Ο Γιώργος Ξανθάκης παρουσιάζει.

«Το τραγούδι της Κάρλα» του Ken Loach.

Την Πέμπτη 7 Ιουλίου 2022 στις 9:00 μμ στο Β’ Γυμνάσιο Βριλησσίων.

Ο Γιώργος Ξανθάκης συγγραφέας του βιβλίου CINEπιλογές: 100 κρυμμένα κινηματογραφικά ΔΙΑΜΑΝΤΙΑ παρουσιάζει το κινηματογραφικό έργο του Ken Loach.

Το τραγούδι της Κάρλα / Carla’s song: Αγγλία, Δραματική, 1996. Διάρκεια:127’. Σκηνοθεσία: Ken Loach Σενάριο: Paul Laverty. Φωτογραφία: Barry Ackroyd. Μουσική: George Fenton. Πρωταγωνιστούν: Robert Carlyle, Oyanka Cabezas, Scot Glenn.

Ένα τραγούδι για τη Νικαράγουα.

Γλασκόβη, 1987. Ο George Lennox (Robert Carlyle), ατίθασος οδηγός λεωφορείου, συναντά την Carla (Oyanka Cabezas), απελπισμένη πρόσφυγα από τη Νικαράγουα. Αμέσως την ερωτεύεται. Αυτή, αρχικά, τον αποφεύγει, μοιάζει να κρύβει βαριά μυστικά. Αυτός της συμπαραστέκεται, της βρίσκει σπίτι, την σώζει από αυτοκτονία. Χωρίζει με τη μακροχρόνια φίλη του, προκαλεί την απόλυσή του και με τις λιγοστές οικονομίες του αγοράζει δυο εισιτήρια για τη Νικαράγουα. Εκεί συναντούν τον Αμερικανό Bradley (Scott Glenn), πρώην πράκτορα της CIA που μεταστράφηκε κι έγινε μέλος ανθρωπιστικής οργάνωσης. Αρχίζουν ν' αναζητούν τον αγνοούμενο πρώην σύντροφο της Carla, που εξαφανίστηκε στον εμφύλιο πόλεμο, ανάμεσα σε Σαντινίστας και Κόντρας.

Το σώμα του έργου του Ken Loach διακρίνεται σε δυο κατηγορίες ταινιών: αυτές με το πολιτικό-ιστορικό περιεχόμενο «Land and freedom» (1995) και εκείνες που υπηρετούν τον κοινωνικό ρεαλισμό «My name is Joe» (1998). «Το τραγούδι της Κάρλα» ανήκει στην πρώτη κατηγορία κι αναφέρεται στον εμφύλιο πόλεμο που έπληξε τη Νικαράγουα στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Το σενάριο γράφτηκε από τον Paul Laverty, δικηγόρο που είχε συνεργαστεί με οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Νικαράγουα. Ο Laverty πρόσθεσε στο έργο του Loach την αυξημένη χρήση του χιούμορ μετριάζοντας τον διδακτισμό προηγούμενων ταινιών του. Η αφήγηση χωρίζεται σε δυο μέρη: το πρώτο διαδραματίζεται στη Γλασκόβη κι ακολουθεί, στο δεύτερο μέρος, η μετάβαση στη Νικαράγουα που ενδυναμώνει με νέα ορμή την ταινία.

Ο Loach αδιόρατα ξεδιπλώνει τα καίρια, οικουμενικά θέματα που απορρέουν από τη μαρξιστική φιλοσοφία του: ιμπεριαλισμός, μυστικές υπηρεσίες, ανθρώπινα δικαιώματα, εργασιακές σχέσεις, σύζευξη ατομικού και συλλογικού. Η εστίαση του είναι διπλή: στο «προσωπικό» και στο «πολιτικό». Αυτό που τον ενδιαφέρει δεν είναι μόνο να θυμίσει πως η εμπλοκή των ΗΠΑ τσάκισε μία λαϊκή επανάσταση αλλά να καταδείξει με ευθύτητα και τόλμη τα προσωπικά τραύματα που προκάλεσε αυτή η ωμή πολιτική παρέμβαση. Ο Loach όμως δεν κάνει άχαρη, στεγνή προπαγάνδα. Εμπλουτίζει την ταινία με ζωηρά χρώματα, λαϊκό χιούμορ και αφοπλιστική ανθρωπιά. Όπως και στο «Land and freedom» (1995), ένα μέλος της εργατικής τάξης αφήνει την αποπνικτική ζωή της Βρετανίας για να πάρει μέρος σε ένα μακρινό πόλεμο, όπου άνθρωποι, από διαφορετικές αφετηρίες, ενώνονται για ιδεαλιστικούς σκοπούς. Ωστόσο, για τον George, η κινητήρια δύναμη είναι ο έρωτας κι όχι η πολιτική στράτευση. Νοιώθει ότι η Carla τυραννιέται από τους προσωπικούς της δαίμονες, και προσπαθεί να την βοηθήσει. Θεωρεί ότι μόνο αν απαλλαγεί από αυτό το άλγος, η σχέση τους θα ευδοκιμήσει. Στην καρδιά της ταινίας βρίσκονται οι ζωογόνες, σχεδόν ημι-αυτοσχεδιαστικές σκηνές, στις οποίες ο George σπάει τα εμπόδια της γλώσσας και του πολιτισμού για να δημιουργήσει μια ζεστή συντροφικότητα με τους στρατιώτες των Σαντινίστας και τους ειρηνικούς χωρικούς. Όταν όμως βιώνει μια φονική, νυχτερινή επίθεση των Contras που πνίγει στο αίμα ένα χωριό, συνειδητοποιεί ότι ούτε ο έρωτας μπορεί να θεραπεύσει τις πληγές του πολέμου.

O Robert Carlyle πλάθει ένα παλλόμενο χαρακτήρα: ειλικρινή, ευαίσθητο, ένα ελεύθερο πνεύμα που αφήνει μια ασφαλή, φυσιολογική ζωή για να ακολουθήσει την καρδιά του. Η Oyanka Cabezas είναι η απόλυτη αποκάλυψη ως Carla: απίστευτα εσωστρεφής και μελαγχολική στη Γλασκόβη, αλλά γεμάτη ζωντάνια και πάθος όταν φτάνει στη γενέθλια γη της. Αληθινή δύναμη της φύσης, ο Scott Glenn παλεύει ενάντια στις δικές του ενοχές, που είναι και ενοχές του δυτικού κόσμου. Ο κινηματογραφιστής Barry Ackroyd χρησιμοποιεί χαμηλότονους φωτισμούς για να δώσει στην ταινία μια αίσθηση ντοκιμαντέρ είτε στους δρόμους της Γλασκόβης είτε στη ζούγκλα της Νικαράγουας. Η υπόκρουση του George Fenton, που συνδυάζεται με την ethnic μουσική, δεν γίνεται ποτέ υπερβολική.

Με «Το τραγούδι της Κάρλα» ο Loach προσκαλεί τον θεατή να ακολουθήσει νοερά μια οδυνηρή εσωτερική μετάβαση: από την καπιταλιστική Δύση στην πάμφτωχη Λατινική Αμερική, από την ιδεαλιστική φαντασίωση στην τραχιά πραγματικότητα, από τη χαρά της λαϊκής επανάστασης στη φρίκη της καταστολής της. Μόνη καταφυγή η αληθινή αγάπη, μόνη παρηγοριά ένα τρυφερό αντάρτικο τραγούδι…

Το παραπάνω κείμενο είναι απόσπασμα από το βιβλίο του Γιώργου Ξανθάκη CINEπιλογές: 100 κρυμμένα κινηματογραφικά ΔΙΑΜΑΝΤΙΑ (εκδόσεις ηδυέπεια)

Κινηματογραφική Λέσχη Βριλησσίων cine - ΔΡΑΣΗ.