Το Βιολί.
Το Βιολί/ El Violin
Μεξικό, Κοινωνική, 2006. Διάρκεια: 98’. Σκηνοθεσία-Σενάριο: Francisco Vargas Quevedo. Πρωταγωνιστούν: Ángel Tavira, Cornelia Cruz, Dagoberto Gama, Mario Garibaldi, Fermín Martínez, Justo Martínez
«Το Βιολί» είναι μια συναρπαστική, πολυεπίπεδη και αλληγορική ταινία του πρωτοεμφανιζόμενου Francisco Vargas Quevedo. Ρεαλιστική και κάπου κάπου σουρεαλιστική δραματική περιπέτεια, ύμνος στον άνθρωπο και τον ανθρωπισμό, διαθέτει ποιητικότητα, όνειρο, ευαισθησία, υψηλή αισθητική και καλλιτεχνική οικονομία. Αναζητά την ουσία και όχι τον εντυπωσιασμό, συνδυάζει πολιτικοκοινωνική ενημέρωση και κινηματογραφική αρτιότητα. Βραβείο «Ανθρώπινες Αξίες» της Βουλής των Ελλήνων στη Θεσσαλονίκη και Καλύτερης Ανδρικής Ερμηνείας στο «Ένα Κάποιο Βλέμμα» στις Κάννες για τον Ángel Tavira. Πολλά βραβεία σε φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο.
Το «El Violin» διαδραματίζεται στο Μεξικό στη δεκαετία του '70, στη διάρκεια ενός καταπιεστικού στρατιωτικού καθεστώτος. Ο στρατός βιάζει, τρομοκρατεί, σκοτώνει. Όλα φαίνονται αδιέξοδα, ο λαός δείχνει ότι, κάτω από την πίεση των απειλών και του φόβου, έχει αποδεχτεί την κατάσταση. Αλλά ίσως αυτό να μην η μόνη πραγματικότητα. Ο στρατός είναι βέβαια παντού, αλλά πιθανόν παντού είναι και η αντίσταση. Σε ένα χωριό από το οποίο έχουν εκδιωχθεί όλοι οι κάτοικοι και έχει εγκατασταθεί ένα τμήμα στρατού μια οικογένεια παίζει μουσική και τραγουδά στο δρόμο. Είναι ο Δον Πλουτάρκο, γέρος, βιολιστής αγρότης, ο αντάρτης και κιθαρίστας γιος του Τζενάρο και ο εγγονός του Λούσιο. Τα βράδια πατέρας και γιος συγκεντρώνουν όπλα με τα οποία προμηθεύουν τους εξεγερμένους συμπατριώτες τους. Ο Δον Πλουτάρκο, με πρόσχημα ότι θέλει να ελέγξει τη σοδειά του, αρχίζει να πηγαινοέρχεται στο χωριό, καβάλα σε ένα δανεικό μουλάρι για να μεταφέρει στους αντάρτες τα κρυμμένα στο χωράφι του πυρομαχικά. Είναι καλλιτέχνης, υπηρετεί ενεργά τους συγχωριανούς του με όπλο την τέχνη του. Τους την προσφέρει απλόχερα, γενναιόδωρα. Στη διαδρομή του συναντά τον επηρμένο στρατιωτικό διοικητή. Ένα παράξενο παιχνίδι ζωής και θανάτου ξεκινάει ανάμεσα τους όταν ο λοχαγός του ζητάει να παίζει μελωδίες με το βιολί του. Ο γέρο-βιολιστής το κάνει και σε μια σειρά από εξαιρετικές σκηνές στις οποίες η μουσική παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, γαληνεύει το μίσος και την οργή της εξουσίας. Θέλει να κερδίσει χρόνο για να ανασύρει τα θαμμένα στο χωράφι του όπλα. Στην τελευταία τους συνάντηση χαϊδεύει μια το βιολί, μία το πιστόλι του και, παρότι ξέρει πως κινδυνεύει η ζωή του, λέει στο λοχαγό: «τέλειωσαν, πια, οι μουσικές».
Πηγές έμπνευσης για «Το Βιολί» είναι το φιλμ του Λουίς Μπονιουέλ «Λος Ολβιδάδος», η μελέτη του σκηνοθέτη Francisco Vargas Quevedo πάνω στην ιστορία του αντάρτικου κινήματος στην Λατινική Αμερική και στην ψυχική δύναμη του κορυφαίου βιολονίστα Κάρλος Πριέτο, που πήγαινε κάθε μέρα στο στρατόπεδο του εχθρού να παίξει βιολί. Με ένα ωραίο σενάριο που έγραψε ο ίδιος, ο Quevedo, δημιούργησε μια συγκλονιστική ταινία, χρησιμοποιώντας ένα ντοκουμενταρίστικο στιλ, κρατώντας απόσταση από την πραγματική ιστορία. Κινηματογραφώντας σε ασπρόμαυρο φιλμ με το φακό του Martin Boege Pare, αιχμαλωτίζει σε εικόνες ποιητικές τα εκπληκτικά φυσικά τοπία της μεξικάνικης υπαίθρου. Οι φυσικοί ήχοι, ο συνδυασμός ησυχίας και μουσικής, κάνουν το θεατή να αναλογίζεται τη σιωπή των ανταρτών στο δάσος. Οι διάλογοι δουλεμένοι, απλοί, αποδίδουν τα στοιχεία του μεξικάνικου καθημερινού προφορικού λόγου: λεκτική οικονομία, τοπικοί διάλεκτοι, ιδιωματισμοί.
Ο 81χρονος Ángel Tavira που υποδύεται τον Δον Πλουτάρκο δεν είναι επαγγελματίας ηθοποιός, αλλά ένας από τους καλύτερους λαϊκούς βιολιτζήδες του Μεξικού. Στην ταινία δίνει ρεσιτάλ ηθοποιίας προσθέτοντας ευγένεια και αξιοπρέπεια στο χαρακτήρα του επαναστάτη-αγρότη. Στο σκαμμένο από το χρόνο πρόσωπό του γράφεται η πείρα του κόσμου, η σοφία του. Στην ομιλία του χρησιμοποιεί συχνά κομμάτια από τραγούδια, παροιμίες και βρισιές. Τα τραγούδια και τα παραμύθια που διδάσκει στον εγγονό του, είναι χαρακτηριστικά δείγματα παραδοσιακής μεξικάνικης τέχνης. Οι ερμηνείες των υπόλοιπων ηθοποιών -επαγγελματιών και ερασιτεχνών- είναι απολαυστικές. Δίνουν κομμάτι από τον εαυτό τους, δεν διεκπεραιώνουν τους ρόλους τους. Όπως λέει ο σκηνοθέτης «Αυτοί που δεν ήταν επαγγελματίες ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό, φτιάχνοντας μια μοναδική ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων... Η γνώση τους για τις τοποθεσίες, προσέδωσε στην συμπεριφορά τους την απαραίτητη αυθεντικότητα που χρειαζόταν ο σκληρός ρεαλισμός του φιλμ». Μέσω του ρεαλισμού ο σκηνοθέτης κάνει ευθείες αναφορές στις αντάρτικες εμφύλιες συγκρούσεις, οι οποίες καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος της Μεξικάνικης πολιτικής σκηνής, στη διάρκεια του 20ου αιώνα. Αυτό το ιστορικό πλαίσιο, είναι ακόμα παρόν στην σύγχρονη κατάσταση της χώρας. Πρόκειται για τον ξεσηκωμό των φτωχών χωρικών στο Γκερέρο στην δεκαετία του ’70. Αυτό το ουρλιαχτό των καταπιεσμένων που ξέσπασε σαν έκρηξη, με στόχο να υπερασπίσει τα δικαιώματα της Ινδιάνικης κοινότητας, βρήκε πρόσφορο έδαφος στην μεξικάνικη κοινή γνώμη και έχει παρόμοια χαρακτηριστικά με τον ξεσηκωμό της κοινότητας των Τσιάπας.
Εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=fVI4GjFkEq8 το trailer
Πέμπτη 19 Οκτωβρίου 2023 8:15’μμ, στο ΤΥΠΕΤ (Πλαταιών & Υμηττού) από το Cine Δράση
