"Πέντε Εύκολα κομμάτια".
Πέντε Εύκολα κομμάτια/Five Easy Pieces
ΗΠΑ, Δραματική, 1970. Διάρκεια: 98’. Σκηνοθεσία: Bob Rafelson. Σενάριο: Carole Eastman, Bob Rafelson. Πρωταγωνιστούν: Jack Nikolson, Karen Black, Lois Smith, Susan Anspach.
To «Πέντε Εύκολα Κομμάτια» είναι μια από τις καλύτερες αμερικανικές ταινίες, ένα αριστούργημα σπαρακτικής έντασης. Το φιλμ καθιέρωσε τον σκηνοθέτη και συν-σεναριογράφο Bob Rafelson (Ο Ταχυδρόμος Χτυπάει Πάντα Δυο Φορές) ως μια από τις ηγετικές μορφές του Αμερικανικού Νέου Κύματος, έβγαλε τον Jack Nicholson από την ανωνυμία και τον μετέτρεψε σε θρύλο. Αφορά έναν βασανισμένο και ανασφαλή άνδρα, εγκλωβισμένο ανάμεσα σε επαγγέλματα, πρόσωπα, φιλοδοξίες, κοινωνικές τάξεις. Έναν ιδιόρρυθμο χαρακτήρα συναισθηματικά ανώριμο που χτίζει ζωές και δραπετεύει από αυτές, καθώς σε καμία δεν αισθάνεται άνετα και καμιάς τις συνέπειες δεν μπορεί να αντιμετωπίσει. Μπορεί άνετα να παίξει στο πιάνο τα πέντε δυσκολότερα κομμάτια που γράφτηκαν γι' αυτό το όργανο, αλλά αδυνατεί να βρει τρόπους επικοινωνίας, ακόμα και για τα πιο απλά και καθημερινά πράγματα καθώς αρνείται κάθε δέσμευση, ένταξη σε φόρμες, αποδεκτές συμπεριφορές και συμβιβασμούς
Αμερική δεκαετία του ’70. Στο φόντο του πολέμου του Βιετνάμ, των ναρκωτικών, της σεξουαλικής απελευθέρωσης και της διαρκώς αυξανόμενης επιθυμίας κυρίως των νέων ανθρώπων για ελευθερία και αυτοδιάθεση, ο πιανίστας κλασικής μουσικής Robert (Μπόμπι) Eroica Dupea, (το μεσαίο όνομα του προέρχεται από την 3η «Ηρωική» Συμφωνία του Μπετόβεν) που γεννήθηκε και μεγάλωσε σε μια αστική οικογένεια με μουσική παράδοση και μουσική παιδεία έχει εγκαταλείψει την οικογένεια του και τη μουσική. Ζει και εργάζεται σε μια εξέδρα πετρελαίου στη Νότια Καλιφόρνια. Περνά τον ελεύθερο χρόνο του σαν αληθινός προλετάριος με περιορισμένες δυνατότητες και περιορισμένα όνειρα. Κατοικεί σε μοτέλ δίπλα σε αυτοκινητόδρομους, παίζει μπόουλινγκ και συζεί με τη Ραγιέτ, μια όμορφη, αλλά ακαλλιέργητη σερβιτόρα την οποία απατά σε κάθε ευκαιρία. Τίποτα δεν προδίδει ότι προέρχεται από έναν άλλο κόσμο, εκτός ίσως από το γεγονός ότι στη διάρκεια ενός μποτιλιαρίσματος πηδά σε ένα φορτηγό και παίζει στο πιάνο που βρίσκεται στην καρότσα του ένα κομμάτι του Σοπέν. Όταν μαθαίνει από τον φίλο του Έλτον ότι η Ραγιέτ είναι έγκυος, ο φόβος τον παραλύει. Οι ευθύνες που δημιουργεί η νέα κατάσταση, οι πιέσεις του Έλτον «να παντρευτεί και να νοικοκυρευτεί» τον φέρνουν σε απόγνωση. Και απομακρύνεται εγκαταλείποντας και την κοπέλα και τη ζωή του ως προλετάριος.
Από την, επίσης πιανίστρια, αδελφή του μαθαίνει για τη σοβαρή ασθένεια του πατέρα τους, μιας μουσικής ιδιοφυίας και ξεκινά το ταξίδι επιστροφής στο πατρικό του. Στο αρχοντικό της οικογένειας θα συναντήσει το βιολιστή αδελφό του και τη μνηστή του, Κάθριν. Η έλξη που νοιώθει για αυτήν είναι αμοιβαία, αλλά δεν είναι αρκετή για να του χαρίσει την γαλήνη. Αντίθετα όσα συμβαίνουν στο πατρικό σπίτι, οι άκαρπες προσπάθειες να επικοινωνήσει με τον πατέρα του, ο οποίος ποτέ δεν πίστεψε στις μουσικές του ικανότητες, η εκλεπτυσμένη ειρωνεία με την οποία τον αντιμετωπίζει ο αδελφός του, η άνευ όρων αγάπη της αδελφής του και οι πιέσεις της να τα βρει με τον εαυτό του και τον πατέρα τους, η εξουθενωτική γοητεία που ασκεί επάνω του η Κάθριν, η ξαφνική και αταίριαστη εμφάνιση της Ραγιέτ τον αποσταθεροποιούν. Άνθρωπος που ποτέ και πουθενά δεν νοιώθει άνετα με τους άλλους, αισθάνεται ότι απογοήτευσε και πάλι τους γύρω του και για μια ακόμα φορά θα δραπετεύσει από αυτήν όπως και από όλες του τις ζωές, ακολουθώντας μια διαδρομή που μπορεί να μην βγάζει πουθενά, απλά σε αυτή τη δεδομένη στιγμή τον απομακρύνει από τις δύσκολες καταστάσεις.
Στο «Five Easy Pieces» ο Bob Rafelson δημιουργεί ιδιαίτερους, πολύπλοκους χαρακτήρες, κινητοποιώντας το ενδιαφέρον του θεατή για αυτούς και τις δραστηριότητες τους. Χαρακτήρες που μένουν στη μνήμη μας, γιατί είναι τόσο ολοκληρωτικά ίδιοι, κολλημένοι, άποροι, γενναίοι στη μοναξιά τους. Ο Jack Nicholson υποδύεται τον Μπόμπι με την ίδια θαυματουργή αυθαιρεσία που ενσάρκωσε τον «Easy Rider» κάνοντας τον Robert Eroica Dupea έναν από τους πιο αξέχαστους χαρακτήρες αμερικανικών ταινιών. Δεν είναι όμως ο Nicholson η μόνη ανακάλυψη της ταινίας. Στους δεύτερους ρόλους οι Karen Black, Lois Smith, Susan Anspach είναι άψογοι αν και χωρίς μεγάλη πείρα στον κινηματογράφο. Η φωτογραφία είναι του Ούγγρου Laszlo Kovacs που είχε φωτογραφίσει επίσης το «Easy Rider» και στην πορεία εξελίχθηκε σε έναν από τους καλύτερους οπερατέρ. Το μεγαλύτερο όμως προτέρημα του φιλμ είναι το σενάριο των Rafelson και Carole Eastman, που σε αντίθεση με τα ως τότε καθιερωμένα ενδιαφερόταν λιγότερο για την πλοκή και περισσότερο για τους χαρακτήρες και τις συμπεριφορές τους, επέτρεπε παρακάμψεις και παρεκβάσεις και κυρίως αδιαφορώντας για τον χρυσό κανόνα του happy end εξασφάλισε ένα τέλος που κανείς δεν μπορούσε να προεξοφλήσει.
Το «Πέντε Εύκολα Κομμάτια» ήταν υποψήφιο για τέσσερα Όσκαρ (Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερου Πρωτότυπου Σεναρίου, Α' Ανδρικού και Β' Γυναικείου Ρόλου), αλλά διακρίθηκε μόνο στα βραβεία των Ενώσεων Κριτικών, ενώ η Karen Black κέρδισε Χρυσή Σφαίρα για την ερμηνεία της στο ρόλο της Ραγιέτ.
Εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=HwBz5xxdn20 το trailer
