Συζήτηση για την «Οφειλή» με τον Σταύρο Ψυλλάκη.
Το Cine Δράση συνεχίζει τις προβολές του την Πέμπτη 27 Απριλίου στις 8:15΄μμ, στο ΤΥΠΕΤ με την ταινία η «Οφειλή» του Σταύρου Ψυλλάκη. Ένα ντοκιμαντέρ που βλέποντας το ο θεατής φεύγει από την αίθουσα κριτικά και συναισθηματικά πλουσιότερος. Για το «θαύμα» της ύπαρξης-της ζωής που έχει παρακολουθήσει. Μιας ζωής, που χάρις στο «κακό», αποκαλύπτει την πραγματική της αξία, εκείνη που για χάρη της αξίζει να ζεις και να πεθαίνεις. Ένας από εμάς, ο Αλέκος ο υπαρκτός ήρωας της «Οφειλής», γίνεται κινηματογραφικός ήρωας που συγκλονίζει μετατρέποντας σε οίστρο ζωής το φόβο του θανάτου. Ο Ψυλλάκης τον αιχμαλωτίζει με μαεστρία στο κάδρο και του προσφέρει την «αθανασία». Σε εμάς προσφέρει ένα φιλμ εγκώμιο στη φιλία προικισμένο με εξαιρετική δύναμη και λυρισμό, χωρίς να τσιγκουνεύεται το κρυφό μας δάκρυ.
Την βλέπουμε και τη συζητάμε παρέα με τον σκηνοθέτη Σταύρο Ψυλλάκη, μια από τις πλέον αναγνωρίσιμες φωνές του ελληνικού ντοκιμαντέρ. Οι ταινίες του, βαθιά ανθρώπινα υπαρξιακά δοκίμια, παρατηρούν τον κόσμο που μας περιβάλλει και εξερευνούν τον ψυχισμό των πρωταγωνιστών του. Ένας σκηνοθέτης που δημιουργώντας σχέσεις εμπιστοσύνης με τους «ήρωές» του, προσεγγίζει με διεισδυτική ματιά το θέμα του, αναδεικνύει τις κρυμμένες αλήθειες τους και ταυτόχρονα φτιάχνει ένα μοναδικό πορτρέτο της σύγχρονης Ελλάδας.
Ο Αλέκος Ζούκας, υπήρξε μια τυχαία γνωριμία για τον σκηνοθέτη που τον «τράβηξε» από την πρώτη στιγμή. Όπως λέει «βλέποντας τον ψέλλισα μέσα μου "είμαστε συμπατριώτες" και δεν εννοούσα βέβαια γεωγραφικά». Αργότερα, η φράση “ο κάθε άνθρωπος που γνωρίζουμε στη ζωή μας είναι ένα ταξίδι και πολλές φορές νιώθουμε από την αρχή αν θα ταξιδέψουμε μαζί του πρώτη θέση ή χωρίς αποσκευές και με άδειες τσέπες” ένιωσα να επιβεβαιώνεται πανηγυρικά. Γιατί ο Αλέκος Ζούκας είναι ένας άνθρωπος ιδιαίτερα αγαπητός, γλεντζές και ταυτόχρονα βαθιά σκεπτόμενος και στοχαστικός. Ένας άνθρωπος που δύσκολα τον ξεχνάς αν τον γνωρίσεις.
Επιλέγοντας δύο πτυχές της ζωής του ήρωα, δηλαδή τις εκμυστηρεύσεις του από την εμπειρία του με τον καρκίνο και τα ταξίδια που έκαναν με τους φίλους του και τον σκηνοθέτη στην Πυρσόγιαννη, πριν τον καρκίνο- δημιουργούνται εναλλασσόμενες ενότητες που τις συνδέουν αποσπάσματα από προσωπικά ημερολόγια και γραπτά του ήρωα. Ο Αλέκος αντιμετωπίζεται καθαρά σαν λογοτεχνικός «ήρωας» και δεν υπάρχουν βιογραφικά στοιχεία ή σχόλια φίλων και γνωστών. Η ταινία, παίρνοντας αφορμή από την εμπειρία που βιώνει, δεν μιλά για τον καρκίνο, αλλά για ποιότητες ζωής. Κυρίως μιλά για τους καρκίνους που καταδυναστεύουν τη ζωή μας και αναρωτιέται: «πότε θα καταλάβει ο άνθρωπος ότι οφείλει περισσότερα στην ποίηση απ’ ότι στην εφορία;». Στο τέλος θα καταφύγει, λυτρωτικά, στο χέρι που του χάιδεψε το μέτωπο και στην αγκαλιά των φίλων. «Εγώ ανήκω εδώ, θα επιστρέψω», μας διαβεβαιώνει...
Σύμφωνα με τον Σταύρο Ψυλλάκη ο τίτλος «Οφειλή» είναι πρόταση του ποιητή Πάνου Κυπαρίσση (φίλου και του Αλέκου) που στην ταινία διαβάζει τα ημερολόγια του. «Γιατί, εκτός από μια ΟΦΕΙΛΗ στο φίλο, είναι πρωτίστως οφειλή απέναντι στον πλούτο ζωής και πληρότητας, που η συναναστροφή με αυτόν τον άνθρωπο μου έδωσε την ευκαιρία να ζήσω. Είναι μια ευγνωμοσύνη απέναντι στην ίδια τη ζωή, που κάποιες, λίγες, φορές έχουμε την τύχη να μας προσφέρει γενναιόδωρα τα δώρα της. Και η φιλία με τον Αλέκο σε αυτά τα μονοπάτια άνθιζε και σε ξεναγούσε... Νοιώθω πολύ τυχερός που κοινωνήσαμε μια βαθιά φιλία μ΄ έναν “άγγελο αμαρτωλό”. Μια σχέση που την πότισε και τη λίπανε η ανθρωπιά και η ανιδιοτέλεια. Τα άρρητα και τα σιωπηλά κομμάτια της ηχούν μέσα μου εκκωφαντικά. Η ταινία είναι μια ελεγεία στην αντρική φιλία».
Διακρίσεις: 1ο Βραβείο Ντοκιμαντέρ Μεγάλου Μήκους (9ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Χανίων, Βραβείο Κοινού, 2021). Βραβείο Σκηνοθεσίας 15ο Φεστιβάλ Ελληνικού Ντοκιμαντέρ Χαλκίδας (2021). Υποψηφιότητα (nominated) για το βραβείο Ταινίας Τεκμηρίωσης της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου (βραβεία IRIS 2022).
«Η Οφειλή», για τον φίλο μας Αλέκο Ζούκα
Ελλάδα, Ντοκιμαντέρ, 2021. Διάρκεια: 77’. Σενάριο-Σκηνοθεσία: Σταύρος Ψυλλάκης. Διεύθυνση Φωτογραφίας: Κώστας Πάλμας, Σταύρος Ψυλλάκης. Μοντάζ: Σπύρος Κόκκας. Μουσική: Βαγγέλης Φάμπας.
* Οι χειμερινές προβολές του Cine-Δράση πραγματοποιούνται στο Πάρκο «Μίκης Θεοδωράκης», (ΤΥΠΕΤ), Υμηττού 57, Βριλήσσια, κάθε Πέμπτη στις 8.15 το βράδυ.
Κινηματογραφική Λέσχη Βριλησσίων Cine-Δράση