Trump, Αμυντικές Δαπάνες του ΝΑΤΟ

 

Οι ασυνεπείς σύμμαχοι και η συνεπέστατη Ελλάδα (Μέρος 2)

 

Κωνσταντίνος Γαλιώτος

 

Οι αριθμοί – εκθέτες παραπέμπουν στις υποσημειώσεις του εκάστοτε Μέρους 1,2,..,ν της αλληλουχίας των άρθρων.

Αρκτικόλεξα -  ακρωνύμια - βραχυγραφίες - συντομογραφίες 

Ελληνόγλωσσες: ΑμΔαπ: Αμυντικές Δαπάνες.Γ.Γ.: Γενικός Γραμματέας. εδ.: εδάφιο. ΕΕ: Ευρωπαϊκή Ένωση. ΕΖΕΣ: Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών. ΕΚΑΕ: Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενεργείας.   ΕΚΑΧ: Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα. ΕΟΚ: Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. ΕΟΧ: Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος. ΗΒ: Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βορείου Ιρλανδίας. ΗΠΑ: Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. κ-μ: κράτος μέλος. ΝΑΤΟ: Οργανισμός Βορειοατλαντικού Συμφώνου. ONE: Οικονομική και Νομισματική Ένωση. παρ.: παράγραφος. ΣΒΑ: Συνθήκη του Βόρειου Ατλαντικού.  χ-μ: χώρα μέλος.

 

ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ ΤΗΣ ΣΕΙΡΑΣ

1. Άρθρο 382 (νέα αρίθμηση), Μέρος 1.

(σύνδεση: https://vrilissiotikanea.blogspot.com/2025/02/trump.html#more)

Συνέχεια από παρ.Ι.5, Μέρος 1.

 

1.6  Συνεχίζοντας το Νατοϊκό αφήγημα που ξεκίνησε στο Μέρος 1 της αλληλουχίας των άρθρων, στο hic et nunc (εδώ και τώρα) Γράφημα 1.Μ2 αναπαρίσταται μια ταξινόμηση της προέλευσης των 32 χ-μ της Ατλαντικής Συμμαχίας.

Στο Γράφημα αποτυπώνεται η διαδικασία της Χωροχρονικής¹ Διεύρυνσης και Εμβάθυνση² του ΝΑΤΟ (βλ/ Πίνακα 1.Μ1) από το χθες (παρελθόν, 1949) στο σήμερα (παρόν, πρώτοι μήνες του 2025) σύμφωνα με την Πολιτική Ανοικτών Θυρών που ασκεί η Ατλαντική Συμμαχία στην οποία έχει συμβάλλει σημαντικά και η Ελλάδα ως μια παλαιά χώρα του ΝΑΤΟ³ στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων για τη επίτευξη ομοφωνίας στη λήψη αποφάσεων του Οργανισμού (βλ. Μέρος 1, παρ. I.4 και Υποσημείωση {10}).

Για παράδειγμα ότι συνέβη στην περίπτωση της ένταξης της τότε Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας (Δυτική Γερμανία) και μετά στη συνένωση των δυο Γερμανιών (με τη συμπερίληψη της  Ανατολικής Γερμανίας ή Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας) και αργότερα με την προσχώρηση των δυο συνενωμένων Γερμανιών στο ΝΑΤΟ.

Και τούτο παρά το γεγονός ότι οι δυο Γερμανίες ως καθολικοί διάδοχοι των κανιβάλων του  Γ΄ Ραϊχ οφείλουν τεράστια ποσά στην Ελλάδα καθώς και στους Έλληνες που έπεσαν θύματα του Γερμανικού Ναζισμού χωρίς, δυστυχώς κατά το o tempora o mores που έλεγε ο Κικέρων, να έχουν το «φιλότιμο  να ομολογήσουν και να αποκαταστήσουν  έστω και διαμέσου κάποιας καλής ρύθμισης το συνολικό χρέος που έχουν έναντι της Ελλάδας και ελλήνων πολιτών»⁴, όπερ απλούστατα σημαίνει «@#%!& (Θού, Κύριε, φυλακήν τώ στόματι μου)» (ένεκα αυτό-λογοκρισίας).

Νατοϊκή διεύρυνση και την εμβάθυνση η οποία ομοιάζει mutatis mutandis στις αντίστοιχες διαδικασίες της ΕΕ στο πλαίσιο των οποίων  η Ελλάδα, ως ένα παλαιό κ-μ (10^ο) του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος (τότε Ευρωπαϊκές Κοινότητες = ΕΟΚ+ΕΚΑΧ+ΕΚΑΕ) και συγχρόνως ως ένα παλαιό κ-μ της και ΟΝΕ/ΕΕ/ Ευρωζώνης (12^ο)  με τη δεύτερη και την πολύ αμφιλεγόμενη ad hoc προσπάθεια⁵, έχει συμβάλλει σημαντικά στην υποδοχή νέων κ-μ (inter alia της Κύπρου) στο πλαίσιο των 4 πρώτων από τις 5 Εξαμηνιαίες Κυλιόμενες Προεδρίες της ΕΕ που έχει αναλάβει η χώρα⁶.  

 Η περί ης ο λόγος  Πολιτική Ανοικτών Θυρών εφαρμόζεται υπό το πρίσμα της Θεσμικής Αρχιτεκτονικής και του Νατοϊκού Κεκτημένου που διέπουν το ζήτημα στο πλαίσιο της erga omnes⁷ και αναλλοίωτης μέχρι σήμερα  Καταστατικής Αρχής η οποία ως Πρωτογενές Δίκαιο της Ατλαντικής Συμμαχίας είναι η ΣΒΑ συμπεριλαμβανομένου του μεταγενέστερου Δευτερογενούς ή Παράγωγου Δικαίου το οποίο έχει θεσπιστεί για να ισχύει κατά τις επόμενες υποπεριόδους προσαρμοσμένου στις περιστάσεις και στις ιστορικές εξελίξεις που επηρέασαν το εκάστοτε Νατοϊκό γίγνεσθαι.

1.7  Υπάρχει και η αντίστροφή δικαιωματική δυνατότητα για μια χ-μ του ΝΑΤΟ που επιθυμεί να προχωρήσει στην  έξοδο από το ΝΑΤΟ (Nat-o-exit κατά το Brexit του ΗΒ από την ΕΕ).

Δηλαδή να ζητήσει να αποσυρθεί από τη Συμμαχία είτε ολοσχερώς (Πολιτικό και Στρατιωτικό σκέλος) είτε μονομερώς λ.χ. από το Στρατιωτικό σκέλος του Οργανισμού όπως είχαν πράξει για κάποια διαστήματα η Γαλλία με το Πρόεδρο τον Charles de Gaulle και η Ελλάδα με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνου Καραμανλή⁸.

Πρόκειται για σχετικά απλή γραφειοκρατική διαδικασία η οποία προβλέπεται στο Άρθρο 13 της ΣΒΑ.

1.8 Συνδέοντας το θέμα με τη σημερινή Αμερικανική Διοίκηση (Administration) Trump 2.0, υπενθυμίζεται ότι  δια στόματος αυτού τούτου του Donald Trump per se (του ιδίου) οι ΗΠΑ έχουν απειλήσει (ως ένα πιθανό σενάριο) ότι αν συντρέχουν κάποιες αθέμιτες για αυτές καταστάσεις θα αποχωρήσουν από το ΝΑΤΟ.

Στην ουσία πρόκειται για ένα bullying από τα πολλά που μας έχει συνηθίσει να ασκεί ο Trump το οποίο δεν πείθει και ούτε πρόκειται να συμβεί.

Απλά πρόκειται για μια απειλή που εκστομίζεται για το θεαθήναι εμφορούμενη από την κλασική και στερεότυπη  διαπραγματευτική πρακτική και τακτική ρουτίνας του να «ξεκινά κανείς από μια ακραία θέση με σκοπό να επιτύχει μια επωφελή συμβιβαστική συμφωνία».

Άλλωστε «οι πόρτες είναι ανοικτές» σύμφωνα με το απόφθεγμα «αὐτοῦ γὰρ καὶ Ῥόδος καὶ πήδημα» (Αίσωπος, μύθος Ανήρ Κομπαστής) για το όταν και για το οπόταν  ο Trump θα επιθυμήσει να προβεί σε μια τέτοια πράξη κρίνοντας ότι το Nat-o-exit θα είναι ευνοϊκό και ωφέλιμο για την Εξωτερική Πολιτική των ΗΠΑ (για τα είδη  αυτής βλ. Μέρος 1, παρ. I.5 και ειδικότερα εδ. viii).

1.9  Υπενθυμίζεται ότι η προσχώρηση ενός κράτους το οποίο αιτείται την ένταξή του στο ΝΑΤΟ γίνεται με δική του πρωτοβουλία που είναι απόλυτα οικειοθελής, αυτόβουλη και εθελουσία και συγχρόνως απόλυτα θεσμοποιημένη, νομοθετημένη και νομιμοποιημένη.

Αν η ένταξη ευοδωθεί (βλ. Υποσημείωση {2} παρόντος Μέρους 2) τότε η νέα χ-μ (όπως συνέβη με τις προϋφιστάμενες)  εκτός από τα δικαιώματα έχει και την υποχρέωση της τήρησης της αξιακής αρχής του pacta sunt servanda (οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται) όπως προβλέπεται στο  Διεθνές Δημόσιο Δίκαιο και επιβάλλεται  από το Σύνταγμα της χώρας⁹.

1.10  Επισημαίνεται ότι υπάρχουν χ-μ οι οποίες δεν τηρούν την αξιακή αρχή του pacta sunt servanda λ.χ. σε ότι αφορά στις Αμυντικές Δαπάνες (ΑμΔαπ) του ΝΑΤΟ που τους αναλογούν (ουδέποτε όμως η Ελλάδα βλ. Γράφημα 1.Μ1).

Το μέγεθος και το είδος των ΑμΔαπ των χ-μ του ΝΑΤΟ είναι ένα διαχρονικό ζήτημα αντιπαράθεσης και τριβής στο πλαίσιο των Ευρω-ατλαντικών Σχέσεων ή Ευρω-αμερικανικών Σχέσεων το οποίο τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά έγινε ιδιαίτερα οξύ από το 2014  (Αμερικανική Διοίκηση (Administration) Barack Obama 1.0 με Γ.Γ. ΝΑΤΟ τον Jens Stoltenberg), μετά κατά τη Διοίκηση Trump 1 (με Γ.Γ. ΝΑΤΟ τον Jens Stoltenberg), επέκεινα κατά τη Διοίκηση Joe Biden (με Γ.Γ. ΝΑΤΟ τον Jens Stoltenberg και μετά τον Mark Rutte) και σήμερα στο πλαίσιο της  in vivo Διοίκησης Trump 2 (με Γ.Γ. ΝΑΤΟ τον Mark Rutte).

 Σε τέτοιες περιπτώσεις η παραβατική, η αποκλίνουσα και η παρεκκλίνουσα χ-μ που «δεν τιμά την κρατική της υπογραφή» αποκαλείται άτυπα στην argot γλώσσα  της Πολιτικής, του Δικαίου και της Τεχνο-γραφειοκρατίας με το προσωνύμιο «free – rider» που σε ελεύθερη μετάφραση αποδίδεται ως «λαθρεπιβάτης, κακοοφειλέτης, κακοπληρωτής και à la turca αποδίδεται ως batakçi (εξ ου μπαταχτσής)».

Σε γενικές γραμμές η λέξη free-rider aαναφέρεται σε κάποιον ο οποίος προσπαθεί να αποκτήσει ή να χρησιμοποιήσει ή να απολαύσει κάτι δωρεάν χωρίς να καταβάλει το τίμημα που απαιτείται  (είτε ολοσχερώς είτε μερικώς).

Βάσει αυτού του κριτηρίου γίνεται η διάκριση και ο διαχωρισμός της «ήρας από το στάρι». Δηλαδή η διάκριση μεταξύ των συνεπών, αξιόπιστων  και φερέγγυων σε αντίθεση με τις ασυνεπείς, αναξιόπιστες και αφερέγγυες χ-μ του ΝΑΤΟ.

Ειρήσθω εν παρόδω χώρες για τις οποίες αν ζούσε ο Wolfgang Schäuble για να τις χαρακτηρίσει και αξιολογήσει θα χρησιμοποιούσε τη φράση «It΄s the implementation, stupid (είναι η εφαρμογή, ανόητε)» με την οποία επέπληξε face à face και δημόσια στο πλαίσιο διεθνούς forum τον τότε πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα¹⁰.

Αυτή η  κατάσταση θα αξιολογηθεί στα επόμενα με ποιοτικά και με ποσοτικά στοιχεία, δηλαδή με facts and figures όπως συνηθίζουν να λέγουν οι αγγλοσάξονες, συνεπικουρούμενα από την Ανάλυση Χρονολογικών Σειρών των Τιμών των Μεγεθών της Συμμετοχής κάθε χ-μ στις Δημόσιες Δαπάνες του ΝΑΤΟ.

Είναι αυτονόητο ότι σε τέτοιες περιπτώσεις οι αριθμοί αποκαλύπτουν την αλήθεια εφ΄ όσον «πάντα κατ΄ αριθμόν γίγνονται» κατά τον Πυθαγόρα και επειδή το «όπερ έδει δείξαι» του Ευκλείδη και του Αρχιμήδη από τη χρήση των αριθμών ουδείς δύναται να μην το αποδεχθεί.

Εξαιρούνται, βέβαια,  οι ολίγες αρρωστημένες περιπτώσεις κατά τις οποίες ισχύει το σοφό ρητό του Σοφοκλή «Τυφλός τα τ’ ώτα, τον τε νουν, τα τ’ όμματ’ εί (Είσαι τυφλός και στα αυτιά και στο μυαλό και στα μάτια)».

1.11  Ένα «ενδιαφέρον από ιδεολογικοπολιτικής απόψεως» στοιχείο που αποκαλύπτεται στο Γράφημα 1.Μ2 (και στον Πίνακα 1.Μ1) είναι ότι στο ΝΑΤΟ έχουν εθελουσίως προσχωρήσει 17 κράτη διαφόρων πολιτειακών και πολιτικών καθεστώτων του πρώην Υπαρκτού Σοσιαλισμού (εκ των οποίων τα  14 στην ΕΕ και εξ αυτών 5 στην Ευρωζώνη).

Προσχωρήσεις στις οποίες ως προαναφέρθηκε συνέβαλε ενεργά και εποικοδομητικά η Ελλάδα.

1.12 Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι οι 30 από τις 32 χ-μ του ΝΑΤΟ (το 93,75% των χ-μ) είναι κράτη της Ευρωπαϊκής Ηπείρου και περίπου το 72% είναι τα 23 κ-μ της ΕΕ.

Αυτό το ποσοτικό στοιχείο έχει πολύ μεγάλη σημασία εξεταζόμενο από τη συμμετοχή αυτών των χ-μ διαχρονικά, σωρευτικά και συναθροιστικά στις ‘Άμεσες και στις Έμμεσες Αμυντικές Δαπάνες και όχι μόνον στις Άμεσες  Αμ.Δαπ ενώ πάλι σωρευτικά και συναθροιστικά με αυτό το δεδομένο μπορεί να αποτιμηθεί η Συνολική Ήπια και Σκληρή Ισχύς (συμπεριλαμβανομένης και της Πυρηνικής Ισχύος) που διαθέτει συνολικά το ΝΑΤΟ και όχι ξεχωριστά εκάστη χ-μ αυτού.

Θέμα το οποίο ο Trump πρέπει να το λάβει σοβαρά υπόψη για την περίπτωση που η προσώρας ατελής και ανολοκλήρωτη ΕΕ θα  ακολουθήσει τη ρήση του Προέδρου της Γαλλίας  François Mitterand σύμφωνα με την οποία «Στις μεγάλες δοκιμασίες, δεν υπάρχει άλλος τρόπος να προσπεράσεις αποτελεσματικά ένα εμπόδιο παρά μόνο κατά μέτωπον».

Δηλαδή όταν θα αποφασίσει (γιατί μπορεί και έχει τις δυνάμεις  για να το πράξει ακόμη και σε ένα επίπεδο Ειδικών Ενδοευρωπαϊκών Ομαδοποιήσεων, Συνεργασιών και Συμμαχιών αν χρειαστεί) το ιστορικό πέρασμα στην ανώτερη φάση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης σε ότι αφορά στην Κοινή Εξωτερική Πολιτική και στην Πολιτική Άμυνας και Ασφάλειας σε επίπεδο διεθνούς Ήπιας και Σκληρής Ισχύος καθώς και στη συγκρότηση αμιγώς Ευρωπαϊκών Ενόπλων Δυνάμεων με δικό της Ευρωπαίο Αρχιστράτηγο (και όχι Αμερικανό όπως συμβαίνει σήμερα στο ΝΑΤΟ) ή, όπερ το αυτό, ήγγιγκεν η ώρα της «αυτονόμησης και της απεξάρτησης της ΕΕ από τις ΗΠΑ»  είτε εντός είτε εκτός του υφισταμένου ΝΑΤΟ με ή χωρίς τις ΗΠΑ σε αυτό για πολλούς λόγους που θα αναλυθούν στα επόμενα.

 

(ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ)

 

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

 

{1} α) Χωροχρονική (τετρα-διάστατη) = χώρος (κράτη, 3 διαστάσεις) + χρόνος (ημερομηνία προσχώρησης, 4^η διάσταση). Ως συνελόντι ειπείν νοείται η Ιστορική διάσταση του θέματος εξεταζόμενη από τα δυο ρεύματα ή σχολές σκέψεις του Ιστορισμού και του Ιστορικισμού.

{2} (α) διεύρυνση = επέκταση (μεγέθυνση) με την ένταξη νέων χ-μ και την αύξηση της Συλλογικής Ισχύος του Οργανισμού.

(β) εμβάθυνση = η διεύρυνση υπό όρους, προϋποθέσεις, προαπαιτούμενα και αιρεσιμότητες αφού προηγουμένως  αξιολογηθεί  η καταλληλότητα συμμετοχής και ενσωμάτωσης μιας υποψηφίας προς προσχώρηση χώρας  με βάση τα κριτήρια  τα οποία προδιαγράφονται στη Θεσμική Αρχιτεκτονική και στο Νατοϊκό Κεκτημένο του ΝΑΤΟ ούτως, ώστε να επιτευχθεί η συναίνεση και η ομόφωνη συναπόφαση των ήδη συμβαλλομένων συμμαχικών χ-μ του Οργανισμού στο πλαίσιο της υφισταμένης Ενδονατοϊκής Δημοκρατίας και Ισότητας (1 χώρα μέλος = 1 ψήφος).

{3} (α) Η Ελλάδα εντάχθηκε μαζί με την Τουρκία στο ΝΑΤΟ η οποία πραγματοποιήθηκε στις 18/2/1952 επί κυβερνήσεως συνεργασίας με πρωθυπουργό τον Νικόλαο Πλαστήρα και τη συνεργασία της ΕΠΕΚ (Εθνική Προοδευτική Ένωσις Κέντρου) και του Κόμματος των Φιλελευθέρων, δηλαδή το 2^ο και το 3^ο  των εθνικών εκλογών (9/9/1951) επειδή το 1^ο κόμμα του Ελληνικού Συναγερμού με αρχηγό τον Αλεξάνδρου Παπάγο δεν μπόρεσε να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση.

 (β) Η Ελληνική Βουλή επικύρωσε τη συμφωνία ένταξης της χώρας στο ΝΑΤΟ στις 18/2/1952 με 9 αρνητικές ψήφους εκ των οποίων οι 8 ήταν της ΕΔΑ και η 1 του ανεξάρτητου (τότε) βουλευτή της Αριστεράς Μιχάλη Κύρκου (πατέρα του Λεωνίδα Κύρκου).

{4} Τα γνωστά εγκλήματα και οι ληστείες των Γερμανοναζί επιβάλλουν στη μετα-Ναζιστική και συνενωμένη Γερμανία την καταβολή των Γερμανικών Αποζημιώσεων στο Ελληνικό Κράτος και στους συγγενείς των θυμάτων (δολοφονηθέντες, εκτελεσθέντες, ανάπηροι, καταναγκαστική εργασία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό σε εργοστάσια και σε Γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης).

Περιλαμβάνουν σωρευτικά, συναθροιστικά και εντόκως: Πολεμικές Επανορθώσεις, Αναγκαστικό Κατοχικό Δάνειο, Αποζημιώσεις  των συγγενών των Θυμάτων, Κλοπές, κ.λπ.

Μόνον οι οφειλές της Γερμανίας προς το Ελληνικό Κράτος (όχι το χρέος προς τους ιδιώτες) ξεπερνούν τα 350 δισεκατομμύρια ευρώ.

Ευτυχώς το θέμα παραμένει ανοικτό από το 1995 (επίσημη ρηματική διακοίνωση  της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ με πρωθυπουργό τον Ανδρέα Παπανδρέου και Υπουργό Εξωτερικών τον Κάρολο Παπούλια).

Προς τούτο υπάρχει η μεταγενέστερη σχετική Έκθεση της αρμόδιας διακοινοβουλευτικής επιτροπής (17/4/2019).

Στις 4/6/2019 η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛΛ έκανε ρηματική διακοίνωση καλώντας τη Γερμανία σε ad hoc διαπραγματεύσεις.

H μετα-Ναζιστική και συνενωμένη Γερμανία απάντησε αρνητικά στις 18/10/2019 (επί κυβερνήσεως ΝΔ).

Η αρνητική τακτική της Γερμανίας στηρίζεται σε «naïf, stupide et  batakçi δικολαβίστικους τσαρλατανισμούς (légale charlatanisme)».

Κατά συνέπεια και μέχρι νεωτέρας το slogan «Δε ξεχνώ» (Νίκος Δήμου, 1974) για την Κύπρο και το slogan «Θυμόμαστε» για το «ολοκαύτωμα» (διωγμοί, γενοκτονία σε βάρος πολλών εθνικών, κοινωνικών, πολιτικών, θρησκευτικών ομάδων με έμφαση εναντίον των Εβραίων της Ευρώπης) παραμένουν αδιάλειπτα σε ισχύ από Ελληνικής πλευράς και στη μνήμη των ελλήνων πολιτών.

{5} Σε μια επόμενη σειρά άρθρων θα αναλυθεί ενδελεχώς με ποιοτικά και με ποσοτικά στοιχεία, με πολλά dessous καθώς και με τα ονόματα των πρωταγωνιστών (ελλήνων και ευρωπαίων) το πώς και γιατί ιδρύθηκε η ΟΝΕ/ΕΕ. Το πώς εντάχθηκαν τα πρώτα 11 κ-μ στην τρίτη φάση αυτής που ήταν η Ζώνη του Ευρώ και μετά η Ελλάδα ως το 12^ο κ-μ. Σε ποιο βαθμό η ΟΝΕ και η Ευρωζώνη αποτελούν μια «κατά συνθήκη νομικο-πολιτική αλχημεία και παραποίηση» της Θεωρίας των Άριστων (ή Βέλτιστων) Οικονομικών Περιοχών του Robert Mundell (Καναδός Οικονομολόγος, Βραβείο Nobel 1999). Θα απαντηθεί το ερώτημα του αν τα ποσοτικά κριτήρια του Συμφώνου Σταθερότητας και Μεγέθυνσης (ΣΣΜ) ή κατ΄ άλλους Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ) είναι επιστημονικώς ορθά ή λανθασμένα και πως θεσπίστηκαν.

{6} (α) 1^η Προεδρία: 2^ο Εξάμηνο 1983  (Πρωθυπουργός Α. Παπανδρέου, Υπουργός Γ. Βάρφης)  2^η: 2^ο Εξάμηνο 1988  (Πρωθυπουργός Α. Παπανδρέου, Υπουργός Θ. Πάγκαλος) 3^η: 1^ο Εξάμηνο 1994  (Πρωθυπουργός Α. Παπανδρέου, Υπουργός Κάρολος Παπούλιας) 4^η: 1^ο Εξάμηνο 2003  (Πρωθυπουργός Κ. Σημίτης, Υπουργός Γεώργιος Παπανδρέου) 5^η: 1^ο εξάμηνο 2014  (Πρωθυπουργός Α. Σαμαράς, Υπουργός Ε. Βενιζέλος).

(β) Η Ελλάδα θα αναλάβει πάλι την Προεδρία της ΕΕ το δεύτερο εξάμηνο του 2027.

(γ) Σήμερα για το  πρώτο εξάμηνο του 2025 την Προεδρία έχει η Πολωνία την οποία θα διαδεχτεί η Δανία για το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους.

{7} Erga omnes = Λατινική φράση η οποία χρησιμοποιείται συνήθως σε νομικά  θέματα και έχει την έννοια: "έναντι όλων".

{8} Για λόγους οι οποίοι δεν θα αναλυθούν εδώ: (α)  Η Γαλλία το 1966 με Πρόεδρο τον Charles de Gaulle  αποχώρησε από το Στρατιωτικό Σκέλος του ΝΑΤΟ. Το 2009 με Πρόεδρο τον  Nicolas Sarközy η Γαλλία επανήλθε στις Στρατιωτικές δομές του ΝΑΤΟ.

(β) Η Ελλάδα με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή αποχώρησε από το Στρατιωτικό Σκέλος του ΝΑΤΟ (14/8/1974). Στις 19/10/1980 με πρωθυπουργό το Γεώργιο Ράλλη η Ελλάδα επανήλθε στο Στρατιωτικό Σκέλος του ΝΑΤΟ. Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε εκλεγεί ο Κωνσταντίνος Καραμανλής (15/5/1980).

{9} (α) Πρόκειται  για το αξίωμα και την αρχή που διέπουν όλες τις Συμφωνίες και τις Συμβάσεις ιδιαίτερα μάλιστα όταν αυτές είναι Διεθνείς σύμφωνα με το Διεθνές Δημόσιο και Ιδιωτικό όπως αντίστοιχα συμβαίνει και με το  Ευρωπαϊκό και το Εθνικό Δίκαιο. Άλλωστε αυτό δηλώνεται ρητά και κατηγορηματικά στο Συντ.Ε (Άρθρο 20, παρ. 1 και 2, Άρθρο 5 παρ. 2).

Θα πρέπει έγκαιρα να επισημανθεί ότι το pacta sunt servanata ασκείται με τη βούληση του κυριάρχου λαού  (της πλειοψηφίας) όχι άμεσα αλλά έμμεσα στο πλαίσιο της επονομαζόμενης Προεδρευόμενης Αντιπροσωπευτικής Κοινοβουλευτικές Δημοκρατίας. Άρα  είναι μια θεσμοθετημένη, νομοθετημένη και νομιμοποιημένη πράξη στο πλαίσιο της «νομικο-πολιτικής κατασκευής της χώρας» (Σύνταγμα και Παράγωγο Δίκαιο).

(β) Δεν πρέπει να ξεχνά κανείς ότι το pacta sunt servanda αντιστοιχεί τρόπον τινά στο dura lex, sed lex (σκληρός νόμος, αλλά νόμος). Η μη τήρηση αυτού εγκυμονεί κινδύνους ως επικρεμάμενη Spada di Damocle στο κεφάλι της παραβατικής χ-μ με επιπτώσεις οι οποίες αργά ή γρήγορα θα κάνουν την εμφάνισή τους με πολλούς και διαφορετικούς άμεσους ή έμμεσους τρόπους λ.χ. κυρώσεις, συστάσεις, αντίποινα κ.λπ.

{10} Το περιστατικό συνέβη στις 20-23/1/2016 στην 46^η Ετήσια Διεθνή Σύσκεψη που οργανώνει το WEF (World Economic Forum) στο Davos της Ελβετίας από το σε  πάνελ με τίτλο «Το μέλλον της Ευρώπης» όπου επίσης συμμετείχαν ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Manuel Valls, ο πρωθυπουργός των Κάτω Χωρών Mark Rutte και η πρόεδρος της ενεργειακής Ιταλικής ENI Emma Marcegaglia.

Το γεγονός έγινε viral στο διαδίκτυο, έλαβε μεγάλη δημοσιότητα στη διεθνή ειδησεογραφία και σημαντική έκταση στις διεθνείς και στις ευρωπαϊκές πολιτικές αναλύσεις.

Η φράση του Wolfang Schäuble ήταν φραστικό δάνειο από την προγενέστερη παροιμιώδη «ατάκα» του Bill Clinton «It΄s the economy, stupid» (Είναι η Οικονομία, ανόητε) εναντίον του George Bush (πατέρα) στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 1992. Την παροιμιώδη φράση εισηγήθηκε στον Bill Clinton ο πολιτικός του σύμβουλος James Carville.