Ο Δάσκαλος

Πέμπτη 27/8/2020 στις 21.00 μ.μ. στο Β΄ Γυμνάσιο από το Cine Δράση  

Ο Δάσκαλος/Μadadayo

Ιαπωνία, 1993. Διάρκεια: Σκηνοθεσία: AkiraKurosawa. Σενάριο: AkiraKurosawa-IshiroHonda (βασισμένο στο βιβλίο του HyakkenUchida). Πρωταγωνιστούν: TatsuoMatsamura, KyokoKagawa, HisashiIgawa, GeorgeTokoro, ShinichiroIkebe.

Η ζωή στο σχολείο, οι παιδαγωγικές μέθοδοι, ο ρόλος του εκπαιδευτικού, η εφηβεία, η εξουσία, η ελευθερία, η αμφισβήτηση, η ενδοσχολική βία, οι ταξικοί φραγμοί έχουν διαχρονικά εμπνεύσει σημαντικούς δημιουργούς του σινεμά. Ένας από αυτούς είναι ο Akira Kurosawa ο οποίος το 1993 γύρισε την ταινία "Μadadayo"' ("O Δάσκαλος"). Μια βαθιά ανθρώπινη και συγκινητική ταινία πάνω στις σχέσεις μαθητών και δασκάλου, τα γηρατειά, την ευτυχία του ώριμου άνδρα, ο οποίος σε πείσμα όλων συνεχίζει να ζει και να δημιουργεί, χωρίς να τον φοβίζει ο θάνατος.  Ένα  εικαστικό ποίημα  και μαζί  οξύς διαλογισμός πάνω στην γαλήνη και την χαρά της ζωής. 

 Σε συνέντευξή του κατά την κυκλοφορία της ταινίας, ο σκηνοθέτης δήλωσε ότι η ταινία του έχει να κάνει με «κάτι πολύτιμο, το οποίο έχει ξεχαστεί: τον αξιοζήλευτο κόσμο  των ζεστών καρδιών». Και πρόσθεσε: "Ελπίζω ότι όλοι οι άνθρωποι αφού δουν αυτό το φιλμ θα αφήσουν το σινεμά ανανεωμένοι, με πλατιά χαμόγελα στα πρόσωπά τους."  Το φιλμ αφηγείται την ιστορία των δύο  τελευταίων  δεκαετιών της ζωής του Hyakken Uchida, ενός συγγραφέα και δασκάλου που συνταξιοδοτείται στα χρόνια του πολέμου στις αρχές της δεκαετίας του 1940. Ήταν το είδος του δασκάλου που μπορούσε να εμπνεύσει μεγάλο σεβασμό και στοργή από τους μαθητές του, που ως ομάδα, θα τον βοηθήσουν και θα τον στηρίξουν στα γηρατειά του. Στην Ιαπωνία έχουν μια παράδοση «ζωντανών εθνικών θησαυρών». Είναι άνθρωποι που λόγω του χαρακτήρα και των γνώσεών τους αντιμετωπίζονται σαν εθνικά μνημεία. Ο Uchida είναι ένας τέτοιος άνθρωπος, ο οποίος έχει διδάξει όλη του τη ζωή και τώρα που τα βιβλία του πωλούνται αρκετά καλά  μπορεί να αποσυρθεί. Στα 60α γενέθλιά του αφήνουν με τη σύζυγό  του τους μαθητές του  και πηγαίνουν να ζήσουν σε ένα όμορφο  μικρό σπίτι. Ο ίδιος  θα καθίσει στην είσοδο σαν ξένος: "Εδώ θα μελετάω  και την ίδια στιγμή θα είμαι ο φύλακας".

Όταν το σπίτι καταστρέφεται σε αεροπορική επιδρομή οι δύο ηλικιωμένοι άνθρωποι μετακομίζουν σε μια μικρή καλύβα, λίγο μεγαλύτερη από ένα δωμάτιο και μισό και εκεί ο καθηγητής κάθεται επίσης στην πόρτα και γράφει. Οι μαθητές του έρχονται να τον δουν και κάθε χρόνο στα γενέθλιά του διοργανώνουν το τελετουργικό πάρτι. Όταν το σπίτι  καταστρέφεται, συνωμοτούν για να το ξαναχτίσουν.  Αλλά για τον δάσκαλο όλα όσα έχει είναι αρκετά. Η μελέτη και το γράψιμο, η γυναίκα του, το μικρό σπίτι, η πανέμορφη φύση, η γάτα του η Νόρα. Ποτέ δεν μαθαίνουμε τι  γράφει ο καθηγητής, γνωρίζουμε ελάχιστες λεπτομέρειες από τη ζωή του. Ξέρουμε όμως πολύ καλά ότι είναι σπουδαίος άνθρωπος, γιατί οι μαθητές του τον αγαπούν υπερβολικά. Συνεχίζουν να τον επισκέπτονται ρωτώντας τον κάθε φορά «αν είναι έτοιμος να περάσει από την άλλη πλευρά του κόσμου». Για να λάβουν πάντα την ίδια στερεότυπη απάντηση: «Μανταντάγιο»! Δεν τον φοβίζει ο θάνατος, αλλά τον ξορκίζει φωνάζοντας σε κάθε γενέθλιο πάρτι  την κραυγή "Όχι ακόμα", δηλώνοντας έτσι  ότι  και αν τελικά ο θάνατος   έρθει   και  μάλιστα ίσως είναι  πολύ κοντά, ωστόσο η ζωή συνεχίζεται. 

Όταν γύρισε το "Madadayo"  ο Kurosawa, ήταν 83 ετών και αυτό ήταν το κύκνειο άσμα του. Πέθανε στο Τόκυο το 1998. Γεννημένος, στις 23 Μαρτίου του 1910, στο Ομόρι της Ιαπωνίας, έμελε να αναδειχτεί ο  "Αυτοκράτορας του Ιαπωνικού Κινηματογράφου". Παγκοσμίως ξεχωρίζει ως ένας από τους σημαντικότερους κινηματογραφιστές με περισσότερες από 30 ταινίες, κάποιες από τις οποίες τιμήθηκαν με διεθνή βραβεία, όπως ο Χρυσός Λέων του Φεστιβάλ Βενετίας   και ο Χρυσός Φοίνικας του Φεστιβάλ Καννών. Η   καριέρα του   εκτείνεται σε διάστημα 60 χρόνων και οι τίτλοι των ταινιών του προκαλούν δέος σε όσους αγαπούν τον κινηματογράφο. Είναι ο ίδιος άνθρωπος που έφτιαξε τα: "Rashomon", "Yojimbo", "Ikiru", "The Seven Samurai", "The Hidden Fortress", "Red Beard", "Throne of Blood", "Kagemusha", "Ran", "Dreams" και άλλα. Οι ταινίες του είναι γεμάτες ζωή και θέαμα, αλλά στο "Madadayo" έκανε μια ταινία στο πνεύμα του σχεδόν σύγχρονου συμπατριώτη του Yasujiro Ozu, του σκηνοθέτη που στοχαζόταν παρατηρώντας ήσυχα και τρυφερά  τα μικρά καθημερινά προβλήματα  απλών ανθρώπων των οποίων οι ζωές αναστατώθηκαν από τις μεγάλες κοινωνικές ανακατατάξεις του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα. Όπως ο Ozu, έτσι και ο Kurosawa  στο "Δάσκαλο" είναι ικανοποιημένος αφήνοντας  την κάμερα  να παρατηρεί και να καταγράφει τα ανθρώπινα συναισθήματα. Ίσως για αυτό και οι θεατές μένουν γοητευμένοι.

Εδώ:  https://www.youtube.com/watch?v=drg_zJ98nEU το trailer