Διπλή Αποζημίωση
Πέμπτη 29 Ιουλίου, 9:00μμ στο Β΄ Γυμνάσιο Βριλησσίων (Ταϋγέτου και Ξάνθης) από το Cine Δράση
Διπλή Αποζημίωση (ή Διπλή Ταυτότητα ή Κολασμένη Αγάπη )/Double Indemnity
ΗΠΑ, Φιλμ νουάρ, 1944. Διάρκεια: 107’. Σκηνοθεσία: Billy Wilder. Σενάριο: Billy Wilder, Raymond Chandler με βάση το βιβλίο του James M. Cain. Πρωταγωνιστούν: Fred MacMurray, Barbara Stanwyck, Edward G. Robinson, Porter Hall, Jean Heather, Tom Powers
H «Διπλή Αποζημίωση» του Μπίλι Γουάιλντερ είναι ένα ατμοσφαιρικό, αγωνιώδες, απαισιόδοξο, απολαυστικό και σοφιστικέ φιλμ που ακόμα και σήμερα, επτά δεκαετίες μετά τη δημιουργία του, παραμένει ανέγγιχτο από το χρόνο. Ο σκηνοθέτης κινηματογραφεί την ιστορία μιας ανεξέλεγκτης έλξης ανάμεσα σε δύο ανθρώπους ως αφορμή για σπουδή στην απάτη, την έλλειψη εμπιστοσύνης, την ενοχή και την παρακμή της αμερικανικής κοινωνίας, πολύ πριν η ίδια αναγνωρίσει το γεγονός ότι χάνει και τα τελευταία ψήγματα ηθικής. Η ιστορία αφορά μια μοιραία γυναίκα, μια μεγάλη ασφάλεια ζωής, ένα φονικό σχέδιο και ένα τραγικό παιχνίδι της μοίρας. Ο άντρας, πιεσμένος από ερωτική επιθυμία, ενδίδει άνευ όρων, στο σχέδιο της γυναίκας που θέλει οπωσδήποτε να αποδράσει από έναν ανιαρό γάμο που την κρατάει δέσμια. Το «όνειρο» της μπορεί να γίνει πραγματικότητα μόνο όταν καμφθούν όλες οι αναστολές μπροστά στο έγκλημα.
Σύμφωνα με το ομώνυμο μυθιστόρημα του Τζέιμς Κέιν («Ο ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δυο φορές») στο οποίο βασίστηκε το σενάριο που υπογράφουν ο Ρέιμοντ Τσάντλερ και ο Μπίλι Γουάιλντερ, στα 1938, ο Γουόλτερ Νεφ ένας έμπειρος ασφαλιστής δημιουργεί ερωτική σχέση με τη Φίλις Ντίτριχσον σύζυγο ενός πελάτη του. Η Φίλις του προτείνει να τη βοηθήσει να σκοτώσει το σύζυγό της, κάνοντας το φόνο να φανεί ως ατύχημα προκειμένου να ξεγελάσουν τις αρχές και την ασφαλιστική εταιρία, ώστε να εισπράξει την ασφάλεια ζωής του συζύγου της. Ο Γουόλτερ σκαρφίζεται ένα ακόμα πιο ριψοκίνδυνο και επικερδές σχέδιο σύμφωνα με το οποίο η γυναίκα, βασισμένη σε μια δικλείδα του συμβολαίου θα μπορέσει να διεκδικήσει διπλή αποζημίωση. Όταν τελικά, ο κύριος Ντίτριχσον βρίσκεται νεκρός στις ράγες του τρένου, η αστυνομία και η ασφαλιστική εταιρία, αρχικά δέχονται ότι ο θάνατος προκλήθηκε από ατύχημα. Αλλά ο εμπειρογνώμονας Μπάρτον Κις, φίλος και συνεργάτης του Νεφ στην ασφαλιστική εταιρία, έχει άλλη άποψη καθώς υποπτεύεται ότι η Φίλις σκότωσε το σύζυγό της με τη βοήθεια ενός άλλου άνδρα. Και έτσι κάπως αποδεικνύεται ότι ούτε αυτό το έγκλημα είναι τέλειο.
Το «Double Indemnity» δεν είναι απλώς μια κλασική ταινία. Θεωρείται αρχέτυπο, πρώτο φιλμ νουάρ της κλασικής χολιγουντιανής περιόδου καθώς είχε τεράστια επιρροή στη διαμόρφωση του είδους αυτού κατά τα μέσα της δεκαετίας του ’40 και διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά του: Διάχυτο πεσιμισμό, πρωτόγνωρο για την εποχή ρεαλισμό, μια «μοιραία γυναίκα». Μια φαμ φατάλ, διπρόσωπη, δόλια και αδύναμη που βασίζεται για τα σχέδια της σε έναν άντρα δυναμικό που όμως λυγίζει από την ενσάρκωση της φαντασίωσης του. Ο θεατής από την πρώτη σκηνή γνωρίζει το τέλος καθώς ο σκηνοθέτης αφηγείται την ιστορία του με φλας μπακ, ξεκινώντας με τα γεγονότα τετελεσμένα, τη στιγμή που ο ήρωας ψάχνει στο παρελθόν του να βρει πως κατέληξε πιόνι ενός προσχεδιασμένου παιχνιδιού και πως μια συνηθισμένη ιστορία που ξεκίνησε ανέφελα κατέληξε ασυνήθιστη, αλλά προδιαγεγραμμένη τραγωδία. Με ένα μυθικό «voice-over» επιστρέφει πάλι και πάλι στο χρόνο και χτίζει το σασπένς του. Οι κλειστές φόρμες και οι χαμηλοί φωτισμοί δημιουργούν κλειστοφοβική ατμόσφαιρα, τονίζουν τους σκοτεινούς δεσμούς που ενώνουν τον έρωτα με το θάνατο, οι ατάκες είναι δολοφονικές, κυριολεκτικά και μεταφορικά, ενώ υπάρχουν πάμπολλα εθιστικά μοτίβα, από το τσιγάρο που αργοσβήνει ως το βραχιολάκι στο γυμνό αστράγαλο της μοιραίας γυναίκας.
Όσο για το καστ ο υπέροχος Φρεντ Μακ Μάρεϊ με απολαυστικές συναισθηματικές ανατροπές γίνεται ο αρχετυπικός ήρωας ενός σχεδίου που θα υπηρετήσει, ανήμπορος να το σταματήσει ακόμη και όταν είναι πολύ αργά. Η Μπάρμπαρα Στάνγουικ δίνει σάρκα και οστά σε έναν από τους σπουδαιότερους γυναικείους ρόλους που γράφτηκαν ποτέ στην ιστορία του σινεμά. Η Φίλις της Στάνγουικ είναι η πεμπτουσία της ταινίας, διαθέτει την εύθραυστη μεγαλοπρέπεια μιας γυναίκας που έχει μάθει μόνο να κερδίζει, αλλά είναι επίσης έτοιμη να χάσει τα πάντα. Στην επιτυχία του φιλμ συμβάλει η μουσική του Μίκλος Ρότσα και η φωτογραφία του Τζον Ζάιτς, που φώτισε το φιλμ με έντονα κοντράστ.
Αν και είναι μια από τις πρώτες ταινίες του Μπίλι Γουάιλντερ προτάθηκε για 7 Βραβεία Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας. Το 1998 κατατάχθηκε στην 38η θέση στη λίστα με τις 100 καλύτερες ταινίες όλων των εποχών, το 2007 πέρασε στην 29η θέση. Το 1992 η ταινία επελέγη από τη Βιβλιοθήκη του Αμερικάνικου Κογκρέσου ως τμήμα του Εθνικού Μητρώου Κινηματογράφου για την πολιτιστική, ιστορική και αισθητική της αξία.
Εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=yKrrAa2o9Eg το trailer
