Ένας Θρίαμβος

 Πέμπτη 7 Νοεμβρίου 2024, 8:15’μμ, στο ΤΥΠΕΤ (Υμηττού και Πλαταιών) από το Cine Δράση

Ένας Θρίαμβος/Un Triomphe/The Big Hit

 

Γαλλία, Κωμωδία, 2020.  Διάρκεια: 105’. Σκηνοθεσία: Emmanuel Courcol. Πρωταγωνιστούν: Kad Merad, Marina Hands, Laurent Stocker, Wabinlé Nabié, Sofian Khammes, David Ayala, Pierre Lottin, Lamine Cissokho, Patrick Pineau, Saïd Benchnafa.

Το Cine Δράση συνεχίζει τις προβολές του την Πέμπτη 7 Νοεμβρίου στις 8:15’μμ, στο ΤΥΠΕΤ με την  ταινία «Ένας Θρίαμβος» του Emmanuel Courcol.  Μια βαθιά ανθρώπινη κωμωδία, συγκινητική, έξυπνη γενναιόδωρη,  με φανταστικές ερμηνείες για την ελευθερία και την απελευθερωτική δύναμη της τέχνης εμπνευσμένη από πραγματικά γεγονότα. Επίσημη επιλογή για το Φεστιβάλ Καννών (2020), Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ της Ανγκουλέμ, Βραβείο Καλύτερης Ευρωπαϊκής Κωμωδίας της χρονιάς από την European Film Academy και πολλές άλλες διακρίσεις στα Φεστιβάλ όλου του κόσμου.  

Τα γεγονότα

Υπάρχει μια απίστευτη, αληθινή ιστορία πίσω από την ταινία. Το 1985  ο Γιαν Γιόνσον, επί δεκαετία ηθοποιός του Βασιλικού Θεάτρου της Σουηδίας, έπαιζε τον τελευταίο του ρόλο, ως Μάικλ στον μονόλογο του Άλαν Ντρούρι «The Man Himself», ενός άντρα της διπλανής πόρτας που σταδιακά μεταμορφώνεται σε ακροδεξιό τέρας. Την τελευταία παράσταση παρακολούθησε ο διευθυντής της φυλακής Κούμλας ο οποίος  ζήτησε από τον Γιόνσον να κάνει μια παράσταση για τους κρατούμενους μέσα στη φυλακή. Όπως και έγινε. Στο τέλος έμειναν όλοι σιωπηλοί από την πρωτόγνωρη για αυτούς εμπειρία, ενώ ένας από τους κρατούμενους ζήτησε από τον Γιόνσον να ξανάρθει και να τους διδάξει θέατρο. Εκείνος απάντησε πως δεν ξέρει να το κάνει αυτό αλλά μπορεί να παίξει μαζί τους ένα έργο, το «Περιμένοντας τον Γκοντό» του Σάμιουελ Μπέκετ. Ο Γιόνσον δούλεψε με 25 κρατούμενους, βρήκε τρόπους να διεισδύσει στον ψυχισμό τους και ανακάλυψε τις κρυμμένες ευαισθησίες που θα τους βοηθούσαν να καταλάβουν τόσο τον παραλογισμό του έργου του Μπέκετ όσο και το ρόλο της τέχνης στον ουσιαστικό «σωφρονισμό» και την επανένταξη τους στην κοινωνία. Παρόλα αυτά στην δημόσια πρεμιέρα της παράστασης, που ήταν να γίνει στο Γκέτεμποργκ, οι κρατούμενοι απέδρασαν. Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας, ο ίδιος ο Μπέκετ, (που στην πορεία ενθουσιάστηκε από την απόδραση) ενημερωμένος  για αυτό  το ιδιαίτερο ανέβασμα του έργου του, ζήτησε από τον  Γιόνσον να συναντηθούν στο Παρίσι. Στη συνάντηση έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για την ανταπόκριση των κρατουμένων στο έργο του: «Τι συνέβη όταν έδωσες το έργο μου σε ανθρώπους που ζουν μέσα στο σκοτάδι. Τι συνέβη σε σχέση με το ρυθμό του, τις σιωπές του έργου;», ρώτησε τον ηθοποιό.

Η ταινία

Η ιστορία αυτής της παράστασης βρίσκεται στο κέντρο «Un Triomphe». Ο σκηνοθέτης πείραξε τις λεπτομέρειες,  μετέφερε τη δράση από τη Σουηδία στο Παρίσι, ανέδειξε την κοινωνική διάσταση του ήρωα του μετατρέποντας τον σε ηθοποιό-καθηγητή θεάτρου  που παίρνει, λόγω ανεργίας,  αναγκαστικά αυτή τη δουλειά στη φυλακή.  Για τον Ετιέν, τον ήρωα του, οι καλές μέρες και οι καλοί ρόλοι έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Διαζευγμένος, με μια ενήλικη κόρη με την οποία δεν τα πάει και πολύ καλά, η καριέρα του έχει βαλτώσει, κάνει διάφορες μικροδουλειές για να τα βγάλει πέρα.  Αναλαμβάνοντας υπεύθυνος στο θεατρικό εργαστήρι μιας φυλακής έξω από τη Λιόν, αρχικά δουλεύει, ανεβάζοντας μύθους. Με όσους κρατούμενους δέχονται να συμμετάσχουν δημιουργεί έναν ετερόκλητο θίασο, αλλά καθώς ο καιρός περνάει και ο ίδιος παλεύει με τους δικούς του δαίμονες, τις δικές του ήττες και τους δικούς του περιορισμούς, καταφέρνει να εμπνεύσει  και να κινητοποιήσει μια ομάδα από αυτούς τους «προς σωφρονισμό»  ανθρώπους. Οπότε αποφασίζει να δοκιμάσει κάτι πιο τολμηρό και καταπιάνεται με το απαιτητικό «Περιμένοντας τον Γκοντό». Μετά από προετοιμασίες μηνών, η παράσταση ανεβαίνει στη φυλακή με τόσο μεγάλη  επιτυχία που παρά το βεβαρημένο παρελθόν των ηθοποιών του, του επιτρέπεται να την μεταφέρει σε κανονικά θέατρα έξω από τη φυλακή. Είναι η στιγμή που  ο Ετιέν επιτέλους αισθάνεται ότι του δίνεται η ευκαιρία να πραγματοποιήσει τα όνειρα του στη ζωή και τη σκηνή. Αλλά πόσο τα όνειρα του ταυτίζονται με αυτά των ανθρώπων τους οποίους καθοδηγεί; Πως θα κινηθούν  όταν η πιθανότητα να αποδράσουν μοιάζει πολύ απλή;

  Ο σκηνοθέτης Emmanuel Courcol, στη δεύτερη ταινία της καριέρας του παίρνει την αβανταδόρικη ιστορία, την ντύνει με εικόνες και ήχους και την κάνει να λειτουργήσει άψογα. Δεν μένει στο κλισέ, στο αναμενόμενο και πέρα από το ψυχαγωγικό κομμάτι εμβαθύνει στο «περιμένοντας». «Δεν ήθελα να κάνω μια απαισιόδοξη ταινία, ακόμα κι αν μιλάει για μια δύσκολη πραγματικότητα. Όσο υπάρχουν άνθρωποι, μια αχτίδα φωτός μπορεί πάντα να φανεί. Το έργο Περιμένοντας τον Γκοντό μιλάει απευθείας στα συναισθήματα των κρατουμένων. Το κενό, η απουσία, η αναμονή, η αδράνεια είναι η καθημερινότητά τους και στην πραγματική ιστορία οι κρατούμενοι είχαν συγκινηθεί βαθιά από αυτό το οικουμενικό κείμενο.». Είναι αλήθεια ότι κανείς δεν γνωρίζει καλύτερα το βάθος της μάταιης αναμονής από τους φυλακισμένους που το βιώνουν με όλο τους το είναι. Από τη στιγμή που έχουν φυλακιστεί περιμένουν τη μέρα της ελευθερίας τους. Και καθώς  αυτή η μέρα  αργεί για τους περισσότερους αναζητούν κάτι εκεί, μέσα στη φυλακή που να τους ελευθερώνει. Και αυτό το κάτι δεν είναι τίποτε άλλο από την Τέχνη.  Άλλο αν μπορεί ή όχι η ελευθερία που παρέχει η Τέχνη να αντικαταστήσει την Ελευθερία του να είσαι «εκεί έξω»; 

Μεγάλο τμήμα των γυρισμάτων έγιναν στο κέντρο κράτησης του Meaux-Chauconin-Neufmontiers,  μια φυλακή 900 κρατουμένων που για πρώτη φορά έδωσε την άδεια σε κινηματογραφικό συνεργείο να την χρησιμοποιήσει ως φυσικό ντεκόρ. Από τους ηθοποιούς ιδιαίτερη μνεία κάνουμε για τον πρωταγωνιστή, τον βραβευμένο με Cesar Kad Merad  στο ρόλο του ηθοποιού που διδάσκει – και διδάσκεται – από τους ιδιάζοντες μαθητές του. Είναι εξαιρετικός σε όλη τη διάρκεια της ταινίας, και αφοπλιστικός   στον μονόλογό του στο θέατρο Odeon. Σαν ιδιαίτερος συνδυασμός του «Ο Κύκλος των Χαμένων Ποιητών» του Πίτερ Γουίαρ με το «Ο Καίσαρας Πρέπει να Πεθάνει» των αδελφών Ταβιάνι, ο «Ενας Θρίαμβος» είναι μια ταινία που κάνει κοινωνικό σινεμά με όρους λαϊκής κωμωδίας που έχει έντονο συναισθηματικό  αντίκτυπο στον θεατή.

Εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=LfOa0VFClgE το trailer