Η Μπαλάντα της Λευκής Αγελάδας

Πέμπτη 18 Ιουνίου 2024, 9:00μμ, στο 3ο Δημοτικό Σχολείο Βριλησσίων (25ης Μαρτίου & Μακεδονίας) από το Cine Δράση

Η Μπαλάντα της Λευκής Αγελάδας/ Ghasideyeh Gave Sefid/ Ballad of a White Cow 

Ιράν, Γαλλία, Δραματική,  2020. Διάρκεια: 105΄. Σκηνοθεσία: Maryam Moghadam, Behtash Sanaeeha  Πρωταγωνιστούν: Maryam Moghaddam, Alireza Sanifar, Pourya Rahimisam, Avin Purraoufi, Farid Ghobadi

Τo Cine Δράση συνεχίζει τις προβολές του την Πέμπτη 18 Ιουλίου στο 3ο Δημοτικό Σχολείο Βριλησσίων με την ταινία «Η Μπαλάντα της Λευκής Αγελάδας» των Maryam Moghadam και  Behtash Sanaeeha. Επίσημη συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ Βερολίνου (2021) για αυτό το στιβαρό, συναρπαστικό δράμα χαρακτήρων με στοιχεία θρίλερ, ανατροπές και σασπένς στο οποίο οι σκηνοθέτες, πιστοί στην ιρανική κινηματογραφική παράδοση, παρακολουθούν την   υπομονετική,   σιωπηλή πεισματάρα Μίνα, η ζωή της οποίας ανατρέπεται όταν μαθαίνει ότι ο σύζυγός της ήταν αθώος για το έγκλημα για το οποίο εκτελέστηκε. Με  αφορμή την ιστορία της περιγράφουν ωμά και ειλικρινά τον κυνισμό ενός σκληρού και διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος που συνθλίβει τους αδύναμους, ιδιαίτερα τις γυναίκες, για τις  πολλαπλές αναχρονιστικές αγκυλώσεις της ιρανικής κοινωνίας, τους δεσμούς που ενώνουν τους ανθρώπους, τη θανατική ποινή, τη δύναμη της συγχώρεσης και τη δυνατότητα έστω και ενός μεμονωμένου ατόμου να νικήσει αν αποφασίσει να παλέψει ενάντια στην εξουσία.  

Μετά την εκτέλεση του θανατοποινίτη συζύγου της Μπαμπάκ, η Μίνα προσπαθεί να επιβιώσει στο σημερινό Ιράν με την κωφή κόρη της, αντιμέτωπη με την έλλειψη χρημάτων, την πίεση του κουνιάδου της να ζήσει μαζί του, με πρόσχημα να της προσφέρει τη βοήθεια του, αυτή όμως υποψιάζεται άλλα, την απειλή της οικογένειας του συζύγου της ότι θα της πάρουν την επιμέλεια του παιδιού και μια κοινωνία που θεωρεί την θανατική ποινή «ανθρώπινο δικαίωμα» και στην οποία, όπως εύγλωττα αναφέρει ένας μεσίτης όταν η Μίνα μετά από άδικη έξωση ψάχνει απεγνωσμένα καινούριο διαμέρισμα «χήρες, ιδιοκτήτες σκύλων, γατών και ναρκομανείς δεν είναι δεκτοί». Ένα χρόνο μετά την εκτέλεση  η γυναίκα θα πληροφορηθεί ότι ο άνδρας της εκτελέστηκε άδικα (αν μπορούμε να το πούμε έτσι) ενώ ήταν αθώος και θα προσπαθήσει να διεκδικήσει μια επίσημη συγγνώμη από το διάτρητο δικαστικό σύστημα. Οι αρχές ισχυρίζονται «ότι ο θάνατος είναι θέλημα του Αλλάχ», αλλά   απολογούνται για το λάθος τους και προσφέρουν αδρή αποζημίωση για τον «φονευθέντα» (στην ουσία) Μπαμπάκ, αλλά τότε η Μίνα ξεκινά μια βουβή μάχη εναντίον τους. Όταν ξεμένει τελείως από χρήματα, ο Ρεζά, ένας άγνωστος   χτυπάει την πόρτα της, λέγοντας ότι επιθυμεί να ξεπληρώσει ένα παλιό χρέος του προς το  νεκρό. Η Μίνα στην αρχή είναι επιφυλακτική, στη συνέχεια όμως του επιτρέπει όλο και περισσότερο να μπει στη ζωή της για να τη βοηθήσει να ορθοποδήσει αγνοώντας ότι τους δένει ένα βαρύ μυστικό που εκείνη δεν πρέπει να μάθει ποτέ. 

  «Η Μπαλάντα της Λευκής Αγελάδας» επιβεβαιώνει την ζωντάνια και την υπεροχή  της ιρανικής κινηματογραφίας. Η οποία παράγει είδη και μείξεις ειδών, μειώνει  την απόσταση ανάμεσα στην καλλιτεχνική δημιουργία και αυτή για το μεγάλο κοινό, αποδεικνύοντας ότι ένα φιλμ μπορεί να είναι και τα δύο. Μια σπουδαία ταινία με σταθερά πλάνα, ένταση που παραλύει, άρτιες ερμηνείες, απόλυτη εξοικονόμηση του χρόνου και ερωτήματα υψηλού διαμετρήματος που απέχουν χιλιόμετρα από τις αυτάρεσκες  ομφαλοσκοπήσεις πολλών Ευρωπαίων και Ελλήνων δημιουργών. Με ένα σαρωτικό τελευταίο 10λεπτο και ευφυές διπλό φινάλε αποτυπώνει το γεγονός ότι οι άνθρωποι πρώτα καταστρέφουν τα πάντα  και μετά αδυνατούν αν διορθώσουν το οτιδήποτε καθώς βαδίζουν τους ίδιους δρόμους και με τον ίδιο τρόπο που τους έφερε έως εδώ. Μια ματιά γύρω μας θα μας πείσει για το αληθές αυτής της παρατήρησης. Επιπλέον παραφράζοντας τη γνωστή ρήση σύμφωνα με την οποία «αμαρτίες γονιών παιδεύουσι τέκνα» ισχυρίζεται ότι είναι οι αμαρτίες των ανδρών που παιδεύουν τις γυναίκες. 

 Στο σημερινό Ιράν υπάρχουν πολλά πράγματα που θυμίζουν Δύση: πολύς πλούτος, ωραία αυτοκίνητα, πληθώρα ηλεκτρικών συσκευών, πολύ φτώχεια, πολύ διαφθορά, καλό σινεμά και θανατική ποινή. Έτσι, δεν αποτελεί έκπληξη, ότι η ταινία αυτή, πρώτη κοινή μυθοπλαστική προσπάθεια του διδύμου των Maryam Moghadam (υποδύεται και τη Μίνα) και  Behtash Sanaeeha ασχολείται με  το κατεξοχήν ηθικό ζήτημα της θανατικής ποινής και τις συνέπειες του στην ζωή των ανθρώπων. Φέρνοντας στο προσκήνιο το πρωταρχικό, πρακτικό ερώτημα του δικαστικού λάθους, δεν περιορίζεται σε αυτό, αλλά μελετά όσα ακολουθούν την εκτέλεση ενός ανθρώπου. Εστιάζει σε αυτούς που μένουν πίσω, συγγενείς, δικαστές και κρατικές δομές, επιχειρώντας ένα  σχόλιο διπλής κατεύθυνσης. Αφενός ηθικό που αφορά τη δυνατότητα των ανθρώπων να συγχωρούν, αφετέρου πολιτικό για το τι συνιστά ένα κράτος δικαίου, μια πολιτεία ανθρωποκεντρική. Βέβαια το Ιράν δεν διαθέτει πολιτεία ανθρωποκεντρική, αν και σήμερα είναι ζήτημα αν έχει απομείνει στον πλανήτη γη κάποια κοινωνία που να είναι ανθρωποκεντρική, εκτός ίσως από κάποιες ελάχιστες εξαιρέσεις. Απορρίπτοντας το κρατικό επιχείρημα περί θεϊκού θελήματος αποδεικνύει  ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με απόφαση ανθρώπων, οι οποίοι έχουν κατάφορα αδικήσει άλλους. Και ίσως για να αποδοθεί μια στοιχειώδης δικαιοσύνη επ’ αυτού η ταινία παρακολουθεί να συντελείται η σταδιακή ολοκληρωτική κατεδάφιση ενός επαγγελματικά επιτυχημένου άνδρα μπροστά στα «πανίσχυρα» μάτια μιας απλής, «αδύναμης» γυναίκας, η οποία εργάζεται σε μια δουλειά που συμβολικά σχετίζεται με τον τίτλο του φιλμ. Σύμφωνα με το Κοράνι, μια αγελάδα πρέπει να θυσιαστεί για να αναστηθεί ένας άνθρωπος που δολοφονήθηκε από έναν άγνωστο. Έτσι, μέσα από το όνειρο που ακούμε στην αρχή, το οποίο επιστρέφει στο φινάλε της ταινίας η «Μπαλάντα» αφήνει την υπόνοια ότι οι  πράξεις μας καθορίζονται μεν από όσα υπάρχουν γύρω μας, μαζί και από την παρέμβαση του καθεστώτος, αλλά προσδιορίζονται και από το χαρακτήρα μας  και τις εκάστοτε αποφάσεις μας.

Εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=BjkqOTQ-P34  το trailer