός της τελικής δίκαιης κρίσης του Θεού και προσεύχεται για την πνευματική τους ολοκλήρωση. Το γεγονός της ταπείνωσης του Χριστού με τη σταυρική θυσία και την Ανάστασή Του αποτελεί για όλους τους πιστούς χριστιανούς παρηγορία και άντληση δύναμης από τη νίκη της ζωής επί του θανάτου, μα αποτελεί επίσης και έμπρακτη απόδειξη της απέραντης αγάπης του Θεού για τον άνθρωπο. Πραγματοποιείται ένας επαναπροσδιορισμός και μια επανεξέταση του θανάτου του Χριστού με βάση τη θεολογία της αγάπης, καθώς η έννοια αυτή διαδραματίζει βασικό ρόλο . Ο Χριστός με τη σταύρωσή Του και το αίμα Του, που χύθηκε άδικα, ξέπλυνε τις αμαρτίες των ανθρώπων, τους απελευθέρωσε από τα δεσμά του προπατορικού αμαρτήματος, προκειμένου αυτοί να ξαναδημιουργήσουν τη σχέση τους με τον Θεό και να επανακτήσουν την κοινωνία μαζί Του, η οποία είχε διακοπεί λόγω της Πτώσης τους από τον Παράδεισο.
Στις Προς Ρωμαίους και Γαλάτας επιστολές χρησιμοποιεί τον όρο ελευθερωτής Ιησούς, ενώ ομιλεί για δικαίωση όλων των ανθρώπων ανεξαρτήτως φυλής, κοινωνικής και οικονομικής θέσης. Ο άνθρωπος τώρα είναι ελεύθερος να κάνει μια νέα αρχή στη ζωή του με αρχές και αξίες αιώνιες, καθώς και να κτίσει μια καινούργια σχέση με τον λυτρωτή Θεό. Κεντρικό σημείο της Παύλειας διδασκαλίας αποτελεί η πίστη στη Σταύρωση και τη μετέπειτα Ανάσταση του Κυρίου, μέσω της οποίας επιτυγχάνεται η σωτηρία όλων των πιστών χριστιανών. Ο Παύλος χρησιμοποιεί όρους που έχουν ως στόχο να εκφράσουν, να φωτίσουν και να εξηγήσουν το μυστήριο του σταυρικού θανάτου του Ιησού . Οι γνωστοί όροι Κύριος, Θεός, Σωτήρας, αποδίδονται στον Παύλο και αναφέρονται εξίσου στον Πατέρα και στον Υιό.
Στην Προς Εβραίους επιστολή του εξηγεί για ποιο λόγο αξίζει οι χριστιανοί να υπομείνουν και να αντέξουν τους διωγμούς που υφίστανται, καθώς η δικαίωση από τον Θεό δεν θα αργήσει να έλθει. Τονίζει την υπεροχή της αληθινής πίστης του Χριστού έναντι του Ιουδαϊσμού και προτρέπει τους πιστούς να αντλήσουν δύναμη από τα πάθη του Κυρίου, δηλώνοντας κατηγορηματικά πως αυτός είναι ο ένας και μοναδικός Θεός. Η δημιουργία της Εκκλησίας αποτελεί προαιώνιο σχέδιο του Θεού και σημαντικό συστατικό της κατανόησης του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος . Η αγωνία του Παύλου έγκειται στο γεγονός της κατανόησης από τους ανθρώπους του λόγου του Θεού, καθώς και των συνεπειών που υπάρχουν από την απομάκρυνση και ανυπακοή στο θέλημά Του. Απτό παράδειγμα αποτελεί ο Αδάμ, ο οποίος με την ανυπακοή του στο θέλημα του Θεού ουσιαστικά αποκόπηκε από Αυτόν και εξέπεσε του Παραδείσου, δηλώνοντας έτσι την ανθρώπινη συμμετοχή στην αμαρτία. Για το λόγο αυτόν, ο Απόστολος Παύλος επιδιώκει το κήρυγμα του λυτρωτικού μηνύματος του Θεού να φθάσει σε όλους τους ανθρώπους απανταχού της γης. Το χριστιανικό κήρυγμα είναι οικουμενικό, αφορά όλους τους ανθρώπους, αλλά για να διαδοθεί προϋποθέτει αποστόλους .
Έτσι ο Απόστολος των Εθνών, όπως ονομάστηκε, με κατάθεση ψυχής αφιέρωσε όλη τη ζωή του στη διάδοση του Λόγου του Θεού και στην οργάνωση των πρώτων χριστιανικών κοινοτήτων σε Εκκλησίες, όπου οι πιστοί με αγάπη, αλληλεγγύη και προσευχή, θα δοξάζουν τον Κύριο και θα Τον παρακαλούν να τους θυμηθεί κατά την Τελική Κρίση.


Σύνοψη

Ο Απόστολος Παύλος αποτελεί κορυφαία προσωπικότητα μέσα στο χριστιανικό κόσμο. Ως πρόσωπο είναι παράδειγμα πίστεως και αγώνα στη διάδοση του θείου θελήματος. Παρότι υπήρξε φανατικός Ιουδαίος, διώκτης των Χριστιανών, εντούτοις μόλις «συνάντησε» τον Κύριο δεν δίστασε να αφοσιωθεί σε Αυτόν. Εργάστηκε σκληρά για τη δημιουργία της χριστιανικής θεολογίας και της διάδοσής της σε όλους τους ανθρώπους. Οικοδόμησε πλήθος χριστιανικών Εκκλησιών και οργάνωσε τα μέλη αυτών κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Δεν λύγισε ποτέ και με την προσωπική του θυσία αποτέλεσε ένα ακόμα παράδειγμα στεφανωμένου μάρτυρα για την πίστη του Χριστού. Μετέδωσε το αίσθημα της χριστιανικής αγάπης, όπως το ένιωσε ο ίδιος στους ανθρώπους και θεμελίωσε την οικουμενικότητα του χριστιανικού μηνύματος, ανεξαρτήτως εθνών, φυλών, πλουσίων και φτωχών.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. ΑΓΟΥΡΙΔΗ Σ., Χριστός, Ερμηνεία του Προσώπου του στην Κ. Διαθήκη - Παύλος, εκδόσεις Παν/μίου Αθηνών, ΑΘΗΝΑ 1984.
2. ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ Π, Η συμβολή της Παύλειας χριστιανικής διδασκαλίας στην αναμόρφωση της Ελληνορωμαϊκής κοινωνίας, εκδόσεις Πουρναρά, Θες/νίκη 1990.
3. ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ Π., Παύλος. Τομές στη θεολογία του, εκδόσεις Πουρναρά, Θες/νίκη 2004.
4. Γ. ΕΦΡΑΙΜ ΦΙΛΟΘΕΪΤΟΥ, Ελπιδοφόρες Πνευματικές Νουθεσίες, στο Τα Άγνωστα θαύματα, εκδόσεις Ορθόδοξος Κυψέλη, ΑΘΗΝΑ 2016.
5. ΖΗΖΙΟΥΛΑ ΙΩ., Ελληνισμός και Χριστιανισμός, εκδόσεις Αποστολική Διακονία, ΑΘΗΝΑ 2008.
6. ΚΑΡΑΒΙΔΟΠΟΥΛΟΥ Ι., Εικών Θεού και Κατ’ εικόνα Θεού παρά τω Αποστόλω Παύλω - Αι χριστολογικαί βάσεις της Παυλείου ανθρωπολογίας, Θες/νίκη 1964.
7. WARE K., Η Ορθόδοξη Εκκλησία, εκδόσεις Ακρίτας, ΑΘΗΝΑ 1998.
8. ΡΑΓΚΟΥ ΣΠ., Η συνάντηση του Ελληνισμού με τον Χριστιανισμό (4ος - 5ος αι.), στο Ορθοδοξία ως Κληρονομιά, εκδόσεις ΕΑΠ, ΠΑΤΡΑ 2002.
9. ΦΕΙΔΑ ΒΛ., Εκκλησιαστική Ιστορία Α´, εκδόσεις προσωπική, ΑΘΗΝΑ 1994.

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο