"Αλληλεπιδράσεις", όταν το σινεμά παρακολουθεί το Περιβάλλον

Πέμπτη 6 Ιουνίου  09:00 μμ στο ΤΥΠΕΤ από το Cine Δράση

Αλληλεπιδράσεις, Όταν το Σινεμά Παρακολουθεί το Περιβάλλον/Interactions, When Cinema Looks the Nature

Μια ταινία για τους ανθρώπους , τα ζώα και τη σχέση τους με τη φύση. 

 

Το Cine Δράση συνεχίζει τις προβολές του την Πέμπτη, 6 Ιουνίου,   στις 9:00μμ στο ΤΥΠΕΤ και με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Προστασίας του Περιβάλλοντος (5/6) προβάλλει την ταινία «Αλληλεπιδράσεις, Όταν το Σινεμά Παρακολουθεί το Περιβάλλον».  Το φιλμ σχεδιάστηκε, αναπτύχθηκε και παρήχθη από την Adelina von Fürstenberg, ως συνέχεια του «Interdepedence» (που προβλήθηκε από τη λέσχη μας, την αντίστοιχη ημερομηνία το 2023). Είναι σπονδυλωτό και περιλαμβάνει έντεκα μικρού μήκους ταινίες, σκηνοθετημένες από 12 διεθνώς αναγνωρισμένους κινηματογραφιστές, άνδρες και γυναίκες από όλες τις ηπείρους που ένωσαν τις δυνάμεις τους για την ευαισθητοποίηση σχετικά με την κλιματική κρίση, την καταστροφή του περιβάλλοντος και την αλληλεπίδραση φύσης και ζώων. 

Βλέπουμε την ταινία και τη συζητάμε με την πολιτική επιστήμονα  Δήμητρα Σπαθαρίδου. 

«Οι Αλληλεπιδράσεις» αφιερώνονται στη μνήμη του Αφρικανού σκηνοθέτη Idrissa Ouedraoco από την Μπουρκίνα Φάσο, ηγέτη της δεύτερης γενιάς Αφρικανών κινηματογραφιστών, βραβευμένου πολλές φορές στο Φεστιβάλ των Καννών. Για το λόγο αυτό συμπεριλήφθηκε στο φιλμ η εμβληματική τελευταία μικρού μήκους ταινία του «The Chameleon», παραγωγής ART for The World (2010).  Οι καλλιτέχνες και οι κινηματογραφιστές που συμμετέχουν σε αυτήν την κινηματογραφική παραγωγή -χωρίς κανένα περιορισμό και σε πλήρη λειτουργική και δημιουργική αυτονομία- είναι από όλο τον κόσμο και έχουν επιλεγεί, όχι μόνο με βάση καλλιτεχνικά κριτήρια, δηλαδή  τη φιλμογραφία, τα βραβεία και τη φήμη τους, αλλά και με βάση την ιδιαίτερη ευαισθησία τους και την ισχυρή τους δέσμευσή για την αντιμετώπιση των θεμάτων που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή  και τις  συνέπειες της στον πλανήτη, την φύση, τον άνθρωπο και τα ζώα. Ο καθένας τους διερευνά ευαίσθητα και δημιουργικά τις αλληλένδετες σχέσεις ανθρώπινης κοινωνίας- φυσικού περιβάλλοντος και ζώων. 

Οι σκηνοθέτες συγκεκριμένα είναι: Faouzi Bensaidi (Μαρόκο), νικητής στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου το 2012. Clemente Bicocchi (Ιταλία), Anne de Carbuccia (Γαλλία/ΗΠΑ. Takuma Kuikuro (Βραζιλία/ Αμαζονία), έχει εκπροσωπήσει τις αυτόχθονες περιοχές Xingu στο COP26 της Γλασκώβης (2021). Oskar Metsavaht (Βραζιλία), καλλιτέχνης, σχεδιαστής, περιβαλλοντολόγος, πρέσβης καλής θέλησης της UNESCO και Πρέσβης της Δεκαετίας των Ωκεανών του ΟΗΕ. Eric Nazarian (Αρμενία/ΗΠΑ) βραβευμένος στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορίνο (2012). Yulene Olaizola και Ruben Imaz (Μεξικό). Bettina Oberli (Ελβετία), νικήτρια του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βιέννης (2020). Nila Madhab Panda (Ινδία), νικήτρια στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Γκόα (2020). Janis Rafa (Ελλάδα/ Ολλανδία), νικητής στα Διεθνή Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Χονγκ Κονγκ και του Ρότερνταμ (2020). Η γνωστή ηθοποιός Isabella Rosselini (ΗΠΑ), Πρέσβειρα Καλής Θέλησης του Ινστιτούτου Jane Goodall για την προστασία της άγριας ζωής και του περιβάλλοντος.        

Σύμφωνα με την παραγωγό Adelina von Fürstenberg:

 «Η σχέση μεταξύ ανθρώπων και ζώων προσφέρει ένα ατελείωτο πεδίο έρευνας, οι φιλοσοφικές, ανθρωπολογικές και κοινωνικές διαστάσεις  του οποίου αλληλεπικαλύπτονται. Η ενασχόληση με αυτό το θέμα απαιτεί να επιστρέψουμε στα θεμελιώδη στοιχεία, ενώ παράλληλα θα μιλήσουμε για το παρόν που ζούμε και το μέλλον που βρίσκεται μπροστά μας. Οι άνθρωποι, που είναι και ζώα και διαφορετικοί από άλλα ζώα, έχουν ιστορικά ορίσει τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος, ακριβώς σε αντίθεση με άλλα έμβια όντα. 

Ένας βαθιά ριζωμένος ανθρωποκεντρισμός μας οδηγεί να πούμε ότι «δεν είμαστε άγρια θηρία» και ως εκ τούτου διαφέρουμε από τα άλλα ζώα. Το να λέμε ότι ο άνθρωπος δεν είναι ζώο σημαίνει να τονίζουμε όχι μόνο τις διαφορές ανθρώπων και άλλων ζώων, αλλά πιο συγκεκριμένα, την ανωτερότητά μας, την κυριαρχία μας στον άλλον.  Αρκεί να δούμε πώς ο άνθρωπος, σκόπιμα ή όχι, εξαφανίζει άλλα είδη μέσω του κυνηγιού και της λεηλασίας των πόρων και των οικοσυστημάτων. Στην πραγματικότητα, η αφαίρεση ενός μόνο είδους μπορεί να προκαλέσει μια διαταραχή τόσο μεγάλη που να υπερβαίνει την ανθεκτικότητα του οικοσυστήματος. Για να μην μιλήσουμε για το πώς χρησιμοποιούνται τα ζώα για ευχαρίστηση – τα τσίρκα και οι ταυρομαχίες είναι μόνο δύο παραδείγματα – ή για επιστημονικούς πειραματισμούς. 

Όπως κάθε άτομο είναι μοναδικό, κάθε ζώο έχει διαφορετικές ιδιότητες, δυνάμεις και χαρακτηριστικά προσωπικότητας. Σύμφωνα με τον Γερμανό φιλόσοφο Immanuel Kant (1724-1804) οι άνθρωποι υπονομεύουν την αξιοπρέπειά τους κακοποιώντας τα ζώα. Στο «Δόγμα της Αρετής», ο Kant εξηγεί ότι το να αποδεχόμαστε την ανάγκη να προστατεύουμε τα ζώα σημαίνει να διατηρούμε μέσα μας τη συμπόνια που είναι απαραίτητη για τις ηθικές μας σχέσεις με την ανθρωπότητα. Τέλος, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα καθήκοντά μας απέναντι στα ζώα δεν είναι τίποτα άλλο από καθήκοντα απέναντι στον εαυτό μας.

Η διερεύνηση της σχέσης μεταξύ ανθρώπου και ζώου σημαίνει επίσης την ανάδειξη της δυνατότητας υιοθέτησης διαφορετικών απόψεων και μορφών αλληλεπίδρασης. Ο άλλος δεν είναι ο εχθρός, το θήραμα, το εργαλείο ή το εμπόρευμά μας για να το χρησιμοποιούμε όπως θέλουμε, αλλά μάλλον ένας σύγχρονος, με την κυριολεκτική έννοια, ένα alter ego και σύντροφος. Μόνο όταν αντιμετωπίζουμε το άλλο ζώο με αυτό τον τρόπο μπορούμε να ισχυριστούμε ότι αναπτύσσουμε μαζί του μια αληθινή σχέση συναναστροφής και ενσυναίσθησης. Αυτό ήταν πάντα ένα πεδίο προβληματισμού για δημιουργικούς, εμπνευσμένους ανθρώπους,  που εγείρουν ερωτήματα που συνδέονται με τις παραδόσεις, την ηθική, την αισθητική και τον φόβο μας για το εξωγήινο και το ακατανόητο. Από την άλλη το θέμα άπτεται πιεστικότερων ζητημάτων, όπως ο μετασχηματισμός της καθημερινότητάς μας, το οικοσύστημα, η βιοποικιλότητα, η ρύπανση και η κλιματική αλλαγή.

 Τα ζώα είναι το αρχαιότερο θέμα που απεικονίζεται και από τα πιο συχνά θέματα τέχνης, κοσμολογίας, μαγείας και μύθου. Οι εικόνες που τα αποδίδουν διερευνώνται με άπειρους τρόπους: από λογοτεχνικές προσωποποιήσεις μέχρι ισχυρά στοιχεία του συμβολικού χώρου, από ανεκτίμητους συντρόφους μας στην καθημερινή ζωή έως υποδεέστερα είδη για ανθρώπινη κυριαρχία ή κατανάλωση.»

 Εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=JAM3ltCaKfg Q https://www.youtube.com/watch?v=JAM3ltCaKfg Q το  trailer 

Το φιλμ  δεν έχει προβληθεί στους ελληνικούς κινηματογράφους. Η Adelina von Fürstenberg παραγωγός ταινιών για το Περιβάλλον παραχώρησε τα δικαιώματα προβολής της στην ΟΚΛΕ, με ευθύνη της οποίας έγινε και ο υποτιτλισμός της.