ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΣΚΕΨΗΣ

 

ΓΙΑ ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΔΙΑΛΟΓΟ (1) - ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΠΑΚΑ

Η ολιστική παιδεία-αγωγή του ατόμου συνιστά πρώτιστη αξία που απορρέει από την κοινωνική ανάγκη του συνυπάρχειν. Η ευρεία αυτή παιδεία δεν είναι η απλή συσσώρευση πολλών γνώσεων, αλλά κάτι βαθύτερο, εκτενέστερο και μονιμότερο. Οι γνώσεις σχεδόν πάντοτε και σύντομα ξεχνιούνται. Ευτυχώς, θα λέγαμε! Παιδεία είναι εκείνο που μένει αφού ξεχαστούν οι γνώσεις ως πληροφορίες. Μέσα στην παιδεία εντάσσεται η μάθηση, η αγωγή, η διαπαιδαγώγηση, η δια βίου παιδεία, η εκπαίδευση, η μόρφωση, ...ο πολιτισμός. Είναι ένα καλά ακονισμένο μυαλό, η ισχυρή κριτική δύναμη της προσωπικότητας, ώστε να μπορεί να βρίσκει πίσω από τα επιφαινόμενα την ουσιαστική γνώση. Είναι επίσης μια λεπτή καλλιεργημένη ευαισθησία που να ρυθμίζει τον συναισθηματικό και αισθητικό κόσμο του ανθρώπου. Τέλος, είναι η ρωμαλέα δύναμη τουτέστιν η αρετή για ανάληψη της ευθύνης ηθικών πράξεων. Όλα μαζί τα παραπάνω συναποτελούν στην ανάπτυξη της ανθρώπινης προσωπικότητας. Αυτό είναι και το ύπατο νόημα της παιδείας.
Μόνο με την ολιστική παιδεία χαλυβδώνεται το ανθρώπινο είναι και αντέχει στα ανηλεή χτυπήματα της ζωής. Η ζωή, δυστυχώς δεν είναι παιγνιώδες παιχνίδι. Είναι σύνολο σοβαρότατων παιχνιδιών και απαιτεί για εξισορρόπηση μεγάλη αντοχή του προσώπου. Και οι αντοχές δεν αποκτιούνται με την καταβολή της ελάχιστης προσπάθειας. Με τον πόνο ( κόπο) της συνεχούς άσκησης στα δύσκολα παιδευτικά προβλήματα. Όχι με την υπερβολική άνεση. Γι’ αυτό η παιδεία είναι άλγημα . Μπορεί όμως να γίνει ένα δημιουργικό παιχνίδι, όταν θεωρήσουμε ότι αξίζει πραγματικά.
Ο ορθά παιδευμένος άνθρωπος αισθάνεται την πληρότητα του εαυτού του. Έχει αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση και δεν φοβάται την πραγματικότητα. Είναι εξοικειωμένος με τις δυσκολίες. Νοιώθει ελεύθερος από δεισιδαιμονίες και κακοτυχίες και προλήψεις. Νοιώθει το πλάτεμα του εαυτού του προς την κοινωνία και τους συνανθρώπους του, που τους αγαπά και τον αγαπούν. Βλέπει τον Κόσμο με μεγαλύτερη ευκρίνεια γιατί τον φωτίζει με το φως της πραγματικής γνώσεως. Αισθάνεται αυτάρκης, γιατί μπορεί και επιλέγει τις πραγματικές ανάγκες και όχι εκείνες που τού δημιουργούν όσοι τον θεωρούν ως καταναλωτικό, χωρίς νου και κρίση, ον. Εκτιμά όλους τους κινδύνους στα μέτρα τους και όχι σε μεγέθυνση. Μαθαίνει να μη άγχεται για φαντασιακά προβλήματα αλλά μόνο για τα πραγματικά. Τα πιο δύσκολα προβλήματα της ζωής τα υπολογίζει στις σωστές διαστάσεις τους και δεν τα ξορκίζει. Δέχεται τα όριά του και παλεύει με όση ενέργεια έχει αποκτήσει με την παιδεία του. Με την ποιοτική ολιστική παιδεία αναδύονται αρετές και αξίες, όπως η αγάπη, η συμπάθεια, η εμπιστοσύνη , η δικαιοσύνη, ο αλληλοσεβασμός, η φρόνηση και η ευτυχία. Γι’ αυτό συνιστά πρώτιστη ανθρώπινη αξία. Είχε απόλυτο δίκαιο ο Σωκράτης , όταν έλεγε: «Η παιδεία καθάπερ ευδαίμων χώρα παράγει όλα τα αγαθά». Είναι δυνατόν να επιζητήσουμε πιο πειστικά κίνητρα για ανάληψη προσωπικής δράσεως;
Η παιδεία είναι ένας προοδευτικός θεσμός υψηλής ανθρώπινης ποιότητας προσώπων για αρμονική συνύπαρξη. Δεν απαιτείται υποχρεωτικά υψηλότατο ΙQ. Φυσικά δε βλάπτει πάντοτε η οξύνοια. Αντίθετα. Παρά ταύτα, όμως, απαιτείται και πλούσιος συναισθηματικός εσωτερικός κόσμος και οπωσδήποτε, απαιτείται υψηλό ήθος. Ήτοι απαιτείται ολόπλευρη, ολιστική και πολύτροπη ανάπτυξη της προσωπικότητας, ικανής για υπέρβαση των προσωπικών αγκυλώσεων και για αρμονική ενσωμάτωση στη διαρκώς εξελισσόμενη, κοινωνία. Απόκτηση της αρετής αρμοστικότητας (fitness), ώστε το άτομο να συμμετέχει ενεργά στην κοινωνία και όχι παθητικά και παρασιτικά.
Τούτο σημαίνει ότι η συνείδηση θεμελιώνεται με τον χρυσό κανόνα, δηλαδή επάνω στην αλήθεια , το κάλλος και το αγαθό. Και εδώ είναι η παμμέγιστη συμβολή χώρων ανθρωπουργίας ήτοι ανάπτυξης ολοκληρωμένης προσωπικότητας και όχι απλά χώροι εκπαίδευσης. Ανοιχτά Ιδρύματα πολυδιάστατης καλλιέργειας και δια βίου Παιδείας, στα οποία να καλλιεργείται η ειλικρινής επιθυμία για προσωπική βελτίωση και το ενδιαφέρον για αρμονικό συνυπάρχειν με σκοπό μια αυτοοργανούμενη Κοινωνία.
Με αυτές τις σκέψεις ιδρύθηκε, πριν τρία χρόνια, η ΚΙΒΩΤΟΣ ΟΛΙΣΤΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, η οποία καταβάλλει αδιάκοπες προσπάθειες για την επίτευξη των στόχων της.
Έχοντας, ήδη, σαφείς ενδείξεις ότι η Κιβωτός αρχίζει να αποκτά ουσιαστική οντότητα και να αποπνέει εμπιστοσύνη διακατεχόμαστε από βελτιοδοξία για ένα πιο γόνιμο μέλλον.
Δημήτρης Κ. Μπάκας Σεπτέμβριος 2019