Η γενιά των 700 ευρώ αρχίζει να αντιδρά
Άρθρο του Μιχάλη Χρυσοχοϊδη
Βουλευτή ΠΑΣΟΚ Β΄Αθηνών
Την εβδομάδα που πέρασε δέχθηκα με διαφορά ωρών στο ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο ένα καλό κι ένα κακό νέο. Ξεκινώ από τα κακά νέα.
Η Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η Eurostat με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας αντιμετωπίζει οξύτατο δημογραφικό πρόβλημα, καθώς στο δείκτη γονιμότητας κατατάσσεται στην 22η θέση μεταξύ των «27». Ταυτόχρονα διεκδικούμε ρεκόρ μακροζωϊας. Οι Ελληνίδες ζουν κατά μέσο όρο 81,5 χρόνια και οι Έλληνες 76,6 χρόνια, πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Το συμπέρασμα; Ζούμε πολύ και γεννάμε λίγο.
Η γήρανση του πληθυσμού και η μειωμένη γονιμότητα μάς δημιουργούν πολλαπλά κοινωνικά προβλήματα τα οποία πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη. Χαρακτηριστικότερο όλων είναι το ασφαλιστικό, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι και το μόνο.
Το δημογραφικό πρόβλημα είναι στρατηγικό πρόβλημα για τη χώρα μας. Διαβρώνει τη βούληση των Ελλήνων για ριζικές αλλαγές στο κυρίαρχο μεταπολιτευτικό οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο. Πώς είναι δυνατόν να προωθηθούν ουσιαστικές -μεταρρυθμίσεις, στην παιδεία, την υγεία, την οικονομία, όταν απουσιάζει η κρίσιμη μάζα νέων ανθρώπων που θα μας επιβάλει να στρέψουμε τα βλέμματά μας στο μέλλον, αντί να νοσταλγούμε και να μυθοποιούμε τα επιτεύγματα του παρελθόντος;
Στη ζυγαριά των γενεών η νέα γενιά υποεκπροσωπείται δημογραφικά κι αυτό, σε συνδυασμό με τον «κλειστό» τρόπο λειτουργίας των ελληνικών κομμάτων, δημιουργεί μια πολιτική πραγματικότητα που αποβαίνει συστηματικά σε βάρος των πραγματικών συμφερόντων της.
Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται με αμείλικτο τρόπο προς όλους τους Έλληνες είναι το εξής: τι κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε το δημογραφικό πρόβλημα ή έστω για να απαλύνουμε τις αρνητικές του συνέπειες στη νέα γενιά και κατ’ επέκταση στη δυνατότητα της Ελλάδας να προσαρμοστεί στη νέα εποχή;
Η απάντηση είναι γνωστή. Ελάχιστα πράγματα. Κι αυτό γιατί κατά την πάγια και προσφιλή κυβερνητική τακτική της ΝΔ, όλα τα κρίσιμα και επώδυνα ζητήματα που απασχολούν σήμερα την ελληνική κοινωνία μετατίθενται αορίστως στο μέλλον, χωρίς συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα ή κάποιον σαφή οδικό χάρτη που θα μας οδηγήσει στην επίλυσή τους.
Τα πράγματα ωστόσο δεν είναι ολότελα αποκαρδιωτικά. Και κάπου εδώ έρχομαι στα θετικά νέα που με κάνουν να ελπίζω ότι νέες ανανεωτικές δυνάμεις με σύγχρονη άποψη και τολμηρή ματιά στα δημόσια πράγματα αρχίζουν σιγά-σιγά να βρίσκουν τρόπο πολιτικής έκφρασης, χάρη στον απελευθερωτικό χαρακτήρα των νέων τεχνολογιών του internet και του blogging.
Η νεανική κίνηση του διαδικτύου που αυτοαποκαλείται Η Γενιά των 700 Ευρώ (g700.blogspot.com), και είχε την καλοσύνη να με ενημερώσει για την ύπαρξή της μέσω e-mail, αποτελεί την πρώτη σύγχρονη προσπάθεια της γενιάς των παιδιών μας να διεκδικήσουν δυναμικά αυτά που τους αναλογούν. Οι θέσεις της αποτελούν μια γροθιά στην πολιτική αφασία της εποχής καθώς δείχνουν να αντιλαμβάνονται τα δυσμενή δημογραφικά δεδομένα του σήμερα αρθρώνοντας με δημιουργικό τρόπο σύγχρονο, προοδευτικό λόγο και οξυδερκή προβληματισμό.
Δεν ξέρω πόσο μακριά μπορεί να φτάσει μια κίνηση όπως αυτή, είμαι όμως βέβαιος πως εκφράζει μια πιεστική κοινωνική πραγματικότητα και γι αυτό ελπίζω πως πολύ σύντομα θα βρει μιμητές.
Το…«βόλεμα»
Βόλεμα. Aν κάποιος ήταν αναγκασμένος με μία μόνο λέξη να αποδώσει την κυρίαρχη τάση στη σύγχρονη Ελληνική πραγματικότητα, δύσκολα θα έβρισκε καταλληλότερη.
Του Πάρι Καραγιαννόπουλου
Δικηγόρου
parkar@netsurfer.gr
Το «κάδρο» γνωστό, χιλιοειπωμένο στα όρια του «κλισέ»: Μια χώρα μαστιζόμενη από ταχύτατα διογκούμενη ανεργία, έξαρση οικονομικών προβλημάτων, όξυνση κοινωνικών αντιθέσεων και μόνιμα υπό τη διοίκηση τουλάχιστον αναποτελεσματικών κυβερνήσεων. Το στοίχημα των Ολυμπιακών Αγώνων χάθηκε κατά...κράτος και τα χθεσινά προβλήματα είναι ακόμα εδώ, καταδυναστεύοντας το σήμερα, καθιστώντας το αύριο ζοφερό: Ελλιπείς συγκοινωνίες, εξοργιστικές καθυστερήσεις στα δημόσια έργα, κάκιστη δημόσια εκπαίδευση, προβληματικές παροχές περίθαλψης. Μέσα σ’ αυτό το δυσοίωνο περιβάλλον, καθένας μας αγωνίζεται να λύσει προβλήματα βιοπορισμού ή να καλύψει επίπλαστες καταναλωτικές ανάγκες. Πλήρως εναρμονισμένος στο μοντέλο του «παγκοσμιοποιημένου» πολίτη, ο σύγχρονος Έλληνας ζει σε ιλιγγιώδεις ρυθμούς, δουλεύει όλο και περισσότερο, αμοίβεται όλο και λιγότερο, ζει όλο και χειρότερα. Μπροστά στην ασφυκτική αυτή κατάσταση, σχεδόν φυσιολογικά αποζητά την εύκολη λύση: το βόλεμα. Πελατειακή - ρουσφετολογική σχέση με τα κόμματα, «μέσο», «λάδωμα», «μίζα» και άλλα συναφή...αυτοκινητιστικά είναι σήμερα πανίσχυροι θεσμοί-κινητήρες του Ελληνικού κράτους. Στο…τιμόνι βρίσκεται η διαβόητη «διαπλοκή» των εκάστοτε κυβερνώντων με κολοσσιαία επιχειρηματικά συμφέροντα, με τον Τύπο πάντοτε εκλεκτό συνδαιτυμόνα στο φαγοπότι. Στις λιγοστές ελεύθερες ώρες του, ο εξαντλημένος από τον καθημερινό μόχθο Έλληνας, ο…«μέσος» των μέσων (μαζικής ενημέρωσης) παθητικά προτιμά να βυθίζεται στο τίποτα της τηλεόρασης ή στα βλαχομπαρόκ σκυλάδικα ραδιοφωνικών σταθμών – δέσμιων των πληκτικών «πλέι-λιστ». Βόλεμα και εδώ. Ελάχιστοι - σχεδόν γραφικοί στα μάτια των συμβιβασμένων υπολοίπων - αναζητούν το διαφορετικό, το εναλλακτικό, το βαθύτερο. Αλλά ποιοι να τους το προσφέρουν; Στις τέχνες και στα γράμματα, παντοδύναμες ομάδες μετρίων βολεύονται να αλληλοθαυμάζονται μέσω των «μίντια» ή των συντεχνιακών μηχανισμών τους δημιουργώντας στεγανά αδιαπέραστα για όποιον δεν συναινεί στα προστάγματα της κάστας. Η διαφορετική φωνή, το νέο ταλέντο, ο ρηξικέλευθος λόγος αντικρύζουν τη διχαλωτή γλώσσα του τέρατος: «ή κάνε τα πάντα μήπως βολευτείς υπό τη σκέπη μας, ή… άσ’ το καλύτερα, μην… ξεβολεύεσαι από την θαλπωρή της γωνίτσας σου.» Όσο για τις προσωπικές σχέσεις; Μη γελιέστε, ο αδυσώπητος νόμος του χρήματος κυριαρχεί και εδώ: Ο γάμος-βόλεμα και το πατροπαράδοτο προξενιό ζουν και βασιλεύουν, απλά έχουν τυλιχτεί με φορέματα ελαφρά («σπιντ - ντέιτινγκ»), μοντέρνα («νετ - τσατινγκ»), ή…κλασσικά («το καλό παιδί - φίλος του φιλικού ζεύγους»). Η πρωτοφανής αύξηση των διαζυγίων απλά δίνει το μέτρο της αποτυχίας του κυνηγιού του γαμήλιου βολέματος και ταυτόχρονα σκιαγραφεί την κατοπινή αντίδραση στο ξεβόλεμα που επιφέρουν οι οικογενειακές υποχρεώσεις. Και η νέα γενιά; Αμήχανες ορδές - επίσης σε μάταια αναζήτηση βολικών σχέσεων-συνωστίζονται σε «μέινστριμ» κλαμπ ή «διασκεδάζουν» σε πολυτελέστατες αρένες του γαρύφαλλου. Το επικυρίαρχο «λάιφ-στάιλ» θέτει και εδώ τους κανόνες του παιχνιδιού, υψώνοντας τείχη. Το φλερτ θαρρείς απαγορευμένο, ο νέο-συντηρητισμός είναι εδώ και νικά την τόλμη της νιότης; Ίσως καλύτερα να ρωτούσαμε τις πενταμελείς και βάλε γυναικοπαρέες που (βολεύονται να) ποζάρουν αυτάρκεις και αυτάρεσκες στα «τρέντι» μπαρ –ρέστοράν ή τις αρσενικές συντροφιές που (βολεύονται να) τις κοιτούν αδιάφορα από απόσταση ασφαλείας. Ή μήπως να «μπαίναμε» σ’ ένα ιντερνετικό «τσατ-ρουμ» για μια άλλη γνώμη; Βολεύει καλύτερα …
Βουλευτή ΠΑΣΟΚ Β΄Αθηνών
Την εβδομάδα που πέρασε δέχθηκα με διαφορά ωρών στο ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο ένα καλό κι ένα κακό νέο. Ξεκινώ από τα κακά νέα.
Η Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η Eurostat με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας αντιμετωπίζει οξύτατο δημογραφικό πρόβλημα, καθώς στο δείκτη γονιμότητας κατατάσσεται στην 22η θέση μεταξύ των «27». Ταυτόχρονα διεκδικούμε ρεκόρ μακροζωϊας. Οι Ελληνίδες ζουν κατά μέσο όρο 81,5 χρόνια και οι Έλληνες 76,6 χρόνια, πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Το συμπέρασμα; Ζούμε πολύ και γεννάμε λίγο.
Η γήρανση του πληθυσμού και η μειωμένη γονιμότητα μάς δημιουργούν πολλαπλά κοινωνικά προβλήματα τα οποία πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη. Χαρακτηριστικότερο όλων είναι το ασφαλιστικό, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι και το μόνο.
Το δημογραφικό πρόβλημα είναι στρατηγικό πρόβλημα για τη χώρα μας. Διαβρώνει τη βούληση των Ελλήνων για ριζικές αλλαγές στο κυρίαρχο μεταπολιτευτικό οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο. Πώς είναι δυνατόν να προωθηθούν ουσιαστικές -μεταρρυθμίσεις, στην παιδεία, την υγεία, την οικονομία, όταν απουσιάζει η κρίσιμη μάζα νέων ανθρώπων που θα μας επιβάλει να στρέψουμε τα βλέμματά μας στο μέλλον, αντί να νοσταλγούμε και να μυθοποιούμε τα επιτεύγματα του παρελθόντος;
Στη ζυγαριά των γενεών η νέα γενιά υποεκπροσωπείται δημογραφικά κι αυτό, σε συνδυασμό με τον «κλειστό» τρόπο λειτουργίας των ελληνικών κομμάτων, δημιουργεί μια πολιτική πραγματικότητα που αποβαίνει συστηματικά σε βάρος των πραγματικών συμφερόντων της.
Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται με αμείλικτο τρόπο προς όλους τους Έλληνες είναι το εξής: τι κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε το δημογραφικό πρόβλημα ή έστω για να απαλύνουμε τις αρνητικές του συνέπειες στη νέα γενιά και κατ’ επέκταση στη δυνατότητα της Ελλάδας να προσαρμοστεί στη νέα εποχή;
Η απάντηση είναι γνωστή. Ελάχιστα πράγματα. Κι αυτό γιατί κατά την πάγια και προσφιλή κυβερνητική τακτική της ΝΔ, όλα τα κρίσιμα και επώδυνα ζητήματα που απασχολούν σήμερα την ελληνική κοινωνία μετατίθενται αορίστως στο μέλλον, χωρίς συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα ή κάποιον σαφή οδικό χάρτη που θα μας οδηγήσει στην επίλυσή τους.
Τα πράγματα ωστόσο δεν είναι ολότελα αποκαρδιωτικά. Και κάπου εδώ έρχομαι στα θετικά νέα που με κάνουν να ελπίζω ότι νέες ανανεωτικές δυνάμεις με σύγχρονη άποψη και τολμηρή ματιά στα δημόσια πράγματα αρχίζουν σιγά-σιγά να βρίσκουν τρόπο πολιτικής έκφρασης, χάρη στον απελευθερωτικό χαρακτήρα των νέων τεχνολογιών του internet και του blogging.
Η νεανική κίνηση του διαδικτύου που αυτοαποκαλείται Η Γενιά των 700 Ευρώ (g700.blogspot.com), και είχε την καλοσύνη να με ενημερώσει για την ύπαρξή της μέσω e-mail, αποτελεί την πρώτη σύγχρονη προσπάθεια της γενιάς των παιδιών μας να διεκδικήσουν δυναμικά αυτά που τους αναλογούν. Οι θέσεις της αποτελούν μια γροθιά στην πολιτική αφασία της εποχής καθώς δείχνουν να αντιλαμβάνονται τα δυσμενή δημογραφικά δεδομένα του σήμερα αρθρώνοντας με δημιουργικό τρόπο σύγχρονο, προοδευτικό λόγο και οξυδερκή προβληματισμό.
Δεν ξέρω πόσο μακριά μπορεί να φτάσει μια κίνηση όπως αυτή, είμαι όμως βέβαιος πως εκφράζει μια πιεστική κοινωνική πραγματικότητα και γι αυτό ελπίζω πως πολύ σύντομα θα βρει μιμητές.
Το…«βόλεμα»
Βόλεμα. Aν κάποιος ήταν αναγκασμένος με μία μόνο λέξη να αποδώσει την κυρίαρχη τάση στη σύγχρονη Ελληνική πραγματικότητα, δύσκολα θα έβρισκε καταλληλότερη.
Του Πάρι Καραγιαννόπουλου
Δικηγόρου
parkar@netsurfer.gr
Το «κάδρο» γνωστό, χιλιοειπωμένο στα όρια του «κλισέ»: Μια χώρα μαστιζόμενη από ταχύτατα διογκούμενη ανεργία, έξαρση οικονομικών προβλημάτων, όξυνση κοινωνικών αντιθέσεων και μόνιμα υπό τη διοίκηση τουλάχιστον αναποτελεσματικών κυβερνήσεων. Το στοίχημα των Ολυμπιακών Αγώνων χάθηκε κατά...κράτος και τα χθεσινά προβλήματα είναι ακόμα εδώ, καταδυναστεύοντας το σήμερα, καθιστώντας το αύριο ζοφερό: Ελλιπείς συγκοινωνίες, εξοργιστικές καθυστερήσεις στα δημόσια έργα, κάκιστη δημόσια εκπαίδευση, προβληματικές παροχές περίθαλψης. Μέσα σ’ αυτό το δυσοίωνο περιβάλλον, καθένας μας αγωνίζεται να λύσει προβλήματα βιοπορισμού ή να καλύψει επίπλαστες καταναλωτικές ανάγκες. Πλήρως εναρμονισμένος στο μοντέλο του «παγκοσμιοποιημένου» πολίτη, ο σύγχρονος Έλληνας ζει σε ιλιγγιώδεις ρυθμούς, δουλεύει όλο και περισσότερο, αμοίβεται όλο και λιγότερο, ζει όλο και χειρότερα. Μπροστά στην ασφυκτική αυτή κατάσταση, σχεδόν φυσιολογικά αποζητά την εύκολη λύση: το βόλεμα. Πελατειακή - ρουσφετολογική σχέση με τα κόμματα, «μέσο», «λάδωμα», «μίζα» και άλλα συναφή...αυτοκινητιστικά είναι σήμερα πανίσχυροι θεσμοί-κινητήρες του Ελληνικού κράτους. Στο…τιμόνι βρίσκεται η διαβόητη «διαπλοκή» των εκάστοτε κυβερνώντων με κολοσσιαία επιχειρηματικά συμφέροντα, με τον Τύπο πάντοτε εκλεκτό συνδαιτυμόνα στο φαγοπότι. Στις λιγοστές ελεύθερες ώρες του, ο εξαντλημένος από τον καθημερινό μόχθο Έλληνας, ο…«μέσος» των μέσων (μαζικής ενημέρωσης) παθητικά προτιμά να βυθίζεται στο τίποτα της τηλεόρασης ή στα βλαχομπαρόκ σκυλάδικα ραδιοφωνικών σταθμών – δέσμιων των πληκτικών «πλέι-λιστ». Βόλεμα και εδώ. Ελάχιστοι - σχεδόν γραφικοί στα μάτια των συμβιβασμένων υπολοίπων - αναζητούν το διαφορετικό, το εναλλακτικό, το βαθύτερο. Αλλά ποιοι να τους το προσφέρουν; Στις τέχνες και στα γράμματα, παντοδύναμες ομάδες μετρίων βολεύονται να αλληλοθαυμάζονται μέσω των «μίντια» ή των συντεχνιακών μηχανισμών τους δημιουργώντας στεγανά αδιαπέραστα για όποιον δεν συναινεί στα προστάγματα της κάστας. Η διαφορετική φωνή, το νέο ταλέντο, ο ρηξικέλευθος λόγος αντικρύζουν τη διχαλωτή γλώσσα του τέρατος: «ή κάνε τα πάντα μήπως βολευτείς υπό τη σκέπη μας, ή… άσ’ το καλύτερα, μην… ξεβολεύεσαι από την θαλπωρή της γωνίτσας σου.» Όσο για τις προσωπικές σχέσεις; Μη γελιέστε, ο αδυσώπητος νόμος του χρήματος κυριαρχεί και εδώ: Ο γάμος-βόλεμα και το πατροπαράδοτο προξενιό ζουν και βασιλεύουν, απλά έχουν τυλιχτεί με φορέματα ελαφρά («σπιντ - ντέιτινγκ»), μοντέρνα («νετ - τσατινγκ»), ή…κλασσικά («το καλό παιδί - φίλος του φιλικού ζεύγους»). Η πρωτοφανής αύξηση των διαζυγίων απλά δίνει το μέτρο της αποτυχίας του κυνηγιού του γαμήλιου βολέματος και ταυτόχρονα σκιαγραφεί την κατοπινή αντίδραση στο ξεβόλεμα που επιφέρουν οι οικογενειακές υποχρεώσεις. Και η νέα γενιά; Αμήχανες ορδές - επίσης σε μάταια αναζήτηση βολικών σχέσεων-συνωστίζονται σε «μέινστριμ» κλαμπ ή «διασκεδάζουν» σε πολυτελέστατες αρένες του γαρύφαλλου. Το επικυρίαρχο «λάιφ-στάιλ» θέτει και εδώ τους κανόνες του παιχνιδιού, υψώνοντας τείχη. Το φλερτ θαρρείς απαγορευμένο, ο νέο-συντηρητισμός είναι εδώ και νικά την τόλμη της νιότης; Ίσως καλύτερα να ρωτούσαμε τις πενταμελείς και βάλε γυναικοπαρέες που (βολεύονται να) ποζάρουν αυτάρκεις και αυτάρεσκες στα «τρέντι» μπαρ –ρέστοράν ή τις αρσενικές συντροφιές που (βολεύονται να) τις κοιτούν αδιάφορα από απόσταση ασφαλείας. Ή μήπως να «μπαίναμε» σ’ ένα ιντερνετικό «τσατ-ρουμ» για μια άλλη γνώμη; Βολεύει καλύτερα …
