"Kes"
Πέμπτη 5 Σεπτεμβρίου 2019, 8:15 μμ, Β΄ Γυμνάσιο Βριλησσίων (Ταϋγέτου και Ξάνθης), από το Cine Δράση
Kes/Κες
Μεγάλη Βρετανία, 1969. Διάρκεια: 110’. Σκηνοθεσία: Ken Loach. Σενάριο: Barry Hines. Πρωταγωνιστούν: David Bradley, Brian Glover, Freddie Fletcher, Lynne Perrie.
Ο ο πολυβραβευμένος Βρετανός σκηνοθέτης Ken Loach έχει αφήσει βαρύ στίγμα στον Βρετανικό και Παγκόσμιο Κοινωνικό Κινηματογράφο. Οι αρετές και τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το σύνολο του έργου του είναι διακριτά και στο "Kes" την δεύτερη μόλις μεγάλου μήκους ταινία του, που από πολλούς θεωρείται το αριστούργημά του και βρίσκεται στην έβδομη θέση των καλύτερων βρετανικών ταινιών του εικοστού αιώνα. Ο κριτικός John Gillet την χαρακτηρίζει "πανέξυπνα λυπητερή, αστεία και ενοχλητική", γεμάτη "αληθοφάνεια" και "εσωτερικό ρεαλισμό". Ο κορυφαίος ηθοποιός Daniel Day Lewis δηλώνει ότι την έχει δει περισσότερες από 12 φορές και ότι τον ενέπνευσε να γίνει ηθοποιός. Ένας από τους πολλούς θαυμαστές της είναι ο Πολωνός Krzysztof Kieslowski, που στο αυτοβιογραφικό του βιβλίο "Ο Kieslowski για τον Kieslowski", λέει για το "Kes": "Πάντα πίστευα ότι ποτέ δε θα κατάφερνα να κάνω κάτι τέτοιο στη ζωή μου... Ποτέ δε θέλησα να είμαι βοηθός κάποιου αλλά... αν ποτέ... μου το ζητούσε ο Ken Loach, ευχαρίστως θα του έκανα καφέ... ώστε να βλέπω από κοντά πώς δουλεύει. Το ίδιο θα μπορούσα να κάνω για τον Welles, τον Fellini και μερικές φορές για τον Bergman". Το "Kes" βασίστηκε στο μυθιστόρημα "Α Kestrel for A Knave" (1968) του Barry Hines, το οποίο εντάσσεται στο κίνημα του λεγόμενου «ρεαλισμού του νεροχύτη», του καλλιτεχνικού ρεύματος στη λογοτεχνία, το θέατρο και το σινεμά που άνθισε στη Μεγάλη Βρετανία στις δεκαετίες του '50 και του '60 και επικεντρωνόταν στην εξεγερμένη μεταπολεμική νεολαία της εργατικής τάξης της χώρας.
Ο δεκαπεντάχρονος Μπίλι Κάσπερ μεγαλώνει ως “άλλη μια χαμένη υπόθεση”, σε μια οικογένεια εγκαταλελειμμένη από πατέρα, στις φτωχογειτονιές των ανθρακωρυχείων του Γιόρκσαϊρ, μιας πόλης που μαστίζεται από τη φτώχεια και τη μιζέρια. Ζει με την αδιάφορη, πνιγμένη στα δικά της προβλήματα μητέρα του και τον μεγαλύτερο αδερφό του Τζουντ, ο οποίος ξοδεύει το χρόνο και το πενιχρό εισόδημα του στο αλκοόλ, τα στοιχήματα, τον ιππόδρομο και κακοποιεί τον Μπίλι καθημερινά. Στο σχολείο τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα καθώς μπλέκει συνεχώς σε καυγάδες με τους συμμαθητές του, ενώ οι δάσκαλοι δεν χάνουν την ευκαιρία να τον εξευτελίζουν για την κακή του απόδοση και την παραβατική του συμπεριφορά. Η περιρρέουσα παραδοχή ότι ο Μπίλι Κάσπερ γεννήθηκε μέλος μιας τάξης, της εργατικής, που για αυτήν στις σημερινές συνθήκες δεν υπάρχει διέξοδος, υπενθυμίζει διαρκώς στον μικρό ότι αποτελεί άλλο ένα γρανάζι της γραμμής παραγωγής των ανθρακωρυχείων. Ακόμα και στο γραφείο επαγγελματικού προσανατολισμού του σχολείου ο υπεύθυνος αδιαφορεί για τα ενδιαφέροντα του και τον καταγράφει ως μελλοντικό χειρώνακτα εργάτη.
Μπροστά σε αυτό το προδιαγεγραμμένο μέλλον, το παιδί θα βρει μοναδική διέξοδο στη σχέση που αναπτύσσει με ένα γεράκι της ράτσας του βραχοκιρκίνεζου (το kes είναι υποκοριστικό του kestrel, που σημαίνει βραχοκιρκίνεζος) το οποίο θα εκθρέψει και θα δαμάσει σε πείσμα όλων όσοι θεωρούν και αυτή του την προσπάθεια καταδικασμένη σε αποτυχία. Η σχέση με το γεράκι προσφέρει στον Μπίλι τις μόνες ανάσες ευτυχίας της σκληρής ζωής του. Οι λιγοστές στιγμές που αισθάνεται και ο ίδιος ελεύθερος, είναι όταν απελευθερώνει το πουλί και το αφήνει να πετάξει μακριά. Αλλά η ζοφερή πραγματικότητα της αγγλικής εργατικής τάξης, η σκοτεινή πόλη, η θλίψη και ο κυνισμός των ανθρώπων, δεν αφήνουν ανέγγιχτή την τρυφερή σχέση του αγοριού με το πουλί, και τελικά μειώνουν τα περιθώρια για όνειρα, χαρά και ευτυχία.
Ο σκηνοθέτης αναπτύσσει την ιστορία του Μπίλι με αμεσότητα χωρίς συναισθηματισμούς και δραματουργικά τεχνάσματα. Στο φιλμ κεντρική θέση καταλαμβάνουν όλα τα θέματα που διαπνέουν το πολιτικοποιημένο ουμανιστικό σινεμά του: η αγγλική εργατική τάξη και ο αγώνας της για επιβίωση, οι ανάλγητοι κρατικοί θεσμοί που αδιαφορούν και συνθλίβουν τους πολίτες ο ουτοπικός αγώνας του ατόμου να βρει την αξία του μέσα σε ένα σύστημα προορισμένο να τον εκμηδενίσει, η νατουραλιστική απεικόνιση του αγγλικού τοπίου και ο ανθρωπισμός είναι και εδώ παρόντα όπως στο τελευταίο του φιλμ φιλμ "Εγώ, ο Ντάνιελ Μπλέικ"). Το περιβάλλον του φιλμ γίνεται με τη βοήθεια του σπουδαίου διευθυντή φωτογραφίας και μετέπειτα σκηνοθέτη Κρις Μένγκες, ασφυκτικά ρεαλιστικό. Ο Μπίλι παρουσιάζεται ακριβώς όπως είναι: ένα ανυπότακτο και αδάμαστο αγρίμι που παλεύει με νύχια και με δόντια να διατηρήσει την ατομικότητά την ευαισθησία, την αξιοπρέπεια και την υπερηφάνεια του. Το ρεαλιστικό φινάλε υπογραμμίζει ότι ο πραγματικός κόσμος δεν είναι χολιγουντιανή σαπουνόπερα αλλά μια διαρκής αντίσταση ενάντια σε όλα όσα εκμηδενίζουν την ανθρώπινη προσωπικότητα. Οι ηθοποιοί με μόνη εξαίρεση τον δάσκαλο που δείχνει μια κάποια ανθρωπιά στον μικρό Μπίλι, είναι ως επί το πλείστον ερασιτέχνες γεγονός που ενισχύει το ρεαλισμό της ταινίας. Το βάρος όμως της επιτυχίας σηκώνει εξ ολοκλήρου ο νεαρός David Bradley στο ρόλο του Μπίλι, με μια ανατριχιαστική ερμηνεία που συγκαταλέγεται στις κορυφαίες από νεαρής ηλικίας ηθοποιό σε όλη την ιστορία του κινηματογράφου.
Εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=HRYvUpsrqmg το trailer
Πέμπτη 5 και Παρασκευή 6 Σεπτεμβρίου δύο ταινίες για το σχολείο και το ρόλο του στη σύγχρονη κοινωνία. Μετά τις προβολές ακολουθεί συζήτηση με εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς
