H Προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Από την Ισπανία με Πρόεδρο τον Pedro Sánchez.

Οι αριθμοί – εκθέτες ή οι αριθμοί σε παρένθεση παραπέμπουν στις υποσημειώσεις 

Πρόσφατα είδε το φως της διεθνούς και της ευρωπαϊκής δημοσιότητας το γεγονός ότι η Ισπανία για 5η φορά από την ένταξη της χώρας στην ΕΕ1 ανέλαβε την εξαμηνιαία, κυλιόμενη εκ περιτροπής (δηλαδή κυκλική εναλλαγή, rotation) Προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (Concilium Europaeum) για το  β΄ εξάμηνο του 2023  από 1/7/2023 - 31/12/2023. 

Πρόκειται για μια κυκλικά εναλλασσόμενη προεδρία που συμπληρώνει, οργανώνει και υλοποιεί το έργο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης2 προσθέτοντας τη δική της αξία στο έργο των ως άνω δυο θεσμικών οργάνων.

Αξίζει να επισημανθεί ότι και η Ελλάδα έχει λίαν επιτυχώς3 υπηρετήσει 5 φορές μέχρι σήμερα αυτόν τον ενωσιακό θεσμό (βλ. συνημμένο Γράφημα). 

 Όπως έχει ήδη προγραμματιστεί με Απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ  η Ελλάδα  θα αναλάβει πάλι  την εξαμηνιαία Προεδρία το β΄ εξάμηνο του 2027. 

Με τη Συνθήκη της Λισαβόνας (1/1/2/2009) ο ενωσιακός θεσμός της κυκλικώς εναλλασσόμενης εξαμηνιαίας Προεδρίας συμπληρώθηκε με την εφαρμογή του συστήματος της Ομαδικής Προεδρίας ή του Προεδρικού Τρίο ή της Τριάδας των Προεδριών (Trio de Présidences). Δηλαδή των τριών διαδοχικών εξαμηνιαίων Προεδριών.

Όταν η Ελλάδα θα είναι προεδρεύουσα χώρα το β΄ εξάμηνο του 2027 η Ομαδική Προεδρία θα συμπληρωθεί τότε από την Προεδρία της  Ιταλίας  (α΄ εξάμηνο 2028) και μετά από την Προεδρία της  Λετονίας  (β΄ εξάμηνο 2028).

Με την κυκλική εναλλαγή ο πρωθυπουργός της εκάστοτε προεδρεύουσας χώρας θα είναι ο primus inter pares του Προεδρικού Τρίο. 

Στην τρέχουσα περίπτωση της Ισπανίας αυτό το ρόλο θα διαδραματίσει ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός της Ισπανίας Pedro Sánchez4 ενώ τα δυο άλλα προϋφιστάμενα της Ισπανίας εν σειρά μέλη του Προεδρικού Τρίο είναι η Σουηδία (α΄ εξάμηνο 2023) και Τσεχία (β΄ εξάμηνο 2022).

Κατά συνέπεια ο χρονικός ορίζοντας των ενεργειών της προεδρεύουσας Ισπανίας επεκτείνεται στους 18 μήνες. 

Μετά την Ισπανία προεδρεύουσα χώρα θα είναι το Βέλγιο (α΄ εξάμηνο του 2024) και στη συνέχεια θα ακολουθήσει η Ουγγαρία (β΄ εξάμηνο του 2023). 

Είναι γνωστό ότι στις 23 Ιουλίου 2023 στην Ισπανία θα διενεργηθούν πρόωρες εκλογές5 για την άνω και κάτω Βουλή (Γερουσία και Βουλή Αντιπροσώπων αντίστοιχα).  Αυτό το γεγονός δεν επηρεάζει την κυκλική εξαμηνιαία προεδρία του Concilium Europaeum γιατί η προεδρεύουσα Ισπανία θα συνεχίσει το έργο της από τον επόμενο πρωθυπουργό όποιος και αν είναι αυτός. 

Κάτι ανάλογο με αυτό που συνέβη στο πρόσφατο παρελθόν στη Γαλλία με τον Πρόεδρο Emmanuel Macron και την ανάληψη της Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το α΄ εξάμηνο του 2022 (1/1/2022-30/6/2022) ενώ οι προεδρικές εκλογές στη Γαλλία είχαν προγραμματιστεί να διεξαχθούν στις  10 και στις 24 Απριλίου 2022 και οι βουλευτικές εκλογές στις  12 και στις 19 Ιουνίου 2022.

Επισημαίνεται ότι στο χρονικό πλαίσιο του εν εξελίξει Προεδρικού Τρίο θα διενεργηθούν οι εκλογές για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου οι οποίες θα επιδιωχθεί να διεξαχθούν στις 9 Μαΐου 2024 με την ευκαιρία του επίσημου εορτασμού της  «Ημέρας της Ευρώπης».

Ως επιβάλλεται από το Κοινοτικό Κεκτημένο η εκάστοτε προεδρεύουσα χώρα δημοσιεύει το δικό της επίσημο Πρόγραμμα ή Μανιφέστο της Προεδρίας. Αυτό έπραξε και η Ισπανία με το Προεδρικό Πρόγραμμα Βιωσιμότητας (Plan de Sostenibili dad de la Presidencia Española) που φέρει τον τίτλο «Europe, closer». 

Ο τίτλος μπορεί να ερμηνευθεί ως η  Ευρώπη πιο κοντά ή πιο δεμένη ή πιο συνεκτική ή πιο ενωμένη ή πιο συνδεδεμένη ή η πιο συμπράττουσα και συνεργάσιμη (συνέργια) με συναλληλία, συνάφεια και αλληλεγγύη επί παντός του επιστητού στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Στρατηγικών, Πολιτικών και Δράσεων με χρονικό ορίζοντα βιωσιμότητας του Προγράμματος το 2030.

Πρόκειται για ζητήματα που οραματίζονται ένα «καλύτερο μέλλον της ΕΕ» τα οποία δεν περιορίζονται μόνον στο εσωτερικό περιβάλλον της χωρικής  ενότητας των 27 κ-μ (καθώς και όσων κρατών θα καταφέρουν να ενταχθούν αργότερα στο Ευρωπαϊκό Οικοδόμημα μέσω της διεύρυνσης και της εμβάθυνσης) αλλά επεκτείνονται και στα Διεθνή Θέματα όπου η ΕΕ θα πρέπει να ενισχύσει και να ενδυναμώσει τον παγκόσμιο ρόλο που διαδραματίζει ως ένας διεθνώς δρών παράγων ήπιας ισχύος (που κάποτε θα πρέπει να αναβαθμιστεί και σε σκληρή ισχύ για την ανεξαρτητοποίηση και την αυτονόμηση του Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος).

Η αρχιτεκτονική του Προεδρικού Μανιφέστου διαρθρώνεται σε Κύριους Άξονες Προτεραιότητας στο πλαίσιο των οποίων αναπτύσσονται ποικίλες επιμέρους Ενέργειες, Δράσεις και Πράξεις.

Μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία του ογκώδους φακέλου του Προεδρικού Προγράμματος της Ισπανίας είναι επιγραμματικά τα ακόλουθα:

1. Προώθηση μεγαλύτερης κοινωνικής, οικονομικής και φορολογικής δικαιοσύνης με ανταγωνιστική οικονομία η οποία να είναι δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς (μείωση ανισοτήτων, διάχυση κοινωνικού μερίσματος σε όλους) σε συνδυασμό με την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής όλων των επιχειρήσεων ανεξαρτήτως μεγέθους και του «υπερκέρδους»  το οποίο είναι η κυριότερη διάσταση της δημιουργίας του φαινομένου του «Greedfation» (Πληθωρισμός της Απληστίας) το οποίο θα αναλύσουμε λεπτομερώς σε επόμενο άρθρο.

2. Επέκταση και προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε διάφορους τομείς με έμφαση  στα προβλήματα των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και στην καταπολέμηση της έμφυλης βίας. 

3. Μεταρρύθμιση του νομικού πλαισίου για τη μετανάστευση.

4. Ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης και της Ένωσης Κεφαλαιαγορών καθώς και ανάπτυξη μιας «Βιώσιμης Χρηματοπιστωτικής Ατζέντας» όσον αφορά στα εργαλεία, στα μέσα  και στους μηχανισμούς χρηματοδότησης.

5. Εξορθολογισμός και μεταρρύθμιση των Νέων Κανόνων Δημοσιονομικής Πολιτικής της ΕΕ.

6. Επίρρωση της ενότητας της ΕΕ με την εμπέδωση του ιδεώδους ότι «τα κ-μ πρέπει να μάθουν, να σκέπτονται και να ενεργούν ως ένα» ούτως ώστε η ΕΕ να μπορεί να αντιμετωπίζει τις γεωπολιτικές εντάσεις και να καταστεί πρωταγωνιστική δύναμη της διεθνούς τάξης με στόχευση το Pax Europaea.

7. Αναθεώρηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου 2021-2027 και μεταρρύθμιση των Χρηματοοικονομικών Κανόνων ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα της Πράσινης και Ψηφιακής Μετάβασης.

8. Επίσπευση των νομοθεσιών για μείωση των εκπομπών Διοξειδίου του Άνθρακα (Fit For 55)6, όπως το πακέτο για το Φυσικό αέριο και το Υδρογόνο, κανονισμοί για την ενεργειακή αποδοτικότητα, τη μείωση των αποβλήτων και των μικροπλαστικών, το σχεδιασμό βιώσιμων προϊόντων και την παραγωγή «πράσινων» καυσίμων.

9. Μεταρρύθμιση της αγοράς ενέργειας μέσω της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, μείωση των τιμών ηλεκτρισμού και βελτίωση του συστήματος της ενεργειακής συνδεσιμότητας.

10. Η «απεξάρτηση» της ΕΕ στο τομέα της Ενέργειας, των Πρώτων Υλών, των Τροφίμων και της Ψηφιακής Τεχνολογίας από τρίτες χώρες με την επίτευξη ad hoc Στρατηγικής Αυτονομίας.

11. Η «Επαναβιομηχανοποίηση και η διασφάλιση της Στρατηγικής Αυτονόμησης» της ΕΕ έναντι της εξάρτησης και του αθέμιτου ανταγωνισμού από τρίτες χώρες που ποδηγετούν την Ευρωπαϊκή Βιομηχανική Ανάπτυξη.

12. Επέκταση και διαφοροποίηση των εμπορικών σχέσεων και ενίσχυση των αλυσίδων εφοδιασμού της ΕΕ με τρίτες χώρες, κ.λπ.

Κλείνοντας το θέμα θα πρέπει να τονιστεί ότι ο θεσμός της εξαμηνιαίας κυκλικής Προεδρίας σε συνδυασμό με το Προεδρικό Τρίο παρεμβαίνει εποικοδομητικά και δημοκρατικά στο υφιστάμενο Concilium Europaeum δημιουργώντας ένα ακόμη πρόσθετο θεσμικό πόλο ευρωπαϊκής  εξουσίας που ευνοεί ιδιαίτερα τις μικρότερες χώρες της Ένωσης.

Η θεσμική αρχιτεκτονική του υφιστάμενου  Concilium Europaeum περιλαμβάνει δυο κλασικούς πόλους εξουσίας (που είναι μεν διακριτοί και αυτοτελείς αλλά βρίσκονται σε διάδραση), ήτοι: 

(α) Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.  Πρόκειται για το θεσμοθετημένο ανώτατο αυτοτελές στρατηγικό και πολιτικό Θεσμικό  Όργανο της ΕΕ.

Στο Συμβούλιο συμμετέχουν ως μέλη οι αρχηγοί των κρατών μελών  και των κυβερνήσεων. Δηλαδή οι πρόεδροι ή οι πρωθυπουργοί κάθε κ-μ ανάλογα με το πολίτευμα εκάστης χώρας. 

Πέραν αυτών, μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι ο εκάστοτε εκλεγμένος Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου7 (τώρα ο Βέλγος Charles Michel) και η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (τώρα η Γερμανίδα Ursula von der Leyen). 

Στις Συνόδους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επί θεμάτων Εξωτερικών Σχέσεων, Άμυνας, Ασφάλειας, κ.λπ. συμμετέχει και ο εκάστοτε  Ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας (τώρα ο Ισπανός Josep Borrell).

Στις Συνόδους καλείται να παραβρεθεί και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου8 ή/και άλλοι αξιωματούχοι κατά περίπτωση (τώρα η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Christine Lagarde).

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καθορίζει τους γενικούς προσανατολισμούς και τις προτεραιότητες, τις πολιτικές και τις οικονομικές στρατηγικές και γενικότερα τη μελλο¬ντική κατεύθυνση της ΕΕ

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ως ένα θεσμοθετημένο όργανο διαθέτει μεν Νομική Οντότητα (Προσωπικότητα) αλλά δεν είναι Νομοθετικό Όργανο οπότε δεν εκδίδει Νομοθετικές Πράξεις.

Αυτό σημαίνει ότι οι Αποφάσεις του Συμβουλίου δεν καθίστανται αυτόματα κοινοτικές προς ενσωμάτωση στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο  με τη λογική ότι θα πρέπει πρώτα να θεσμοθετηθούν και να νομοθετηθούν (δηλαδή να νομιμοποιηθούν) στο πλαίσιο των επονομαζόμενων Διοργανικών Συμφωνιών οι οποίες είναι Πολυεπίπεδες με τη συμμετοχή (γνωμοδότηση ή/και συναπόφαση κατά περίπτωση) πολλών άλλων  θεσμικών οργάνων όπως λ.χ. Κομισιόν, Ευρωκοινοβούλιο9, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Επιτροπή των Περιφερειών, Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, κοκ ων ουκ έστιν αριθμός. 

(β) Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε συντομία Συμβούλιο

Είναι το Συμβούλιο Υπουργών (κάθε κ-μ της ΕΕ27) το οποίο ασκεί νομοθετικά και δημοσιονομικά καθήκοντα.

Η ψήφιση ενός θέματος από κάθε αρμόδιο υπουργό δεσμεύει την κυβέρνηση την οποία εκπροσωπεί ο συμμετέχων υπουργός.

Το Συμβούλιο έχει δυο σχηματισμούς. Το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων  ανά θεματική ενότητα καθ΄ ύλην  υπουργικής αρμοδιότητας και το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων που διαμορφώνει την  ΚΕΠΠΑ (Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας) και την ΚΕΠΠΑΑ (Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας) της ΕΕ. όπου πάντοτε συμμετέχει ο Ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας της ΕΕ.

Υπάρχουν και άλλα θεσμικά όργανα λ.χ. η Ευρωομάδα (Eurogroup) και η Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων (Coreper) που δεν θα αναλυθούν περαιτέρω. 

Ένα στοιχείο που πρέπει να αναφερθεί είναι ότι στα ανωτέρω Θεσμικά Όργανα αναζητείται πάντοτε η ευρεία συναίνεση και η ομοφωνία. Αν αυτό δεν μπορεί να συμβεί τότε υπάρχει η δυνατότητα της Ειδικής Πλειοψηφίας σε συνάρτηση με το αν το Συμβούλιο θα πρέπει να αποφασίσει  με ή χωρίς νομοθετική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (όπως αναλυτικά περιγράφεται στη Συνθήκη της Λισαβόνας) σε συνδυασμό με τις δυνατότητες σχηματισμού «μειοψηφίας αρνησικυρίας (blocking minority)».

Όλα αυτά και πολλά άλλα θέματα της Θεσμικής Αρχιτεκτονικής της ΕΕ που πρακτικά δε γίνεται να αναλυθούν στο παρόν άρθρο αναφέρονται για να φανεί ότι η θεσμική παρέμβαση της «Εξάμηνης Εναλλαγής» με την κυκλική συμμετοχή όλων των κ-μ στην άσκηση της Προεδρίας των δυο Θεσμικών Οργάνων είναι μια δημοκρατική πράξη η οποία:  Αναβαθμίζει τη συμμετοχική δημοκρατία στη λήψη των αποφάσεων. Καλλιεργεί  το πνεύμα εμβάθυνσης της συνεργασίας και βελτιώνει το «αίσθημα της ταυτότητας και του ανήκειν» μιας χώρας (ιδιαίτερα αν αυτή είναι μικρή και δε διαθέτει μεγάλο κύρος και μεγάλη βαρύτητα στη διεθνή σκηνή) με την Ένωση.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1]Μερικά στοιχεία για την Ισπανία είναι τα ακόλουθα:

1.1 Η Ισπανία εντάχθηκε: (α) στην ΕΕ από 1/1/1986 (3η Διεύρυνση της ΕΕ μαζί με την Πορτογαλία)  (β) στο Χώρο της Συμφωνίας του Σένγκεν από 26/5/1995 (γ) Στην Ευρωζώνη από 1/1/1999 (στα 11 πρώτα κ-μ).

1.2 Οι 4 προηγούμενες εξαμηνιαίες Προεδρίες της Ισπανίας ήταν: α΄ εξάμηνο 1989, β΄ εξάμηνο 1995, α΄ εξάμηνο 2002 και α΄ εξάμηνο 2010.

1.3 Διαθέτει 59 ευρωβουλευτές. 

1.4 Ο Ύπατος Εκπρόσωπος Εξωτερικών Υποθέσεων και Ασφάλειας της ΕΕ (δηλαδή κάτι ως Υπουργός Εξωτερικών της ΕΕ) είναι ο Ισπανός Josep Borrell ο οποίος είναι συγχρόνως και Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 

1.5 Ο Ισπανός Luis de Guindos είναι Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

1.6 Η Ισπανία είναι η 4η στη σειρά πιο ισχυρή οικονομική δύναμη της ΕΕ με 1,33 τρισεκατομμύρια ευρώ ονομαστικό ΑΕΠ το 2022. 

1.7 Το πολιτειακό καθεστώς της Ισπανίας είναι Βασιλευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία με μονάρχη τον Feilipe VI (γιος του Juan Carlos και της Βασίλισσας Σοφίας) από την 19η Ιουνίου του 2014.

1.8 Έχει δυο Κοινοβούλια 4ετούς θητείας. Την «πάνω Βουλή (Γερουσία) με 265 μέλη και την «κάτω Βουλή (των Αντιπροσώπων) με 350 μέλη. Το σύνολο των 615 μελών εγκρίνουν (ανάλογα με το συσχετισμό των δυνάμεων) την Κεντρική Κυβέρνηση και τον Πρωθυπουργό της Ισπανίας.

[2] Εξαιτίας της δυσνόητης θεσμικής και νομικής αργκό (ορολογίας) των Βρυξελών, δεν πρέπει να συγχέονται οι όροι: Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, Συμβούλιο Ευρωπαϊκής Ένωσης (συντομογραφικά Συμβούλιο) και Συμβούλιο της Ευρώπης. Το πρώτο είναι το Συμβούλιο Κορυφής (αρχηγοί κρατών, δηλαδή πρόεδροι ή πρωθυπουργοί ανάλογα με το πολίτευμα κάθε χώρας). Το δεύτερο περιλαμβάνει του Υπουργούς ανά θεματική ενότητα λ.χ. το ECOFIN των Υπουργών Οικονομικών της ΕΕ. Το τρίτο δεν είναι θεσμός και όργανο της ΕΕ αλλά ένας διαφορετικός διεθνής θεσμός που προϋπήρχε από το 1949.  

[3] Μερικά επιτυχή παραδείγματα της Ελλάδας: Σταδιακές Διευρύνσεις της ΕΕ (με 15 νέα κράτη μέλη μεταξύ των οποίων και η Κύπρος). Έναρξη της Περιφερειακής Πολιτικής της ΕΕ στο πλαίσιο του ΕΤΠΑ (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης που είχε συσταθεί από το 1975) με πρώτη πιλοτική εφαρμογή τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα. Προσδιορισμός του οδικού χάρτη για την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ (Οικονομική και Νομισματική Ένωση) διαμέσου της συμβατότητας με  τα ονομαστικά κριτήρια σύγκλισης της Συνθήκης του Μάαστριχτ του 1992. Σκλήρυνση και αυστηροποίηση των προϋποθέσεων για τη διεύρυνση της ΕΕ με νέες χώρες (λ.χ. Δυτικά Βαλκάνια, Τουρκία) σε ότι αφορά στην πλήρη εναρμόνιση με το Κοινοτικό Κκετημένο. Συνεχείς βελτιώσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) και της λειτουργίας των Διαρθρωτικών Ταμείων και του Ταμείου Συνοχής, κ.λπ. Συμπερασματικά: Σταδιακή βελτίωση της θέσης της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι που προοδευτικά κατάφερε να κερδίσει μια θέση μεταξύ  των χωρών του σκληρού πυρήνα της ενοποίησης και της ολοκλήρωσης της ΕΕ.

 [4] (Α) Η κυβέρνηση της Ισπανίας με πρωθυπουργό τον Pedro Sánchez προέκυψε από τη συνεργασία του PSOE (Partido Socialista Obrero Español, Ισπανικό Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα) με το Unidas Podemos (UP), δηλαδή το κόμμα «Μπορούμε» των «Αγανακτισμένων» το οποίο σήμερα βρίσκεται σε κατάσταση αποδόμησης.

(Β) Το PSOE  είναι ένα Φιλοευρωπαϊκό κεντροαριστερό κόμμα με ιδεολογία από το χώρο της Σοσιαλδημοκρατίας. Ανήκει  στην Ομάδα της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατικών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.  

(Γ) Ο νυν  πρωθυπουργός της Ισπανίας Pedro Sánchez έχει συγχρόνως δυο ακόμη ιδιότητες: (α) Είναι ο Γενικός Γραμματέας του κυβερνώντος PSOE, και (β) Εξελέγη πρόσφατα (25/11/2022) ως Πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς διαδεχόμενος  τον π. πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ και π. πρωθυπουργό κ. Γιώργο Παπανδρέου ο οποίος από το 2006 ήταν εκλεγμένος Πρόεδρος του Διεθνούς Οργανισμού.  

[5] Μετά τη μεγάλη ήττα του PSOE και του UP στις αυτοδιοικητικές εκλογές που διενεργήθηκαν  στην Ισπανία στις 28/5/2023, ο Pedro Sánchez ζήτησε από το Βασιλιά της Ισπανίας Filipe VI να διαλυθεί η Βουλή και να προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές στις  23/7/2023. Στις αυτοδιοικητικές εκλογές νικητής ήταν ο  αρχηγός του Λαϊκού Κόμματος (Partido Popular, PP) της δεξιάς αξιωματικής αντιπολίτευσης, ο Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό (Alberto Núñez Feijóo) καθώς επίσης  ο άλλος μεγάλος κερδισμένος ήταν το ακροδεξιό κόμμα Vox  το οποίο ήδη είναι η τρίτη δύναμη στο κοινοβούλιο με πρόεδρο τον Santiago Abascal Conde.

[6] Το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα καθιστά νομική υποχρέωση την επίτευξη του κλιματικού στόχου της ΕΕ για μείωση των εκπομπών της ΕΕ κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030. Οι χώρες της ΕΕ επεξεργάζονται νέα νομοθεσία προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος και να καταστεί η ΕΕ κλιματικά ουδέτερη έως το 2050.

[7] Θητεία 2,5 ετών με δυνατότητα ανανέωσης για μια φορά.

[8] Μετά την αδόκητη απώλεια (11/1/2022) του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου David Sassoli (Ιταλός, μέλος του Δημοκρατικού Κόμματος, Partito Demmocratico της Ιταλίας),  το Ευρωκοινοβούλιο εξέλεξε για τη θέση του Προέδρου την μέχρι πρότινος Α΄ Αντιπρόεδρο  Roberta Metsola (Μάλτα, Εθνικιστικό Κόμμα, Le Parti nationaliste  του Χριστιανοδημοκρατικού χώρου).

[9] Το 80% περίπου των θεμάτων της ΕΕ ψηφίζονται πλειοψηφικά από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.