Glory
Glory/Slava
Βουλγαρία-Ελλάδα, 2016. Διάρκεια: 101’. Σενάριο: Kristina Grozeva- Decho Taralezkhov- Petar Valchanov. Σκηνοθεσία: Kristina Grozeva –Petar Valchanov. Πρωταγωνιστούν: Stefan Denolyubov, Margita Gosheva, Alexandra Angelova, Poli Angelova, Raitsa Assenova, Georgi Bratoev.
Το «Slava» είναι μια διεισδυτική, πικρή κοινωνική σάτιρα, ένα μελανό πορτρέτο της σημερινής Βουλγαρικής κοινωνίας. Στην προηγούμενη ταινία των δημιουργών του φιλμ Kristina Grozeva και Petar Valchanov «Το Μάθημα» (2014), μια νομοταγής δασκάλα μέσω της εξουσίας της προσπαθεί να διδάξει στους μαθητές της το σωστό και το δίκαιο, έξω όμως από τη σχολική τάξη έρχεται αντιμέτωπη με την εξουσία του νόμου, των τραπεζών, των τοκογλύφων, του συζύγου της, οι οποίες και την παγιδεύουν σε έναν ηθικά φαύλο κύκλο. Με το «Slava» (ο τίτλος σημαίνει δόξα και αναφέρεται σε μια γνωστή μάρκα ρολογιών αλλά και στην απατηλή και απόλυτα ειρωνική εφήμερη δόξα), επιμένουν στην κοινωνική παρατήρηση παρακολουθώντας την απεγνωσμένη μάχη ενός εργάτη να επανακτήσει ένα οικογενειακό κειμήλιο και μαζί τη χαμένη του αξιοπρέπεια σε έναν κόσμο απάνθρωπης λογικής και οργανωμένων συμφερόντων. Η υπόθεση του φιλμ εκτυλίσσεται στην γειτονική Βουλγαρία αλλά θα μπορούσε να συμβαίνει σε οποιαδήποτε χώρα των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης. Καθώς δε αποτελεί ελληνοβουλγάρικη συμπαραγωγή, δημιουργεί μια αναπόφευκτη αίσθηση ότι τα κακώς κείμενα που καυτηριάζει αφορούν και την πατρίδα μας.
Ο φτωχός, μοναχικός και με έντονο πρόβλημα τραυλισμού επιθεωρητής σιδηροδρόμων Τσάνκο Πετρόφ βρίσκει στη διάρκεια μιας επιθεώρησης ένα τεράστιο χρηματικό ποσό στις ράγες του τρένου. Αποφασίζει να παραδώσει τα χρήματα στην αστυνομία και το κράτος τον επιβραβεύει με μια εκδήλωση προς τιμήν του. Εξ αιτίας της τιμιότητας του και του αφελούς χαρακτήρα του θα πέσει θύμα, πρώτα της υπεύθυνης Δημοσίων Σχέσεων του Υπουργείου Μεταφορών, μιας αδίστακτης γυναίκας σε κρίσιμη καμπή στην οικογενειακή και επαγγελματική της ζωή, η οποία παίρνει το παλιό του ρολόι- κειμήλιο από τον πατέρα του- με το οποίο είναι δεμένος πολύ, για να του προσφέρει ένα άλλο, καινούριας τεχνολογίας αλλά αμφίβολης ποιότητας, ως δώρο για το εξαιρετικό ήθος του. Δεν αργεί έτσι, ο απλοϊκός σιδηροδρομικός εργάτης, να μετατραπεί απρόθυμα μεν, προδιαγεγραμμένα δε, σε ήρωα-έρμαιο στα πολιτικά και επαγγελματικά παιχνίδια κυβερνητικών υπαλλήλων και δημοσιογράφων, οι οποίοι θα τον χρησιμοποιήσουν ξεδιάντροπα για να εξυπηρετήσουν τις προσωπικές τους φιλοδοξίες και σκοπιμότητες, για να τον εγκαταλείψουν όταν περάσει το 15λεπτο της διασημότητας του, αδιαφορώντας για τις συνέπειες και αγνοώντας ότι έχουν θέσει σε λειτουργία τα γρανάζια μιας τραγωδίας. Γιατί στη συνέχεια το ρολόι-δώρο θα χαλάσει και ο Τσάνκο θα τολμήσει να διεκδικήσει το παλιό, το οποίο όμως έχει εξαφανιστεί.
Το χαμένο ρολόι μετατρέπεται σε σύμβολο της χαμένης του αξιοπρέπειας και ο μοναχικός ήρωας θα αφήσει την ασφάλεια του χαμόσπιτου όπου μένει με μοναδική παρέα τα κουνέλια του, για να επιδοθεί σε μια ανελέητη και άνιση μάχη με τη διαφθορά και τη γραφειοκρατία, την οποία εκπροσωπεί φανατικά η εν λόγω υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων, ηθική αυτουργός της γελοίας παράτας-βράβευσης που στάθηκε αφετηρία για τα βάσανά του. Θα τα καταφέρει όμως να βγει νικητής σε αυτή την απάνθρωπη μάχη με τα τερτίπια της γραφειοκρατίας, των πολιτικών αντιπάλων του υπουργού και της συμμορίας μαφιόζων που προστατεύει την καλή φήμη των σιδηροδρόμων; Γιατί οι κοινωνικοί κανόνες, παίζοντας τον ρόλο της μοίρας, ορίζουν το παιχνίδι ερήμην των ηρώων και η τελική αίσθηση είναι αυτή μιας βαθιά πικρής, κωμικοτραγικής ματαιότητας.
Σκηνοθετικά οι Kristina Grozeva και Petar Valchanov πλησιάζουν το σινεμά των Βέλγων αδελφών Νταρντέν, του Ρουμάνου Κριστιάν Μουντζίου και τη στιβαρή παράδοση των ανατολικοευρωπαϊκών κοινωνικών δραμάτων των δεκαετιών του ’60 και του ’70 . Το «Slava» τους, συνδέει με ακρίβεια το ατομικό δράμα με την κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα που το περιβάλλει. Οι ήρωες τους συγκινούν με την ειλικρίνεια και την επιμονή που υπερασπίζονται την αλήθεια και το δίκιο τους. Οι δύο σκηνοθέτες με σκληρό ρεαλισμό, χωρίς επιδεικτικές χειρονομίες εμβαθύνουν στους χαρακτήρες τους, ξεπερνώντας το στενό βαλκανικό πλαίσιο. Η ιστορία τους αποκαλύπτει την έλλειψη σεβασμού, την υποκρισία, την καταβαράθρωση κάθε παραδοσιακής αξίας, εν ολίγοις τις βαθιές αντιθέσεις της σύγχρονης βουλγαρικής κοινωνίας και κάθε κοινωνίας που βρίσκεται αντιμέτωπη με τις καθημερινές ιλαροτραγωδίες ενός παράλογου πολιτικού συστήματος που δεν χάνει ευκαιρία να παραμερίσει ή και να αφανίσει τον ανθρώπινο παράγοντα. Οι εξαιρετικές ερμηνείες των Stefan Denolyubov και Margita Gosheva (πρωταγωνιστών και στο «Μάθημα»), στους ρόλους του κατά λάθος ήρωα με το επίμονο τραύλισμα και της δολοπλόκας βασίλισσας των δημοσίων σχέσεων, αντίστοιχα, συμβάλλουν τα μέγιστα στην αληθοφάνεια της ταινίας ακόμα και στις πιο μελοδραματικές της στιγμές.
To «Slava» κατέκτησε 31 Βραβεία σε σύνολο 46 υποψηφιοτήτων. 4 Βραβεία από την Βουλγαρική Ακαδημία Κινηματογράφου (Καλύτερου Α΄ Γυναικείου Ρόλου, Καλύτερης Ταινίας, Καλύτερης Σκηνοθεσίας και Καλύτερου Σεναρίου). Βραβείο Κριτικών στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο (2016). Βραβεία Α΄ Γυναικείου και Α΄ Αντρικού Ρόλου στα Φεστιβάλ του Μινσκ, της Καλκούτα, του Δουβλίνου, της Κωνσταντινούπολης, του Λουξεμβούργου κ.ά.