Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
6η Συνάντηση
Σεμινάριο Σινεμά και Ιστορία: Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Στην 6η συνάντηση του σεμιναρίου «Σινεμά και Ιστορία» που οργανώνει το Cine Δράση συνεχίζουμε την συζήτηση για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Βλέπουμε και σχολιάζουμε το φιλμ «Η Πτώση» του Όλιβερ Χέρσμπιγκελ και το Ντοκιμαντέρ «Σκοτεινό Σημείο: Η Γραμματέας του Χίτλερ» των Αντρέ Χέλερ και Οτμαρ Σμίντερερ.
-H Πτώση/Der Untergang
Γερμανία, Ιστορική 2004. Διάρκεια: Διάρκεια: 157'. Σκηνοθεσία: Όλιβερ Χέρσμπιγκελ. Πρωταγωνιστούν: Μπρούνο Γκαντζ, Τζούλιαν Κέλερ, Αλεξάντρα Μαρία Λάρα, Τόμας Κρέτσμαν
«Η Πτώση» ασχολείται με τις τελευταίες ημέρες του του Χίτλερ, τον Απρίλιο του 1945 στο καταφύγιό του, την εμμονή του να συμπαρασύρει στην πτώση του όλο το γερμανικό έθνος, τη μάχη του Βερολίνου ενάντια στα σοβιετικά στρατεύματα και το τέλος του Τρίτου Ράιχ. Εστιάζει στις συμπεριφορές των πρωταγωνιστών αυτής της ανθρώπινης τραγωδίας τις τελευταίες μέρες πριν κλείσει η αυλαία, εκεί, στα υπόγεια όπου γράφτηκε ο επίλογος και οι ναζί αυτοκτονούσαν ο ένας μετά τον άλλον. «Αν ο πόλεμος χαθεί, δε με αφορά αν χαθούν μαζί του και ανθρώπινες ζωές. Δε θα έχυνα στάλα δάκρυ γι' αυτούς γιατί θα πάθουν ό,τι τους αξίζει» δήλωνε λίγο πριν αυτοκτονήσει ο Χίτλερ, λυσσασμένος από την αδυναμία των Γερμανών να νικήσουν. Δεν ήταν παράφρονας. Ναζί ήταν. Έργα ναζιστών είναι αυτά που παρακολουθούμε, τα οποία κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να εξηγήσει, να κατανοήσει, να αποδεχτεί.
«Η Πτώση» είναι σημαντικής αξίας ως ιστορικό ντοκουμέντο παρά το γεγονός ότι ο σκηνοθέτης εξετάζει τα ιστορικά γεγονότα αποστασιοποιημένα. Περιορίζεται στην παράθεση τους, δεν έχει πολιτικές προεκτάσεις, αντιμετωπίζει το φασισμό ως μια οποιαδήποτε ιδεολογία. Δεν αναφέρεται στο συνολική καταστροφή που έφεραν οι ναζί: τις παραβιάσεις διεθνών κανόνων, τις εισβολές σε ξένα εδάφη, τα εγκλήματα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και στις χώρες κατοχής. Παρόλα αυτά αποκαλύπτει ένα μεγάλο μέρος της παράνοιας της εποχής. Η ταινία ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων κυρίως για την προσπάθεια εξανθρωπισμού του Χίτλερ. Ίσως πρόκειται για τάση των Γερμανών να εξετάσουν από αυτή την οπτική την ιστορία τους, γεγονός που κρύβει ενοχές, ντροπή, φόβο, ή μη ομολογούμενες επιδιώξεις. Και η καλλιτεχνικά αξία της «Πτώσης» είναι σημαντική. Η σκηνοθεσία είναι σφιχτοδεμένη, το σενάριο ικανοποιητικό, οι ερμηνείες εξαιρετικές, με προεξάρχουσα αυτή του Μπρούνο Γκανζ στο ρόλο του Χίτλερ, καλή η φωτογραφία και εξαιρετικά τα εφέ.
-Σκοτεινό Σημείο: Η Γραμματέας του Χίτλερ/Blind Spot: Hitlers Secretary
Αυστρία, Ντοκιμαντέρ, 2002. Διάρκεια 90'. Σκηνοθεσία: Andre Heller & Othmar Schmiderer
Το όνομα Traudl Junge είναι άγνωστο. Η γυναίκα αυτή όμως, σε ηλικία 22 χρόνων, ήταν η γραμματέας του Αδόλφου Xίτλερ. Δούλεψε πλάι στο Φύρερ στο καταφύγιο του στο Όμπερσαλτσμπεργκ και ήταν αυτή που κατέγραψε τις τελευταίες του επιθυμίες και τη διαθήκη του. Για πενήντα χρόνια αρνούνταν πεισματικά να μιλήσει. Στην μοναδική συνέντευξη της, που παρακολουθούμε σε αυτό το ντοκιμαντέρ, δεν περιορίζεται σε περιγραφή των γεγονότων που έζησε. Προχωρά στην αυτοκριτική της, εμφανίζεται ανίκανη να συγχωρήσει τον εαυτό της για την αφοσίωσή της στο Χίτλερ, την αφέλεια και την άγνοιά της. Η Junge απεβίωσε, μια μόλις ημέρα μετά την πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ του Βερολίνου.
Η δύναμη του «Blind Spot: Hitler's Secretary» στηρίζεται στις μαρτυρίες του. Σα 90 λεπτά της διάρκειας του ο θεατής παρακολουθεί την αφήγηση της ηρωίδας χωρίς παρεμβολές άλλων εικόνων ή ντοκουμέντων. Τιμήθηκε με το Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ Bερολίνου του 2003.
Παρακολούθηση Σεμιναρίου
Η παρακολούθηση του σεμιναρίου μπορεί να είναι είτε ζωντανή στο Στέκι της Δράσης (Πάρνηθος 21, Βριλήσσια) είτε διαδικτυακή μέσω της πλατφόρμας zoom εδώ:
Join Zoom Meeting
https://us02web.zoom.us/j/85422347324?pwd=RkVFaWpEQjVqUXlPY3hMMG52YXZaZz09
Meeting ID: 854 2234 7324
Passcode: 947205