Μια Στάση πριν το Τέλος

 

Πέμπτη 13 Ιουνίου 2013, 9:00μμ, στο ΤΥΠΕΤ(Υμηττού & Πλαταιών) από το Cine Δράση

Μια Στάση πριν το Τέλος /Fruitvale Station

ΗΠΑ, Δραματική, 2013. Διάρκεια: 85’. Σενάριο-Σκηνοθεσία: Ryan Coogler. Πρωταγωνιστούν: Michael B. Jordan, Melonie Diaz, Kevin Durand, Chad Michael Murray, Ahna O’Reilly, Octavia Spencer, Αriana Neal

   Η Κινηματογραφική Λέσχη Βριλησσίων συνεχίζει τις προβολές της την Πέμπτη 13 Ιουνίου, στις 9:00μμ, στο ΤΥΠΕΤ με την ταινία «Μια Στάση πριν το Τέλος». Είναι η τελευταία προβολή που γίνεται σε κλειστό χώρο, καθώς από τις 20 Ιουνίου το Cine Δράση γίνεται θερινό και μεταφέρεται στο Β’ Γυμνάσιο Βριλησσίων (Ταϋγέτου & Ξάνθης). Το «Fruitvale Station» είναι ντεμπούτο του Ryan Coogler, απέσπασε το Βραβείο Κοινού και το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ του  Sundance και  διάκριση στο Φεστιβάλ Καννών.  Ένα οξυδερκές, ρεαλιστικό ανθρωπιστικό και ευαίσθητο πολιτικό φιλμ, σχεδόν ντοκιμαντέρ,  με καυτό θέμα που χωρίς καμία επιτήδευση επισημαίνει την αξία κάθε ανθρώπινης ζωής,  Ένα μήνυμα αφύπνισης προς κάθε κάτοικο αυτού του πλανήτη ότι  υπάρχει ακόμα ρατσισμός και θανάσιμη αδικία, παρά τα όσα και όποια βήματα έχουν γίνει.

Βασισμένη σε ένα πραγματικό γεγονός, η ταινία αναδεικνύει την ανθρώπινη διάσταση ενός περιστατικού αστυνομικής βίας που συντάραξε της ΗΠΑ. Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 2009, ο 22χρονος Αφροαμερικανός Όσκαρ Γκραντ,   κάτοικος του Όκλαντ της Καλιφόρνια, πατέρας μιας κόρης, βρέθηκε περαστικός σε ένα σταθμό τρένου στην περιοχή του Σαν Φρανσίσκο με τη γυναίκα του και τους φίλους του. Με ελάχιστη αφορμή, οι αστυνομικοί του σταθμού συνέλαβαν την παρέα. Μπρούμυτα, με τα χέρια του δεμένα πίσω, ο άοπλος Όσκαρ πυροβολήθηκε εν ψυχρώ πισώπλατα από έναν λευκό αξιωματικό. Πέθανε λίγες ώρες αργότερα. Κανένας λόγος, καμία αιτία για αυτό τον γεμάτο αψυχολόγητα ερωτηματικά πυροβολισμό που έκοψε το νήμα μιας ζωής και προκάλεσε ψυχικό τραύμα όχι σε έναν, αλλά σε πολλούς ανθρώπους. Ο αστυνομικός  ισχυρίστηκε   ότι το έκανε άθελά του, καθώς  πάνω στη σύγχυση της στιγμής πίστεψε ότι   κρατούσε το τίζερ και όχι το όπλο του. Εξέτισε ποινή 11 μηνών για ανθρωποκτονία από αμέλεια προτού αφεθεί ελεύθερος. Αυτή η τραγική ιστορία καταγράφηκε από αμέτρητους ανθρώπους που βρίσκονταν στην πλατφόρμα, με κινητά τηλέφωνα και φωτογραφικές μηχανές. Οι φωτογραφίες και τα βίντεο αναρτήθηκαν αστραπιαία στο διαδίκτυο,  προκάλεσαν αποτροπιασμό στους πολίτες ολόκληρης της Αμερικής και αναζωπύρωσαν τις συζητήσεις για τις φυλετικές διακρίσεις, τη βία της αστυνομίας και την πολιτική δικαιοσύνη.      

Ο Coogler επιλέγει  αυτό το συγκλονιστικό άνοιγμα και στη συνέχεια δίνει μια φανταστική απεικόνιση της πορείας του Όσκαρ, ξεκινώντας από το προηγούμενο πρωί. Ο ήρωας του είναι  συμπαθής και ελαττωματικός ταυτόχρονα. Ούτε άγιος, ούτε εγκληματίας, αντίθετα στοχεύει να βάλει τη ζωή του σε καλό δρόμο. Αξίζει την καταφρόνια αλλά και τη συμπόνια μας. Φαίνεται να έχει ήδη εκτίσει μια ποινή φυλάκισης  και όταν τον  συναντάμε αρχικά  έχει μια έντονη συζήτηση με την σύντροφο του Σοφίνα (Melonie Diaz), η οποία υποπτεύεται ότι την απατά. Σύντομα τα πράγματα τακτοποιούνται, οπότε την μεταφέρει στη δουλειά της και την τετράχρονη κόρη τους Τατιάνα (Αriana Neal, αξιολάτρευτη) στο νηπιαγωγείο. Το υπόλοιπο της ημέρας προχωρά με επεισοδιακό ρυθμό καθώς ο Όσκαρ αναλώνεται σε δευτερεύουσες καθημερινές δραστηριότητες. Πηγαίνει στο σούπερ μάρκετ να  αγοράσει τρόφιμα για το πάρτι γενεθλίων της μητέρας του (Octavia Spencer, σε ένα μικρό αλλά παθιασμένο ρόλο). Εκεί προσπαθεί χωρίς αποτέλεσμα να ξανακερδίσει  τη δουλειά του, που έχει σκόπιμα αμελήσει να αναφέρει στην οικογένεια του ότι έχει  χάσει εξ αιτίας συστηματικών,  επαναλαμβανόμενων καθυστερήσεων. Χωρίς μετρητά, σκέφτεται να πουλήσει χόρτο σε φίλους, αλλά μετανιώνει. Είναι τρυφερός με την κόρη του, φροντίζει τους φίλους και την ευρύτερη την οικογένειά του, δείχνει αγάπη για τα ζώα. Από εκεί και μετά η βραδινή έξοδος ξεκινάει, το τρένο μπαίνει στο σταθμό  Fruitvale και τα υπόλοιπα είναι ιστορία. 

Ο  Coogler ακολουθεί το ύφος ενός σινεμά ντοκιμαντερίστικου και καταγράφει, με την αντίστοιχη αισθητική, την τελευταία μέρα της ζωής του κεντρικού χαρακτήρα του. Με το αυθεντικό και συγκλονιστικό άνοιγμα -τη χρήση δηλαδή των ανησυχητικών πλάνων που τράβηξαν  επιβάτες στο σταθμό- το οποίο επέλεξε για την ταινία του δείχνει να αναγνωρίζει την αξία της αυθεντικότητας.  Και παραδίδει μια ταινία με καυτό θέμα, αλλά όχι εμπρηστική. Με συγκρατημένο τρόπο αμφισβητεί τα διαδεδομένα από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης στερεότυπα που εμφανίζουν κάθε νεαρό Αφροαμερικανό με την κουκούλα και το τζιν του, ως  ανεπανόρθωτα αντιπολιτευόμενο, εχθρικό και κυρίως αναλώσιμο άτομο. Αξιολογεί την τραγωδία όχι αποκλειστικά σε κοινωνικοπολιτικό αλλά και σε ανθρωπιστικό επίπεδο.  Ωστόσο, ο τρόπος με τον οποίο περιγράφει τον χαρακτήρα του Όσκαρ καθιστά το φιλμ  έντονα πολιτικό. Γιατί ο Όσκαρ Γκραντ είναι ένας  απόλυτα συνηθισμένος άνθρωπος που η ζωή του αξίζει, τουλάχιστον όσο αυτή των υπόλοιπων. Η αξία της  μετριέται σε σχέση με την ίδια την ύπαρξη του και την ύπαρξη εκείνων που εξαρτιόνται συναισθηματικά ή επηρεάζονται από αυτόν. Τα ευρύτερα ζητήματα που συνδέονται με τη δολοφονία,  όπως η νομική κρίση, η μοίρα των αστυνομικών, οι διαμαρτυρίες ειρηνικές ή βίαιες ο σκηνοθέτης τα αφήνει  στις κάρτες τίτλων. Αντί να προσπαθεί να επιβάλει μια λύση- συνταγή για αντίστοιχα φαινόμενα τοποθετείται ως ένας ακόμα εντυπωσιασμένος θεατής δίπλα σε όλους τους υπόλοιπους που προσπαθεί και αυτός να  εξηγήσει (όχι να δικαιολογήσει) μια παράλογη τραγωδία. Παρά την εγκράτεια του όμως  προκύπτουν άβολες αλήθειες.   Όταν η κάμερα στρέφεται στο πανικόβλητο πρόσωπο και τα άγρια μάτια του αστυνομικού (Chad Michael Murray) αμέσως μετά το έγκλημα, το φοβισμένο βλέμμα  του, φανερώνει κάτι πιο βαθύ από ό,τι θα μπορούσε ποτέ η γλώσσα να αποδώσει.  Είναι ο φόβος για τον άλλον, τον διαφορετικό. Και σοβαρές ευθύνες βαραίνουν όσους καλλιεργούν ή ενισχύουν τέτοιους φόβους.

Η επιλογή του Michael B. Jordan, στο ρόλο του Όσκαρ, η πολυεπίπεδη ερμηνεία του, η σπασμωδική αλλά στιβαρή σωματικότητα του και τα ειλικρινή, βαθιά μάτια του δημιουργούν ένα συναρπαστικό χαρακτήρα. Η κυκλοφορία της ταινίας στις ΗΠΑ τον Ιούλιο του 2013 συνέπεσε με μια παρόμοια, μεταγενέστερη υπόθεση: αυτή του Τρέιβον Μάρτιν, ενός άοπλου μαύρου εφήβου που δολοφονήθηκε από τον αστυνομικό Τζορτζ Ζίμερμαν στη Φλόριντα. Ο Ζίμερμαν επίσης γλίτωσε την τιμωρία.

Εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=J0No-h30Fo8   το trailer